کشورمان در سال‌های گذشته به طور جدی بازار‌های صادراتی خود را توسعه داد؛ این در حالی است که تحریم‌های گسترده آمریکا علیه بانک مرکزی و شرکت‌های اقتصادی و تجاری ایرانی تبادلات مالی و بانکی ایران را با مشکل مواجه کرده است.

در همین راستا استفاده از «پیمان‌های پولی» دو جانبه و «ارز‌های ملی» با هدف حل مشکلات ارزی کشور در بلندمدت به عنوان سازوکاری دائمی در دستور کار قرار گرفت. در شرایط تحریم‌های غیرقانونی آمریکا، این روش پرداخت‌ها بسیار حیاتی است و چشم انداز خوبی برای توسعه فعالیت آن وجود دارد.

بیشتربخوانید

• جزئیات کامل راه‌اندازی پول جدید ایران از شهریور ماه

در این روش ارز خاصی از قبیل دلار و یورو که تحت سلطه و اختیارات کشور‌های دیگر است، به عنوان ابزار پرداخت در عمده مبادلات کشور مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بلکه از ارز‌های ملی طرفین تجاری و بدون دخالت نظام دلاری استفاده می‌شود.

استفاده از ارز ملی برای کاهش تاثیرات تحریم‌های دلاری است

مجید شاکری کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا درباره استفاده از ارز ملی برای مبادلات تجاری و مراودات بازرگانی با کشور‌های خارجی و بویژه همسایگان اظهار داشت: استفاده از ارز‌های ملی برای تجارت بین الملل به این دلیل صورت می‌گیرد که سهم دلار از تسویه‌های بانک جهانی و عرصه بین الملل کاهش پیدا کند؛ البته با این کار مقداری هم از تاثیرات تحریم‌های دلاری کاهش پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: زمانی دو کشور از ارز‌های ملی استفاده می‌کنند که طرفین در تجارت با یکدیگر در شرایط بالانس و برابر قرار داشته باشند و مازاد تجاری نداشته باشند یا دست کم اینکه به این سمت و سو حرکت کنند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: استفاده از ارز‌های ملی دو کشور برای مبادلات تجاری مبادلات ارزی پایدار نیست، زیرا مازاد حساب جاری که در پایان هر مبادله باقی می‌ماند زیاد است و مجددا باید از منابع دیگر مانند درهم یا دلار اقدام به تسویه کرد، زیرا تراز تجاری پایاپای نیست.

استفاده از ارز ملی برای تجارت بین الملل پایدار نیست

وی گفت: برای مثال ما از ارز ملی (ریال یا روبل) برای تجارت با روسیه استفاده می‌کنیم، ولی برای تسویه نهایی باقی مانده تجارت باید از درهم یا دلار استفاده کنیم.

شاکری اظهار داشت: استفاده از ارز ملی دو کشور برای تجارت باید مورد موافقت طرفین قرار گیرد برای مثال ایران و ترکیه می‌تواند در این زمینه کار کنند مشروط بر اینکه طرفین انگیزه‌ای برای این کار داشته باشند؛ همچنین ممکن است استفاده از ارز ملی برای تجارت بین ایران و روسیه بعد از یک مدت دچار مشکل شود، زیرا باید راهی برای جبران تراز تجاری و کسر تراز پیدا کرد؛ همین مشکل درباره استفاده از ارز ملی ایران و سوریه، ایران و افغانستان و ایران و عراق در مبادلات بازرگانی وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: ما با چینی‌ها مازاد تراز تجاری داریم اگر قرار است با مدل فعلی کار کنیم باید فکری درباره مازاد تراز تجاری کنیم که در نهایت صفر شود. اگر در حال کار تجاری و بازرگانی با چین هستیم هم اکنون با درهم تراز تجاری را صفر می‌کنیم که به مرور زمان باید این را هم حذف کنیم.

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: موضوع استفاده از ارز‌های ملی برای تسویه اقدامات تجاری و بازرگانی یک سیاست تجاری است تا سیاست ارزی؛ اما ما این موضوع را به صورت معکوس انجام می‌دهیم؛ در مجموع باید دنبال برنامه توسعه این روند باشیم که تراز تجاری صفر شود.

منبع: برنا