به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  قربانی‌کردن، آیین و رفتاری دینی و اجتماعی است که از دیرباز میان اقوام و فرهنگ‌های مختلف به شیوه‌های گوناگون وجود داشته است. با وجود گوناگونی‌ها و تفاوت‌های موجود در انجام قربانی، شاید بتوان وجه اشتراک تمامی روش‌ها را در تقدس و متعالی‌بودنِ عمل پیدا کرد. واژه «قربانی»، از ریشه «قرب» گرفته شده است، به این معنا که قربانی کردن سبب نزدیکی انسان‌ها به خداوند می‌شود. «ادوارد بارنت تایلور» نخستین مردم‌شناسی است که به طور علمی به تحقیق در زمینه قربانی پرداخته و معتقد است که قربانی، هدیه‌ای به موجودات ماوراء طبیعی بوده، تا علاقه آن‌ها به قربانی کنندگان جلب شود و یا دشمنی آن‌ها را کاهش دهد.

قربانی کردن سنت حضرت ابراهیم خلیل الله است، حالا یکی از عباداتی که باید در عید قربان توسط حاجیان انجام شود، قربانی کردن است و هنگام ذبح باید نام خدا بر آن برده شود. همچنین در سایر مراسم‌های مذهبی مانند ایام ماه محرم افراد برای ادای نذر حیواناتی مانند گوسفند، گاو و شتر را قربانی می‌کنند. از طرفی این سنت الهی در موارد دیگری مانند عروسی یا در مقابل پای یک مهمان عزیز شده هم انجام می‌شود. اقدامی که در سال‌های اخیر با حواشی زیادی همراه شده است.

بیشتربخوانید

• شب اول قبر بر مردگان چه می‌گذرد؟

اگر در اینترنت و فضای مجازی با جملاتی مانند فرار حیوانات حین قربانی شدن جست‌وجویی انجام دهیم، حتماً ویدئو‌هایی به‌نمایش درمی‌آید که این حیوانات در کوچه و خیابان درحالی که از قربانی شدن فرار کردند، دارند به افراد حاضر در مراسم حمله می‌کنند. همین چند روز قبل انتشار ویدئوی شلیک مامور پلیس به گاوی که از مراسم قربانی در محله جوادیه تهران فرار کرده بود حاشیه‌ساز شد؛ موضوعی که بار‌ها اتفاق افتاده است.

همچنین در یک ویدئوی دیگر گروهی برای مقابله از وقوع حادثه‌ای مشابه برای این‌که مانع گریختن حیوان شوند او را به یک جرثقیل بسته و آویزان کرده‌اند تا بتوانند در آن شرایط حیوان را ذبح کنند. یا مثلاً در آداب قربانی کردن حیوانات آمده که در موقع بریدن سر، جلوی بدن حیوان باید روی به قبله باشد، اما گاهی انجام عملیات قربانی در شرایط و مکان نامناسب سبب می‌شود برگزار کنندگان مراسم حیوان قربانی را در شرایطی ذبح کنند که اصلاً شباهتی با موازین شرعی ندارد، همچنین سبب اذیت شدن حیوانات و نقض حقوق آنان می‌شوند درحالی‌که توصیه‌های زیادی در این‌باره انجام شده است.

یکی دیگر از مواردی که همیشه درخصوص قربانی حیوانات مورد انتقاد قرار گرفته، انجام این کار در ملأ عام و مقابل چشم دیگران است. مسئله‌ای که به‌نظر می‌رسد با آسیب‌های جدی همراه است. شاید هنوز برخی معتقدند خونی که از حیوان قربانی شده به‌راه می‌افتد خوش یمن است، برای همین مقابل دسته‌های عزاداری، زیر پای تازه عروس و داماد حیوانی را قربانی می‌کنند یا در مواردی خون آن را به ماشین و خانه تازه خریده شده می‌پاشند درحالی‌که این مسئله اصلاً صحت ندارد. خداوند در آیه ۳۷ سوره حج می‌فرماید: «هرگز گوشت‌ها و خون‌های آن‌ها به خداوند نمی‌رسد، بلکه تقوای شما به او می‌رسد.»

در تفسیر این آیه آمده که ظاهراً اشاره به اعمال زشت اعراب جاهلی است که هرگاه حیوانی را قربانی می‌کردند خون آن را بر سر بت‌ها و گاه بر در و دیوار کعبه می‌پاشیدند، و بعضی از مسلمانان ناآگاه بی‌میل نبودند که در این برنامه خرافی از آن‌ها تبعیت کنند، آیه فوق نازل شد و آن‌ها را نهی کرد. متأسفانه هنوز این رسم جاهلی در بعضی از مناطق وجود دارد که هرگاه به‌خاطر ساختن خانه‬‏ای قربانی انجام می‌دهند خون آن را بر سقف و دیوار آن خانه می‌پاشند که باید مسلمانان بیدار شدیداً با آن مبارزه کنند.

از جمله تبعات منفی چنین کاری مربوط به قربانی کردن حیوانات در مقابل کودکان است. دراین‌باره عطیه سروش روان‌شناس بالینی در گفت‌وگویی به خبرگزاری ایرنا گفته: «ایجاد ترس، حملات حرکتی و پرخاشگری‌های ناخواسته و وحشت زا از جمله آثار سوء ذبح قربانی در حضور کودکان است. به عبارتی دیگر، دیدن تصاویر خشن چه از طریق مشاهده فیلم یا بصورت عینی در کوی و برزن، کودکان را دچار خشونت‌ها و برون‌ریزی‌هایی می‌کند که آثار سوء آن سال‌ها بر ذهن و روح کودک باقی می‌مان، همچنین سردرد، لکنت زبان، شب ادراری، عدم تکلم از عوارض آن جسمانی است.»

وی با بیان این‌که این تصاویر به‌شدت برای کودکان منع و اجرای آن به‌نوعی کودک آزاری محسوب می‌شود، خاطرنشان کرده: «مشاهده ذبح به نوعی به عادی‌سازی کشتن در نگاه کودک منجر می‌شود، تفکر کودکان عینی است؛ آن‌چه را می‌بیند می‌پذیرد و در اثر مشاهده این گونه صحنه‌ها به این نتیجه دست خواهند یافت که به‌راحتی می‌توان جان موجود دیگری را گرفت.»

در توضیحی مشابه اصغر کیهان‌نیا، روان‌شناس بالینی به رسانه‌ها گفته: «کودکان بسیاری از مسائل را نمی‌دانند و متوجه نیستند که ذبح گوسفند یا گاو به چه منظوری است؛ والدین هم به آن‌ها توضیح نمی‌دهند. در این حالت، کودک ناآگاه از اوضاع وقتی این کار و خون‌ریزی را مشاهده می‌کنند خشونت در او نهادینه می‌شود. این‌جاست که ترس‌های شبانه، همزادپنداری‌ها در قالب خشونت پیدا می‌کنند که تاثیرات منفی برآنان ایجاد می‌کند. ضمن این‌که ندانستن معنا و مفهوم این مسائل نوعی خشم فروخفته در آنان به‌وجود می‌آورد. خشمی که قابل کنترل هم نیست. علاوه بر این‌که تاثیر بدی بر روی بچه‌ها می‌گذارد برای دین هم ضرر دارد.»

همچنین علمای دین هم درباره عدم قربانی کردن حیوانات درملأ عام توصیه‌هایی دارند. به‌گزارش مهر حجت‌الاسلام والمسلمین فاطمی‌نیا دراین‌باره گفته: «در معابر عمومی جلوی بچه، بزرگ، گوسفند نکشید. رذیلت را وقتی کسی تذکر نداد جا می‌افتد. این رذیلت است، فضیلت نیست. دهنم بسته است بگویم که اگر بچه، گوسفند کشتن ببیند آخرش چه می‌شود… کی گفته جلوی پای عروس و حاجی گوسفند بکشید؟ این عوام بازی بس نشد؟ جلوی مردم گوسفند نکشید با عاقبت بچه‌ها بازی نکنید عزیز من. ببرید در یک جایی که کسی نبیند بکشید، گوشت‌هایش را ببرید بدهید به فقرا.»

همچنین آیت‌الله مکارم شیرازی دراین‌باره بیان کرده: «قربانی‌هایی که در رهگذر‌ها و خیابان‌ها صورت می‌گیرد و همه‌جا را آلوده می‌کند شرعاً اشکال دارد. در جای مناسبی قربانی کنند و محل آن را شسته و گوشت آن مصرف شود. این خون‌ها نباید در خیابان ریخته بشود چرا که باعث آلودگی می‌شود.»

منبع: همدلی

انتهای پیام/