دو روز پیش بود که جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ای با روزنامه فایننشال تایمز خبر از سفر معاون خود به تهران «برای انجام آخرین تلاش‌های اروپا را به منظور نجات توافق هسته‌ای ایران» داد.

بورل در این مصاحبه گفته از مورا خواسته باوجود بی میلی ایران به تهران سفر کرده و درباره این موضوع با مقامات ایران رایزنی کند و ادامه داده تلاش دارد با یافتن یک «راه میانه» به بن‌بستی که تلاش‌های دیپلماتیک بیش از یک ساله اتحادیه اروپا را تهدید می‌کند، خاتمه دهد.  

انریکه مورا معاون و جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا

 انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم قرار است فردا برای ادامه گفت‌وگو با مسئولین کشورمان به ایران سفر کند و بنا به آنچه استفانی لیختنشتاین خبرنگار ایندیپندنت در وین نوشته تا جمعه در تهران بماند.

مورا در سفر ۷ فروردین خود به تهران با علی باقری مذاکره کننده ارشد و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان دیدار کرد و پس از آن برای انتقال مطالب و نکات جمهوری اسلامی ایران و نهایی کردن تصمیم‌ها راهی واشنگتن شد.

رفت و آمد‌های مقامات سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران و آمریکا پس از اعلام دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا برای خروج یک طرفه این کشور از توافق برجام شکل جدی تری به خود گرفته  و در واقع اروپا با تبادل یادداشت‌های غیر رسمی میان هیات‌های مذاکره کننده ایران و آمریکا نقش میانجی را در طول این مدت به عهده گرفته است.

ایران از ۱۸ اردیبهشت ۹۷ گفت‌وگوهای وین را بدون آمریکا ادامه می دهد

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در این باره می‌گوید «مهم‌ترین تلاشی که اروپا برای مذاکرات انجام داده همان نقش میانجی‌گری بین ایران و آمریکا بوده و در طی مذاکراتی که از فروردین ۱۴۰۰ شروع شد چه در دولت آقای روحانی و چه در دولت آقای رئیسی آقایان مورا و بورل این نقش را حفظ کرده و سعی داشته اند تا راه حلی برای توافق دو کشور پیدا کند که هر دو طرف مذاکره یعنی ایران و آمریکا را راضی کن و آن‌طور هم که پیداست ۹۰ درصد مسائل حل شده است.».

اما جدای از ایفای نقش اتحادیه اروپا و اهمیت آن در مذاکرات، نکته‌ای که بیش از سایر موارد در مصاحیه بورل و فایننشال تایمز نمود پیدا می‌کند جزئیات همان راه حل میانه است.

فایننشال تایمز مدعی است سناریوی سفر مورا پیرامون تلاش برای لغو تحریم‌های سپاه پاسداران نوشته شده است

فایننشال تایمز نتیجه گرفته که «بورل در حال بررسی سناریویی است که بر اساس آن نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده خارج می‌شود، اما تحریم‌های علیه بخش‌های اقتصادی و امنیتی این سازمان همچنان باقی خواهد ماند.»

همچنین بنا به نوشته این روزنامه، «آقای بورل جزئیات بیشتری در این باره ارائه نکرده، اما تاکید کرده که مقام‌های ایرانی نسبت به دیدار و گفت‌وگو با مورا در این خصوص اکراه دارند با این حال او این تلاش را به عنوان «آخرین تیر ترکش» خود معرفی کرده است.»

موضوع خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی شناخته شده از سوی آمریکا یکی از خواسته‌های ایران از خروجی مذاکرات بوده و در موضع گیری آشکار، حسین امیرعبداللهیان روز شنبه ۶ فروردین در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی، با اشاره به مذاکرات لغو تحریم‌ها و موضوعاتی کە همچنان در دستور کار قرار دارند گفته بود «خروج سپاه پاسداران از فهرست تحریم‌های آمریکا از موضوعات جدی و اصلی در این دوره از مذاکرات است.»

لحظه‌ای که دونالد ترامپ سپاه پاسداران را تروریستی اعلام کرد

گفتنی است، دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۹، یک سال پس از ترک توافق هسته ای موضوعی که بسیاری از کارشناسان و مقامات آمریکایی آن را دیوانه‌وار خواندند ، سپاه پاسداران را یک سازمان تروریستی اعلام کرد.

به گفته حسن بهشتی پور در بحث تحریم‌های سپاه پاسداران فهم و تفکیک دو موضوع اهمیت دارد؛ یکی بحث خروج از فهرست و دیگری نیز بحث تحریم‌های اعمال شده علیه این بخش از نیرو‌های مسلح کشورمان است.

این کارشناس مسائل بین الملل می‌گوید همین که سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی شناخته شده از سوی آمریکا قرار گرفته موضوع مهمی است، چون بار حقوقی دارد و وقتی کشوری مثل آمریکا، بخشی از نیرو‌های مسلح ایران را در این لیست می‌گذارد در واقع به این معنی است هر کشوری یا شرکتی با این نهاد همکاری داشته باشد خودش به عنوان حامی تروریسم محسوب شده و بار حقوقی بسیار بدی برای برای طرفی که با سپاه همکاری داشته دارد؛ به نظر من اینکه سپاه پاسداران بخواهد همچنان در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا بماند به هیچ وجه از سوی ایران پذیرفته نیست و ایران از این خط قرمز هرگز عبور نخواهد کرد و آمریکا یا هیچ کشور دیگری حق ندارد بخشی از نیرو‌های مسلح ایران را تروریستی اعلام کند و به دنبال آن برای کسانی مثل خواننده کشورمان آقای علیرضا قربانی که بیست سال پیش سربازی خود را در سپاه پاسداران گذرانده مشکل رفت و آمدی ایجاد کند.»

آنتونی بلینکن وزیرخارجه آمریکا طی مصاحبه‌ای با CNN بر تروریستی بودن سپاه پاسداران تاکید کرده است

به گفته بهشتی پور «از فهوای مصاحبه آقای بورل و روزنامه فایننشال تایمز اینگونه برداشت می‌شود که او تلاش دارد سپاه از لیست تروریستی بیرون آورده شود و به لحاظ حقوقی به بخشی از نیرو‌های مسلح کشورمان لفظ تروریست اطلاق نشود.»

اما این اقدامات اتحادیه اروپا درحالی است که ۱۰ فروردین امسال منبعی آگاه و نزدیک به مذاکرات وین به یکی از رسانه‌های فارسی زبان خارجی اطلاع داده آمریکا در یک صورت با خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی خود موافت می‌کند که آن‌هم تعهد ایران به توقف پیگیری عملیاتی پرونده شهادت حاج قاسم سلیمانی است.

همچنین کنگره آمریکا همزمان با تبادل یادداشت‌های غیر رسمی تیم مذاکره کننده آمریکا با هیات مذاکره کننده ایرانی که از سوی هماهنگ کننده اروپایی انجام می‌شد همچنان درحال طرح ریزی برای تصویب مصوبات در جهت اعمال فشار بیشتر روی ایران مثل مصوبه ای که از کاخ سفید می‌خواهد تا زمانی که تهران یک‌سری از پیش‌شرط‌های دشوار از جمله محدود کردن فعالیت موشکی بالستیک را نپذیرفته، به توافق هسته‌ای بازنگردد، هستند.

برخلاف تبلیغات رسانه‌ای هر دو حزب کنگره آمریکا بر پافشاری روی تحریم ها اصرار دارند

این موضوع در حالی است که به گفته حسن بهشتی پور، «خود آمریکا اقدام تروریستی انجام داده و حاج قاسم سلیمانی را ترور کرده حالا می‌خواهد با این شرط در مذاکرات جلوی تبعات نظامی آن گرفته شود و بحث خروج سپاه پاسداران از فهرست تروریستی آمریکا و لغو تحریم‌های اقتصادی آن را به این موضوع گره بزند که البته ایران اعلام کرده تمام مسببین ترور شهید سلیمانی را مورد تعقیب قضایی قرار خواهد داد.»

به بیان واضح‌تر آمریکا با این اقدام هم می‌خواهد هم بحث انتقام حاج قاسم به فراموشی سپرده شود و هم تقاصی که باید پس بدهد را در قالب لطف و امتیاز به ایران ارائه کند.

بورل اما در بخش دیگری از این مصاحبه با بیان اینکه این سفر آخرین تیر ترکش اوست می گوید«آمریکا و ایران خواهان توافق هستند و ما اروپایی‌ها نیز از این توافق سود خواهیم برد چراکه وضعیت تغییر کرده و دولت آمریکا هم به موفقیت دیپلماتیک نیاز دارد.» 

۷ فروردین امسال آخرین باری بود که انریکه مورا به تهران سفرد کرد 

به گفته حسن بهشتی پور، تکرار سفرهایی مثل سفر مورا به تهران همان معنای واقعی دیپلماسی است و این سفر از این جهت موثر و با اهمیت است که نهایتا دو طرف می بایست در این رفت و آمد‌ها راه حلی پیدا کرده تا مسئله مذاکرات وین و مسائل اقتصادی گره خورده با آن ضمن رعایت خطوط قرمز تعیین شده از سوی ایران یکبار و برای همیشه حل شود.