یلدا، شب لحظات مهرورزی و شب تولد خورشید است/ یلدا بهانه‌ای است برای با هم بودن
شب یلدا یا همان شب چله از میراث کهن پدربزرگان و مادربزرگان بهشتی این مرز و بوم بر جای مانده که شادی دورهم بودن را به ما هدیه می‌دهد.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، یلدا به عنوان بلندترین شب سال یکی از آداب به یادگار مانده از گذشتگان و پیشینیان، از دیرباز فرصتی را فراهم کرده تا با برپایی آیین‌هایی دور هم جمع شویم و در واقع این شب بهانه‌ای است برای فراموش کردن غم‌ها و کینه‌ها و جاری کردن محبت‌ها ست تا بیشتر قدر با هم بودن را بدانیم.
یلدا یک جشن آریایی است در ایران و سرزمین‌های هم‌فرهنگ مجاور، از شب آغاز زمستان با نام «شب چله» یا «شب یلدا» نام می‌برند که همزمان با شب انقلاب زمستانی است.
در فرهنگ ایرانیان باستان، یلدا زاد روز ایزد مهر یا میتراست، یلدا یک لغت سریانی و به معنای میلاد است و منظور از میلاد، تولد خورشید است و، چون شب یلدا را با میلاد مسیح تطبیق می‌کرده اند به این نام نامیده شده است.
چله و جشن‌هایی که در این شب بر‌گزار می‌شود، یک سنت باستانی است و این جشن در ۳۰ آذر ۱۳۸۷ به عنوان میراث معنوی ایران به ثبت رسیده است.
همه اقوام ایرانی شب یلدا یا چله را گرامی می‌دارند که استان فارس نیز با آداب و آئین خاصی به استقبال این جشن می‌رود و دیدار بزرگتر‌ها یکی از رسومات همه اقوام ایرانی در این شب است.
نقل خاطرات و قصه گویی، شاهنامه‌خوانی، توسط پدربزرگ و مادربزرگ‌ها نیز یکی از روسومات بسیار جالبی است که یلدا را برای خانواده‌های شیرازی دلپذیرتر می‌کند.
شیرازی‌ها به شب یلدا شب چله میگویند و در این شب که طولانی‌ترین شب سال است مراسمی خاص دارند، شیرازی‌ها زمستان را بدین ترتیب قسمت می‌کنند: از اول دی تا دهم بهمن را چله بزرگ از دهم بهمن تا اول اسفند را چله کوچک و از اول اسفند تا آخر اسفند را چله پیرزن میگویند همچنین چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک را (چهار چهار) میگویند که اوج سرما را در این ۸ روز می‌بینیم.
یکی از مراسم‌هایی که در شب یلدا و در میان خانم‌ها انجام می‌شود فال کلوک است.
کلوک کوزه‌های دهن گشادی است که در آن روغن شیره، رب انار و یا ترشی می‌ریزند. روی کوزه بالعابی سبز پوشیده شده است.
این فال ویژه خانم ها است، رسم است که کلوکی به میان مجلس آورده وهر یک از زنان نشانه‌ای درکلوک می‌اندازند، آنگاه دختر بچه‌ای جلوآمده دست درکلوک کرده یکی از اشیاء داخل کلوک را بیرون می‌آورد و به دیگران نشان می‌دهد.
سپس زنی باسواد ترانه‌های محلی را می‌خواند و هرکسی از ترانه مخصوص به خودش نتیجه‌ای می‌گیرد، به جای ترانه‌های محلی بعضی از اشعار حافظ استفاده می‌کنند.
خوشا امشو که مهمون شمایم
کبوتر وار در بوم شمایم
ترشرویی مکن بر روی مهمون
خدا دوند که فرداشو کجایم
مردم استان فارس و شیراز در این شب سفره ای پهن می کنند و در این سفره قرآن کریم ، آینه ، دولاله و چند شمع روشن، اسفند و انواع تنقلات شامل نخودچی، کشمش، حلوای ارده و آجیل مشکل گشا، رنگینک، ارده شیره، خرما، انجیر، به همراه چند شاخه گل و میوه ه می گذارند.
هویج پلو، کلم پلو و سیر پلو از از غذا‌های رایج شیرازی‌ها در شب یلدا است.
شیرازی‌ها معتقدند که عموم مردم یا گرم مزاجند یا سرد مزاج و در شب یلدا آنها که گرم مزاجند باید انواع خنکی ها مانند هندوانه بخورند تا طبعشان برگردد و سرد مزاج شوند و آنها که سرد مزاجند، باید در این شب از انواع گرمی‌ها مانند: خرما، رنگینک، انجیر و ارده شیره بخورند تا مزاج آنها نیز به گرمی برگردد.
حافظ خوانی جزو جدانشدنی مراسم این شب برای شیرازی هاست و البته خواندن حافظ در این شب نه تنها در شیراز مرسوم است، بلکه رسم کلی چله نشینان شده است.
همچنین عده‌ای از مردم شیراز با حضور در جوار آرامگاه حافظ، و تفال به دیوان این شاعر بزرگ پارسی، شب یلدا را سپری می‌کنند.
آیین شب یلدا یا شب چله، همراه با خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، خرمالو، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبهٔ نمادین دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.
شب چله، شب تولد روشنایی‌ها و شب تولد خورشید است. بزرگان ما این شب را گرامی داشته و تا سپیده صبح، با شعر و داستان و ادبیات همراه بوده‌اند.
انتهای پیام/م
