زندگی در فضا چه اثرهائی روی مغز می‌گذارد؟
دانشمندان تغییراتی باورنکردنی در ساختار مغزی فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی شناسایی کرده اند.
به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، کارشناسان دانشگاه کارولینای شمالی درجدیدترین مطالعه‌های خود دریافتند زندگی در فضا برای بازه زمانی طولانی می‌تواند سبب دگرگونی در عملکرد شناختی یا ساختار مغزی فضانوردان شود.
دانشمندان این دگرگونی‌ها را در مغز فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی بین المللی شناسایی کرده اند. به گفته محققان زندگی در وضعیت میکروگرانشی سبب می‌شود تا ساختار و عملکرد مغز انسان دچار دگرگونی شود.
پیش‌تر دانشمندان با عکس برداری از ساختار مغزی فضانوردان مواردی، چون تجمع خون و رشد بافت در قسمت بالای مغز را شناسایی کرده بودند. همچنین قلب فضانوردان در زمان زندگی در ایستگاه فضایی بین المللی و اقامت طولانی مدت در آن بزرگ می‌شود.
محققان برای بررسی اثر زندگی در فضا بر مغز انسان به انجام تصویربرداری MR عکس برداری رزونانس مغناطیسی از مغز فضانوردان پرداخته اند. در این آزمایش فضانوردان پیش از رفتن به فضا و پس از بازگشت از ماموریت مورد عکس برداری از ساختارمغز خود قرار گرفته اند.
بیشتر بخوانید: طرح‌های بلند پروازانه آژانس فضایی اروپا؛ از ساخت تلسکوپ‌های فضایی تا نمونه گیری از سیاره زهره
در طی سفر فضایی و اقامت در ایستگاه فضایی بین المللی، فضانوردان تحت انواع آزمایش‌ها به ویژه با دستگاه Spaceflight Cognitive Assessment Tool for Windows که به مخفف به آن WinSCAT گفته می‌شود قرار گرفته اند.
این دستگاه نوعی ابزار غربالگری است که به وسیله محققان ناسا برای نظارت بر وضعیت سلامت فضانوردان و بررسی میزان سلامت روانی و جسمانی آنها ساخته شده است.
آزمایش مهارت حافظه، مهارت های محاسباتی، توجه، ردیابی بصری و پردازش مکانی از جمله دیگر معیارهای سنجش این ابزار از فضانوردان است.
محققان همچنین با کمک ۸ فضانورد زندگی در سطح مریخ، چون فرود برسطح سیاره، خروج از سفینه و پیاده روی برسطح سیاره را شبیه سازی کرده اند. برای موفقیت در ارسال انسان به سفر‌های فضایی، انسان‌ها باید از وضعیت سلامت مطلوبی بهره‌مند باشند.
فرود برسطح یک سیاره بیگانه، پیاده روی و اکتشاف بر سطح آن نیازمند داشتن سطح مناسبی از آمادگی جسمانی و روانی برای فضانوردان است.
دانشمندان اعتقاد دارند برخی اثر‌هایی که زندگی در فضا بر مغز انسان می‌گذارد برای همیشه و تا آخر عمر انسان باقی می‌ماند و به نوعی سبب دگرگونی در DNA سلول‌های مغزی می‌شود، اما گروهی دیگر از اثر‌ها به تدریج با بازگشت انسان به زمین و زندگی در گرانش به وضعیت اولیه خود برمی گردد.
به دلیل اینکه انسان‌ها تاکنون به سفر‌های طولانی مدت فضایی نرفته اند و به میزان زیاد در معرض اشعه‌های کیهانی قرار نگرفته اند، دانشمندان نمی‌توانند به بررسی اثر‌های زندگی طولانی مدت درفضا بر سلامت جسم و روان انسان‌ها بپردازند.
فضانوردانی که در ایستگاه فضایی بین المللی حضور دارند به دلیل قرار گرفتن در مدار مغناطیسی کره زمین، در معرض میزان بسیار کمتری از اشعه‌های کیهانی به نسبت فضانوردانی هستند که در آینده رهسپار سفر به سیاره مریخ و دیگرسفر‌ها درفضای عمیق خواهند شد.
از جمله اصلی‌ترین مشکل‌های فضانوردان در زمان سفر‌های طولانی بلند مدت می‌توان مواردی، چون افسردگی، اضطراب، مشکل‌های یادگیری، اختلال درحافظه، امکان بروز پرخاشگری، خشونت، رفتار‌های تهاجمی، ابتلا به انواع بیماری ها، چون سرطان پوست و سرطان مغز را نام برد.
سفربه سیاره مریخ حداقل سه سال به طول می‌انجامد و فضانوردان در طی این مدت باید از آمادگی جسمانی وروانی مناسبی برای رویایی با انواع وضعیت‌های اضطراری، خطرناک و حتی مشکل‌های سلامت برخوردار باشند.
کارشناسان برای مقابله با اثر‌های اشعه‌های کیهانی، طرح‌هایی برای ساخت سپر‌های محافظتی در بدنه سفینه‌های فضایی و لباس فضانوردان در دست دارند که از میزان اثر‌های مخرب این اشعه‌ها بر انسان‌ها و تجهیزات علمی بکاهد.
نتیجه های این مطالعه در جدیدترین شماره نشریه The American Journal of Neuroradiology منتشر شده است.
منبع: sciencedaily
انتهای پیام/
