حجت الاسلام مهدی آذرطوسی پژوهشگر دینی و کارشناس مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، ابتدا به آیه‌ای از قرآن درباره آثار قمار در وجود انسان پرداخت و مطرح کرد: خداوند در آیه ۹۰ سوره مائده می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛‌ای اهل ایمان، شراب و قمار و بت‌پرستی و تیر‌های گروبندی همه این‌ها پلید و از عمل شیطان است، از آن البته دوری کنید تا رستگار شوید. اینکه خداوند موضوع خمر و قمار را در کنار هم قرار داده به این معناست که فردی که اهل قمار شد، دم خور اهل شراب می‌شود و از مسیر حق خارج شده است.

قمار؛ کاری ناپسند و بی برکت

وی در ادامه به آثار قمار اشاره کرد و افزود: قمار یک امر پلید است و برکتی در اموالی که از آن به دست می‌آید وجود ندارد؛ چراکه از طریق تولید یا زحمت کشیدن این اموال برایش حاصل نشده است. فرد برنده شده در قمار مسیر جدیدی را پیدا کرده است که مخل به اجتماع است و باعث فساد جامعه می‌شود؛ در نتیجه هرگاه جامعه فاسد شود، هیچ کس صالح و سالم نخواهد ماند.

بیشتر بخوانید

• مجازات شرط‌بندی و قمار چیست؟

این کارشناس مذهبی ادامه داد: ما دو نوع قمار داریم؛ یک قمار فقهی و یک قمار اجتماعی و غیر فقهی است که اخلاق آن را می‌فهمد. برخی کار‌ها قمار نیست، اما روح قمار بر آن حاکم است؛ به عنوان مثال در اقتصادی که تورم در آن وجود دارد، عده‌ای به واسطه نوسان در آن خوشبخت می‌شوند و مبلغ هنگفتی را ذخیره می‌کنند؛ در مقابل عده‌ای هم زمین می‌خورند. اگرچه قمار صورت نگرفته، اما این سود، دارای روح قمار است.

قمار؛ عمل شیطان و عامل بغض و دشمنی

حجت الاسلام آذرطوسی تصریح کرد: اولین مشکل پلید بودن قمار است و مشکل دوم این است که قمار عمل شیطان است. در همین موضوع علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: «قمار فطرت آدمی آن را اقتضا ندارد به دلیل این که فطرت آدمی نسبت به آن بیزار است قرآن قمار را به شیطان نسبت داده است». مشکل سوم قمار این است که باعث ایجاد دشمنی، بغض و کینه می‌شود.

وی درباره ایجاد دشمنی در موضوع قمار گفت: فردی که در قمار متضرر می‌شود، ابتدا از اموال سپس از مایحتاج ضروری و در آخر از ناموس خودش برای این که هر چه داشت از دست داده بود، می‌گذرد. آیا این موضوع ایجاد دشمنی نمی‌کند؟ این شخص در نهایت هنگامی که از اموال، آبرو و نوامیس می‌گذارد، به دلیل اعتیادی که به قمار پیدا کرده، بنا را به برده شدن خودش می‌گذارد.

قمار؛ بازدارنده از ذکر الهی

این کارشناس مذهبی توضیح داد: آخرین مفسده‌ای که از این فعل شیطانی حاصل می‌شود این است که آدمی را از ذکر خدا باز می‌دارد، زیرا به فرد قمار باز شوک اقتصادی وارد شده که برای جبران ضرر آن یا برای بیشتر کردن سود آن طمع می‌کند. این طمع قمار باز را از یاد و ذکر خداوند دور می‌سازد.

حکم فقهی قمار

حجت الاسلام آذرطوسی به احکام قمار فقهی اشاره کرد و افزود: در حکم فقهی قمار چهار صورت متصور است که در سه صورت حرام و در یک صورت اشکالی ندارد. صورت اول مسابقه با ابزاری که عرفاً مصداق ابزار قمار هستند و به همراه شرط بندی انجام گیرد. در این صورت مصداق قمار و حرام است. صورت دوم بازی با ابزار قمار است که در آن شرط بندی وجود ندارد و صرفاً برای سرگرمی است. این مورد نیز حرام است. البته برخی از علما قائل به عدم حرمت هستند.

وی ادامه داد: در صورت سوم مسابقه بدون ابزار قمار است، اما شرط بندی در آن صورت می‌گیرد. در اینجا، چون شرط بندی صورت گرفته از نظر شرع بازی قمار و حرام است. صورت چهارم شرایطی است که مسابقه با ابزاری که در عرف ابزار قمار نیست و پولی هم بابت آن دریافت نمی‌شود صورت می‌پذیرد. در اینجا بازی بین دو طرف اشکالی نخواهد داشت. در روایات و عرف ابزار قمار کاملا قابل تشخیص است.

وی در پایان گفت: سوالی در اینجا مطرح می‌شود که گاهی اوقات در مسابقه پولی وجود دارد، اما بابت برد و باخت نیست؛ آیا این هم مصداق قمار است؟ در جواب باید گفت: خیر؛ مواردی که پول بابت حق عضویت و امتیاز برای بازی قرار داده شده اشکالی ندارد، اما در جایی که پول بابت برد و باخت باشد، حرام است.

انتهای پیام/