فقط دخترها نیستند که دلشان میخواهد شبیه باربی یا فلان بازیگر هالیوودی شوند و به این منظور دست به دامن انواع و اقسام عملهای جراحی، رژیمهای سنگین و استفاده افراطی از لوازم آرایش میشوند، بلکه بسیاری از پسرهای ما هم در کودکی قهرمانانشان بنتن و مرد عنکبوتی و شخصیتهایی از این دست است؛ قهرمانان پوشالی که به لطف انیمیشن و فیلمهای هالیوودی و بازیهای رایانهای در ذهن کودکانهشان حکاکی شده و وقتی به سنین نوجوانی و بزرگسالی میرسند، فارغ از ژنتیک، تواناییها و استعدادشان میخواهند هرطور شده به این قهرمانان ذهنی شبیه شوند و جسمی قوی و عضلاتی برجسته داشته باشند.
در این مسیر است که این پسران نوجوان و جوان سر از باشگاههای بدنسازی درمیآورند و در دام مربیان پرورش اندام و داروهای مکمل و هورمونیشان گرفتار میشوند. روزگاری نه چندان دور ورزش و ورزشکاری در رگ و خون مردم کشورمان بود. ورزشی که با پهلوانی و مرام و منش آن گره خورده بود. گودهای زورخانه نه فقط محلی برای زورآزمایی با میل و کباده که کلاسی برای پرورش اخلاق و مرام پهلوانی بود و پهلوانانی، چون پوریایولی خاک گود زورخانه را توتیای چشم میکردند و بیرخصت از بزرگان و ریشسفیدان کسی به گود زورخانه پا نمیگذاشت.
حالا، اما گرچه زورخانهها هنوز هم پابرجاست و ورزش زورخانهای نه فقط در ایران که در برخی کشورهای دیگر هم کم و بیش وجود دارد، اما پرطرفدارترین ورزشها در میان جوانان و نوجوانان، ورزشهایی همچون بدنسازی و پرورشاندام است؛ ورزشهایی که ادعا میشود با ترفندهایی میتوانند فرد را یکشبه به اندام ایدهآلی برسانند که در سایر ورزشها برای رسیدن به آن باید سالها تلاش کند و روی هدفش متمرکز شود، اما این یکشبه طی کردن ره صدساله با چالشهای متعددی همراه است و خیلی وقتها عوارض جبرانناپذیری دارد.
داروهای هورمونی و مکملهایی که برخی از مربیان پرورشاندام استفاده از آنها را زیر گوش شاگردان جوان و جویای پیشرفت سریع و طی کردن مسیر از راه میانبر زمزمه میکنند، خیلی وقتها میتواند برای این جوانان و نوجوانان گران تمام شود و حتی آنان را به دام مرگ بکشاند.
رویای پوشالی
شاید شما هم شنیده باشید که جوانی ورزشکار و سالم دچار مرگ ناگهانی میشود!، اما شاید ندانید علت بسیاری از این مرگهای ناگهانی در جوانان ورزشکار به استفاده از داروهای هورمونی و مکملهای ورزشی بازمیگردد و مربیانی که این داروها را توصیه و تاکید میکنند، مسببان اصلی این اتفاقات ناگوار و این قبیل مرگها هستند. اینگونه مرگهای ناگهانی یا بیماریهای ناشی از مصرف داروهای مکمل و هورمونی برای پرورش اندام وعضلهسازی حتی در بین چهرههای معروفتر هم قربانی میگیرد. اسفند ماه سال گذشته بود که خبر درگذشت اسحاق قویدل، قهرمان مازندرانی پرورش اندام ایران و جهان رسانهای شد.
این ورزشکار عناوین زیادی را در مسابقات داخلی و بینالمللی در دسته سنگینوزن به نام خود کرده بود، در اثر بیماری سرطان چشم از جهان فرو بست. اسحاق متولد ۱۳۶۶ در بابل مازندران بود که سالهای اخیر با این بیماری سخت دست و پنجه نرم میکرد. قویدل در سال ۲۰۱۶ توانست قهرمانی مستر المپیا در کویت و قهرمانی در اورالکارت حرفهای خود را دریافت کند. قویدل در سال ۲۰۱۸، بهعنوان اولین سنگینوزن حرفهای تاریخ پرورش اندام ایران در مسابقات جهانی تورنتو کانادا حضور یافت و این افتخارات برای او سبب شد تا به «کوه عضله» در ایران شهرت یابد.
اما پایان این قهرمانیها خوشایند نبود. چهره بینالمللی پرورشاندام پیش از ورود به پرورشاندام در کشتی فعالیت داشت، اما از سال ۱۳۹۷ و بهواسطه استفاده از داروهای غیرمجاز مبتلا به سرطان سارکوم شد و متاسفانه ساعتی پیش بعد از سه سال مبارزه با این بیماری و در تورنتو کانادا در ۳۴سالگی دارفانی را وداع گفت. حتی مستندی درباره زندگی اسحاق قویدل و ابتلای او به سرطان بعد از استفاده از داروهای غیرمجاز با نام رویای پوشالی ساخته و پخش شد.
وسوسه عبور از مسیر میانبر
مکملها و داروهای پرورش اندام غیرمجاز در باشگاههای ورزشی پشت ویترین قرار ندارند، اما بیش از آنچه فکرش را بکنید در دسترس هستند. کلید این ماجرا هم در دست مربیان پرورشاندام و وسوسههایی که زیر گوش جوانان جویای تبدیل شدن به فلان بازیگر هالیوود و فلان ورزشکار معروف میخوانند، است! به گفته حسین رستگار، مدیرکل سابق آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا و دارو، مکملهایی که در باشگاههای بدنسازی مورد استفاده قرار میگیرند، استروئیدهای آنابولیزان (مشتقات هورمونهای مردانه یا تستوسترون) هستند که باعث افزایش عضله میشوند. برخی از این مکملها برای حیوان است، اما در باشگاههای بدنسازی برای انسان تجویز میشود و برخی از اینها دارویی است که باید فقط از سوی متخصصان مربوط مانند متخصص غدد تجویز شود، اما از سوی این باشگاهها تجویز میشود. وی درباره انواع این مکملها اینگونه توضیح میدهد: «برخی از این مکملها مانند هورمون رشد، برای ورزشکاران مصرفی ندارد و برای بیماران دچار کوتاهی قد استفاده شده و باید از سوی متخصصان غدد و رشد تجویز شود و هیچ فردی غیر از این متخصصان حق ندارد این داروها را تجویز کند.»
عوارض جبرانناپذیر
بنابه تاکید رستگار، برخی از این فرآوردههای آنابولیزان استروئیدی تجویزی در باشگاههای بدنسازی، پنج تا ۱۰سال است که در دنیا به علت عوارض متعدد کبدی شدید تولید نمیشود، اما بهطور غیرقانونی تولید و بهصورت قاچاق وارد کشور شده و در باشگاهها تجویز میشود. فرد در پی مصرف این مکملها بهعلت اثرات سمی، کبد خود را از دست میدهد یا بهطور کل به شوک میرود و دچار مرگ ناگهانی میشود که موارد متعددی در این زمینه به ما گزارش شده است. همچنین بسیاری از مکملها در باشگاههای بدنسازی، تقلبی بوده یا از رده خارج شده است؛ خیلی از آنها نیز برای بیماریهای خاص است.
دست یافتن به اندامی بهتر و قویتر بیتردید هدف خوبی است، اما این هدفگذاری نیاز به تمرین و زحمت دارد و از مسیرهای درست و تغذیه مناسب هم بهدست میآید. در نهایت باید پذیرفت همه شبیه به هم نیستند و هر فردی جذابیتهای خودش را دارد.
منبع: جام جم