محمد جواد صفاران کارشناس و مسئول خانه نجوم مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه فن‌آوری‌ گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان،  درباره عید نوروز و رخداد نجومی ان اظهار کرد: علی‌رغم اینکه خورشید در مرکز سامانه خورشیدی است و در حقیقت زمین به دور آن می‌چرخد، اما از دید ناظر زمینی حرکت خورشید به روی کره آسمان دیده می‌شود که به آن حرکت ظاهری گفته می‌شود، به آن معنا که با گردش زمین از دید ناظر زمینی، خورشید دور زمین و روی صورت‌های فلکی که به آن منطقه البروج‌ می‌گویند، بر خلاف جهت عقربه‌های ساعت جابه‌جا می‌شود.

صفاران گفت: به این مدار حرکت ظاهری، دایره البروج می‌گوییم؛ از طرفی با امتداد خط استوا‌ی کره زمین تا بی‌نهایت و ترسیم  آن روی کره آسمان، خطی به نام استوای آسمان به دست می‌آید که کره آسمان را به دو نیم کره شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند.

صفاران بیان کرد: حرکت زمین به دور خورشید در یک مدار بیضی شکل صورت می‌گیرد و مدت آن ۳۶۵ روز و ۶ ساعت و ۸ دقیقه و ۳۸ ثانیه است. از این حرکت ماه‌های دوازده گانه پدید می‌آید؛ سرعت زمین در این حرکت در هر ثانیه حدود ۳۰ کیلومتر یعنی حدود صد هزار کیلومتر در ساعت است.

این کارشناس نجوم تشریح کرد: مدار دایره‌البروج و استوای آسمان باهم زاویه ۲۳ درجه دارند و به همین دلیل این دو مدار در دو نقطه‌ای با یکدیگر تقاطع دارند؛ به این تقاطع، تقاطع اعتدالین گفته می‌شود که یکی اعتدال بهاری و دیگری اعتدال زمستانی نام دارد.

وی تشریح کرد: این دو نقطه به نقاط انقلابین مشهور است؛ یکی از این نقاط انقلاب تابستانی و دیگری انقلاب زمستانی نام دارد؛ چهارشنبه شب مورخ ٢٩ اسفند و به عبارت دقیق تر ساعت ۱:۲۸ بامداد پنج شنبه اول فروردین، خورشید به نقطه اعتدال بهاری می‌رسد وفصل بهار همراه با نوروز ايرانى در نیمکره شمالی آغاز می‌شود. در این موقع از سال، در سراسر کره زمین طول روز و شب دقیقا با هم برابر هستند؛ در این زمان، پاییز نیز در نیمکره جنوبی آغاز خواهد شد.

برج اردکان، سندی تاریخی از قدمت علم ستاره شناسی در ایران

صفاران درباره برج رادکان گفت: در خراسان رضوی سازه‌ای با قدمت چندین ساله به نام برج اردکان وجود دارد، در واقع اردکان برج تاریخی است که توسط خواجه نصیرالدین طوسی ستاره شناس ریاضیدان و دانشمند ایرانی ساخته شده است؛ نکته حائز اهمیت آن جاست که این برج بعد از چندین سال کماکان درست و دقیق کار می‌کند و حتی اعتدال بهاری را که به زودی به وقوع می پیوندد نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: برج رادکان بر پایه تغییر زاویه نور کار می‌کند چراکه زاویه تابش خورشید در روزهای مختلف سال متفاوت است و می توانند نشانه بزرگی از علم دانشمندان ایرانی در زمینه های سه ستاره شناسی و ریاضی در گذشته های دور باشد.

این کارشناس نجوم یادآوری کرد: نکته جالب آنجاست که درهای این برج درست بر نقاط اعتدال بهاری و اعتدال زمستانی یا همان شب یلدا تعبیه شده‌اند، روزی که اولین اشعه‌ها هنگام طلوع خورشید روی درهای این برج بیفتد، آن روز روز اعتدال بهاری یا اعتدال زمستانی است.

انتهای پیام/