به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست ضمن تشریح وضعیت تالابها در کشور اظهار کرد: در دولت این موارد تا حدودی بهتر شده است ولی قوانین، دستگاههای اجرایی را گیر انداخته است به عنوان مثال قانون برنامه ششم میگوید در ۹۵ درصد محصولات کشور باید خودکفا شویم و در این صورت باید ۳۶ میلیون متر مکعب آب دیگر برای بخش کشاورزی تامین کرد در حالیکه چنین ظرفیتی وجود خارجی ندارد.»
معاون رئیس جمهور در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: با توجه به خشکسالیهای یک دهه گذشته پیشبینی میشود این وضعیت تا ۲۰ سال آینده ادامه داشته باشد و تالابها، اولین قربانی خشکسالی هستند.
وی برداشت بیش از حد رودخانهها را موجب خشکی تالابهای کشور دانست و گفت: بیش از ۸۰ درصد تالابهای کشور فاقد آب هستند یا در وضعیت بحرانی شدید به سر میبرند.
کلانتری با بیان اینکه حقآبه زیستمحیطی باید برای تالابها اختصاص یابد،اظهار کرد: وزارت نیرو در سه دهه گذشته هیچگاه حقآبه زیست محیطی برای تالابها تعیین نکرده و هماینک حدود ۱۲ میلیارد متر مکعب حق آبه برای تالابهای کشور تعیین شده است.
معاون رئیس جمهور افزود: سازمان حفاظت محیط زیست مدعی است این حقآبه ۲۵ میلیارد مترمکعب است.
کلانتری خشکی تالابها را منتج به افزایش اثرات مخرب گرد و غبار در جنوب کشور دانست و گفت: این وضعیت اکولوژی منطقه را بر هم میریزد و وقتی تالابی خشک میشود، بافت گیاهی و جانوری تخریب میشود و گرد و غبار برمیخیزد.
وی تالابها در کشورمان را اولین قربانی خشکسالی دانست و اظهار کرد: بخشی از این وضعیت به دلیل زیاده خواهی انسان است چراکه کل آبهای سطحی و زیر زمینی را مصرف کرده است ولی حق آبه طبیعت را نمی پردازد. بخش کشاورزی نمیتواند تمام آبهای سطحی را از آن خود بداند اما متاسفانه تلاش میشود تا این کشاورزی به هر قیمتی حفظ شود. بنابراین سیاستهای کلان باید تغییر کند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: جمعیت کشور به ۸۰ میلیون نفر رسیده است و متاسفانه همچنان فشار میآوریم که غذای خود را به هر قیمتی داخل کشور تولید کنیم بنابر این به حقوق طبیعت تجاوز میکنیم. در نهایت دریاچه ارومیه و تالابهای جنوب کشور قربانی همین سوءمدیریتها شده است.
کلانتری تالابهای جنوب کشور، دریاچه بختگان، جازموریان و گاوخونی را قربانی ساخت سدها و توسعه بیرویه دانست و گفت: باید قبول کنیم که با محدودیت آبی زندگی میکنیم اما میخواهیم در حد توان ۳۰۰ میلیون جمعیت داشته باشیم.
وی با انتقاد از فقدان دانش محیط زیست در برخی سازمانها و نهادها از جمله سازمان حفاظت محیط زیست گفت: متاسفانه تشکیلات کشور زیربخشی پیش می رود ولی تصمیمگیریها به صورت بخشی صورت میگیرد در حالیکه از بین رفتن آب یا سایر عناصر زیست محیطی به نابودی خود طبیعت میانجامد.
کلانتری در بخشی دیگر از صحبتهای خود با انتقاد از نبود آمایش سرزمین در کشور گفت: آمایش سرزمین بدین معناست که ظرفیت تولید کشور را بسنجیم اما از طرفی تاکید داریم جمعیت کشور رو به افزایش باشد و از دیگر سو با کمبود ظرفیت منابع آب رو به رو هستیم و این جمع اضداد قابل توجیه نیست.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: از نظر هزینه مصرف آب برای تولید محصولات کشاورزی، یکی از گرانترین کشورها هستیم و بیش از ۸۵ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود.
کلانتری تاکید کرد: ما در سازمان حفاظت محیط زیست هیچگاه مدعی نبودهایم چراکه این سازمان همواره در عمل انجام شده قرار گرفته، سدها ساخته شده و آب تالابها برداشت شده است بدون اینکه نظر این سازمان را جویا شوند.
وی ادامه داد: در گذشته به چرخه آب در محیط زیست پی نبرده بودند ولی همه تالابهای کشور به علت برداشت و سدسازیهای بیرویه از بین رفتهاند.
کلانتری که در یک برنامه رادیویی سخن میگفت، با مثالی از خشکسالی آب زاینده رود و کمبود آب برای جمعیت این شهر اظهار کرد: نیازهای شهر اصفهان به سه برابر ظرفیت زاینده رود میرسد. در شیراز و دیگر شهرها نیز همین اتفاق افتاده است؛ چراکه آمایش سرزمین اتفاق نیفتاده و محیط زیست همواره در حاشیه بوده است.
انتهای پیام/
حجم آبهای سطحی با بارش متوسط 150 میلیمتری در خشکسالی به 247 میلیارد متر مکعب بالغ شده است که در بدترین شرایط سهم مصرف بخش کشاورزی 96 میلیارد مترمکعب یعنی کمتر از 38 درصد روان آب کل کشور است. لیکن این بخش همیشه متهم به هدر دادن آب شده است و هیچ مرجع علمی تا کنون این اتهام را تایید نکرده است و فقط در حد یک ادعا باقی مانده است.
اگر حق آبه این بخش به 25 میلیارد مترمکعب محدود شود با ضریب تبدیل 1.25 کیلو از هر متر مکعب آب تنها میتوان 30 میلیون تن محصولات کشاورزی تولید کرد. در حالیکه تولید مورد نیاز کشور بالغ بر 120 میلیون تن است. بدیهیست این محدودیت در درج اول به خودکفایی محصولات استراتژیک و در درجه بعدی به محصولات صادراتی و همچنین به تولید 70 محصول متنوع این بخش که مایحتاج غذایی مردم شریف ایران است لطمه وارد خواهد کرد.
مسئله اصلی بخش کشاورزی امنیت غذایی است نه صرفاً خودکفایی به هر قیمت وبا هدر دادن آب .