۴ خوردنی که در فضا ممنوع است/ فضانوردان چه خوراک‌هایی می‌خورند؟
فضانوردان برای مصرف مواد خوراکی در فضا با محدودیت‌هایی روبرو هستند که اصلی‌ترین آن کمبود آب برای پرورش گیاه است.
به گزارش خبرنگار حوزه فن‌آوری گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، اولین سفر فضایی درسال ۱۹۶۱ به وسیله یوری گاگارین فضانورد روسی انجام و او به دورمدارکره زمین سفر کرد، از آن زمان تاکنون عصرسفر‌های فضایی شروع شده است و تعداد زیادی از انسان‌ها و حتی حیوانات به فراتر از جو زمین سفر کرده اند.
یکی از اصلی‌ترین نکات برای استمرار حیات انسان در سفر‌های فضایی، تغذیه آن‌ها با مواد خوراکی سالم است؛ فضانوردان امروزی محدودیت‌هایی برای مصرف برخی مواد خوراکی دارند و بیشتر مواد غذایی مصرفی آن‌ها حالت کنسرو یا پوره دارد.
دانشمندان در تلاش هستند تا تنوع مواد خوراکی مصرفی به وسیله فضانوردان را افزایش دهند تا افزون بر بهبود خلق و خو و ایجاد احساس نشاط در فضانوردان سبب، افزایش سلامت جسم و روح آن‌ها در طول سفر‌های طولانی مدت فضایی شوند.
از جمله خوراک‌هایی که اکنون فضانوردان نمی‌توانند مصرف کنند می‌توان نان گندم را نام برد. از نظر دانشمندان نان ارزش تغذیه‌ای فوق العاده زیادی برای فضانوردان ندارد، در عوض آن‌ها از نان ترتیلا برگرفته از ذرت استفاده می‌کنند.
مصرف ادویه هایی، چون نمک و فلفل و ترشیجات در فضا ممنوع است. زیرا امکان دارد به دلیل وجود میکروگرانش در ایستگاه فضایی بین المللی ذرات آن در فضا پراکنده و سبب ایجاد حساسیت در فضانوردان و آسیب به تجهیزات علمی شوند.
نوشیدن آب گاز دار یا همان سودا هم درفضا ممنوع است. نوشیدنی‌های گاز دارد در فضا به دلیل وجود میکروگرانش می‌توانند به شکل حباب در فضا تشکیل شوند.
آزاد شدن گاز نوشیدنی در معده فضانوردان می‌تواند سبب ایجاد عارضه‌های گوارشی در آن‌ها شود. همچنین در اثر برخود حباب شکل گرفته از نوشیدنی با تجهیزات امکان آتش گرفتن و بروز آسیب به وسایل پژوهشی وجود دارد.
بستنی نیز یکی دیگر از خوراکی‌های ممنوعه در فضاست. کارشناسان با توجه به ماهیت کرمی بستنی و آب شدن آن، مصرف این ماده خوراکی در فضای دارای میکروگرانش را توصیه نمی‌کنند و فضانوردان تنها در زمین می‌توانند از این ماده استفاده کنند.
بنا بر اعلام ناسا، اولین ماده خوراکی برای فضانوردان، در اختیار جان گلن اولین فضانورد آمریکایی قرار گرفته است که نوعی ماده خمیری شکل در بسته بندی آلومینیومی مشابه خمیردندان بوده است.
در طول ماموریت مرکوری فضانوردان از مواد خوراکی محدودی که در سفرباید استفاده می‌کردند شکایت داشتند و این سبب شد تا دانشمندان مواد خوراکی جدیدی برای سفر‌های فضایی فضانوردان تهیه کنند.
همچنین به تدریج خوراکی‌ها از لوله‌های آلومینیومی داخل کیسه‌های پلاستیکی تخلیه شده از هوا قرار گرفت.
هر فضانورد باید روزانه ۲۵۰۰ کالری مواد خوراکی مصرف کند، این مواد خوراکی باید سالم و دارای انرژی و مواد ویتامینی و معدنی کافی باشد تا سلامت جسمانی و روانی فضانوردان را در طول ماموریت خود در فضا حفظ کنند.
مواد خوراکی که به فضا منتقل می‌شوند باید به‌طورکامل خشک باشند، زیرا وجود مایع درخوراک می‌تواند سبب گسترش باکتری و ابتلای فضانوردان به بیماری شود.
رشد باکتری درمحیط‌های خشک محدود‌تر از محیط‌های مرطوب است. زمانی که مواد خوراکی به ایستگاه فضایی بین المللی می‌رسند آنجا فضانوردان می‌توانند آن‌ها را با آب محلول و ترکیبی مایع به دست آوردند.
امروزه با پیشرفت‌های صنعت نگهداری خوراک برای انتقال به فضا، خدمه مستقر در ایستگاه فضایی بین المللی طیف مختلفی از خوراکی‌ها شامل انواع سوپ، پنیر، مرغ، برنج، میگو، تخم مرغ و غلات را در فضا مصرف می‌کنند.
همچنین نوعی اجاق برقی در ایستگاه فضایی وجود دارد که فضانوردان می‌توانند خوراک یا کنسرو‌های مصرفی خود را درون آن گرم کنند.
امروزه در ایستگاه فضایی بین المللی مواد غذایی هر ۹۰ روز یکبار از محفظه انجماد خارج شده و درمکانی برای دسترسی روزانه قرار می‌گیرد، همچنین فضانوردان کشور‌های مختلف، در مناسبت‌های گوناگون خوراک‌های سنتی و آئینی خود را در ایستگاه فضایی مصرف می‌کنند و به این ترتیب فرهنگ کشور خود را به اشتراک می‌گذارند.
کارشناسان در سال‌های اخیر با توجه به هدف گذاری برای ارسال انسان به سیاره مریخ یا کره ماه دست به آزمایش‌هایی برای پروش گیاهان خوراکی در فضا زده اند و امیدوارند با توجه به نتیجه‌های به دست آمده فضانوردان در آینده خوراک تازه درفضا مصرف کنند.
در جدیدترین ماموریت، فضانوردان ایستگاه فضایی بین المللی درآزمایشی به نام Veg-PONDS ۰۲ شرکت کرده اند که در آن تلاش می‌شود تا کاهوی رومی طبیعی در فضا به عمل آید.
کاهوی تولید شده در فضا با پرواز آتی کپسول فضایی کرودراگون اسپیس ایکس برای مطالعه و پژوهش به زمین بازگردانده خواهد شد.
در ادامه طرح دانشمندان در نظر دارند محصول‌های کشاورزی دیگری، چون گوجه فرنگی را نیز در فضا پرورش دهند. برای رشد گیاه در فضا با توجه به محدودیت مایعات، به‌طور معمول از قطره‌های آب جمع شده ناشی از بازدم ریه فضانوردان یا آب تصفیه شده ناشی از ادرار استفاده می‌شود.
برای رشد گیاهان به میزان زیاد آب نیاز است و کارشناسان امیدوار هستند راهکار‌هایی برای کاهش میزان آب مصرف گیاهان پیدا کنند.
در آینده نه چندان دور با سفر انسان به سیاره مریخ، نبود منبع آب می‌تواند عاملی خطرناک برای شکست طرح‌های پیشتازانه فضایی باشد و کارشناسان در تلاش برای ارائه راهکار‌هایی برای تولید مواد خوراکی سالم با میزان کم آب هستند.
منبع: fi.edu
Zmescience
انتهای پیام/
