به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ،تقریباً ۲ میلیون هکتار از جنگل های هیرکانی در ایران و ۲۰ هزار هکتار در کشور آذربایجان قرار گرفته و مازندران با حدود یک میلیون هکتار، بیشترین سهم را در جنگل‌های هیرکانی دارد.

زنگ خطر سال ها پیش به صدا در آمد‌ و کارشناسان در زمینه‌های مختلف هشدار داده‌اند که محیط‌زیست ایران به سوی نقطه بی‌بازگشت در حرکت است.

در حالیکه انتظار می رفت بعد از ثبت جنگل های هیرکانی در یونسکو بودجه های بین المللی به سمت این زیستگاه طبیعی سرازیر شود، حالا اداره میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده از اول هم قرار نبود برای ثبت جهانی پولی از طرف این سازمان جهانی اختصاص داده شود.

جنگل‌های پهن‌برگ منحصر به فرد شمال ایران در جنوب دریای خزر قرار گرفته و بین کشورهای ایران و جمهوری آذربایجان مشترک است.

هواخواهان محیط زیست ایران برای ثبت جنگل‌های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو چه خون دل ها که نخوردند و چه ناملایمت ها که ندیدند. آنها بارها برای جلوگیری از فجایع طومار نوشتند، هشتگ زدند و کمپین تشکیل دادند تا حفظ جنگل ها و مهم تر از آن ثبت این جنگل ها در اولویت دولتمردان قرار بگیرد.

۱۴ تیرماه دو سال پیش بود که جنگل‌های هیرکانی شمال کشور پس از یک دهه به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید، از کل جنگل های هیرکانی تنها پنج درصد یعنی ۱۲ لکه در میراث جهانی یونسکو ثبت شده، که از این مقدار ۶ لکه در جغرافیای مازندران واقع شده و مساحت آن معادل ۴۶ هزار و ۸۰۰ هکتار است.

مدتی کوتاه پس از ثبت ، خسرو شهبازی سرپرست سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور اعلام کرد که دو هزار و ۶۰۰ نیروی محافظ جذب‌شده و حفاظت از جنگل‌های هیرکانی را به عهده دارند.

او از رصد ماهواره‌ای جنگل‌های هیرکانی برای جلوگیری از تخریب و تصرف هم خبر داده بود و بدون اشاره به سطح آتش‌سوزی‌ها، تعداد آن را نسبت به ۱۰ سال گذشته تقریباً یکسان دانست اما گفت سطح آتش‌سوزی‌ها به دلیل افزایش امکانات و نیروی انسانی به یک‌هشتم کاهش‌یافته است.

همه این ها در حالیست که فقط دی ماه پارسال که آتش باران جنگل‌های هیرکانی بود، در کمتر از ۲۴ ساعت بیش از ۳۰ فقره آتش‌سوزی اتفاق افتاد و صد ها هکتار از جنگل های رامسر گرفته تا هزار جریب نکا طعمه آتش شد، نکته تلخ ماجرا هم این بود که در همه این آتش سوزی ها، از خودگذشتگی اهالی و نیروهای آتش نشان و همچنین بارش باران به داد جنگل ها رسید.

با ثبت جهانی یک اثر در واقع هویتی بین المللی به آن بخشیده می شود و با ساز و‌کارهای جهانی و دقیق، همه اعضای کنوانسیون متعهد هستند با مشارکت جهانی از آن مراقبت کنند.

اما فارغ از درگیر کردن توجهات، بهره گیری از تجربه جهانی برای حفظ، بازپروری و ایجاد حریم امن برای عرصه جنگل های ثبت شده، از مهم ترین مزیت های ثبت جهانی تخصیص اعتبار سالانه توسط یونسکو به منظور شناسایی، حفاظت و معرفی محوطه های میراث جهانی است که باید جنگل های هیرکانی ایران و مازندران از آن برخوردار می شدند.

طرحی نیست که پولی بابت آن داده شود !

بعد از گذشت تقریباً دو سال از ثبت جهانی جنگل هیرکانی، هنوز از طرف این سازمان بین المللی بودجه خاصی اختصاص داده نشده است.

محمد عموزاد مدیر استانی ثبت جهانی جنگل هیرکانی می گوید: طبق پیگیری هایی که ماه های گذشته انجام شده، هنوز نه از طرف دولت و نه از طرف یونسکو هیچ اتفاقی چه در زمینه امکانات آموزشی چه پیرامون بودجه نیفتاده است.

او گفت: البته نباید انتظار داشت که یونسکو خودش بدون هیچ‌ پیش زمینه ای اقدامی کند چون این سازمان بین المللی است و‌ با از این دست مسائل زیاد مواجه می شود، در واقع اداره میراث فرهنگی کشور باید طرح های حفاظت و نگهداری را آماده کند تا طبق سند ثبت پروژه اعتباراتش از یونسکو دریافت شود.

عموزاد با بیان اینکه جذب ۲ هزار و ۶۰۰نفر نیرو در سال ۹۸ فقط برای حفاظت از جنگل هیرکانی نبود، افزود: جذب این افراد مربوط به کل جنگل های شمال کشور بود و عملاً از طرف دولت هم برنامه و اعتبار خاصی برای حفظ این زیستگاه طبیعی ارزشمند لحاظ نشد.

مهدی ایزدی معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران با بیان اینکه یونسکو هیچ تعهدی به اختصاص اعتبار به مکان های ثبت شده ندارد، گفت: ثبت در یونسکو صرفا ارزش معنوی، گردشگری و فرهنگی دارد و به طور کلی قرار نیست این سازمان جهانی بودجه ای به اداره میراث فرهنگی بدهد.

ایزدی افزود: ثبت جهانی یک اثر اتفاقی نیست که برای هر مکانی بیافتد در نتیجه از هر لحاظ این‌ رخداد را باید فال نیک گرفت و برای حفظ اراضی ملی باید در داخل کشور فکری عاجل کرد.

جنگل‌های هیرکانی در اما و اگر های اعتبار مانده است

 جنگل های هیرکانی پس از کویر لوت به عنوان دومین اثر بزرگ طبیعی کشور در چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی که در باکو مرکز کشور آذربایجان برگزار شد، با اکثریت آرا در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

آنچه اکنون اهمیت دارد حفظ این زیستگاه طبیعی با بیش از ۱۵۰ گونه گیاهی است و گمان می رود اگر در بر همین پاشنه بچرخد، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری که بسیاری در تیررس انقراض قرار دارند، دور از ذهن نخواهد بود.

گزارش از حامد گلی

انتهای پیام/س