امروزه اهمیت صنعت گردشگری در ایجاد اثرات مثبت اقتصادی در دنیا آشکار شده است و چه در کشور‌های توسعه یافته و چه درکشور‌های در حال توسعه آن را از عوامل رشد اقتصادی می­‌دانند. گسترش صنعت گردشگری به عنوان یک منبع مالی، سبب توسعهاقتصادی می‌شود.

بر اساس سند چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران لازم است سهم ایران از شمار گردشگران جهانی به ۱.۵ درصد در سال۱۴۰۴ افزایش یابد، یعنی حدود ۲۰ میلیون نفر گردشگر از بازار جهانی را سالانه به خود جذب کند.

ایران با وجود آن که یکی از قطب‌های گردشگری جهان به شمار می‌رود، و از شرایط اقلیمی متنوع و آثار تاریخی و تمدن دیرینه‌ایبرخوردار است نتوانسته جایگاه مناسبی را در گردشگری کسب کند.

وزارت گردشگری برای پیشرفت در حوزه گردشگری چه برنامه‌ای دارد؟

آن‌طور که وزارت میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده برای گسترش گردشگری و توجه به ظرفیت گردشگری داخلی به دنبال توزیعمتوازن سفرهای داخلی در کشور با هدف معرفی مقاصد گردشگری کم‌تر شناخته شده در کنار تداوم سفرهای داخلی به مسیرها ومقصدهای سنتی گردشگری است.

همچنین برای تنوع بخشیدن به گردشگری و به سراغ گردشگری معنوی، خانواده محور، طبیعت گردی، گردشگری روستایی و عشایر،گردشگری فرهنگی، گردشگری سلامت، گردشگری ماجراجویانه، گردشگری ورزشی و گردشگری خوراک رفته است.

وزارت گردشگری گسترش سفرهای ارزان قیمت برای اقشار کم برخوردار و همچنین تبیین اندیشه‌های مقام معظم رهبری درباره گردشگری در میانمسئولان و مردم هم در دستور کار قرار داده است تا رونق به بازار گردشگری برگردد.

گردشگری انواع مختلفی دارد و شناخت انواع گردشگری برای برنامه‌ریزی دراین عرصه اهمیت اساسی دارد.

گردشگری تفریحی: در این نوع گردشگری، گردشگری ساحلی بسیار مورد توجه است و گردشگران معمولاً به سواحل نقاط مختلف سفر می‌کنند.

گردشگری طبیعت : گستره فضایی این الگو، محیط طبیعی مثل ساحل، جنگل، کوه، کویر، غار و نظیر اینها است.

گردشگری تجاری : در سفرهایی که با هدف بازرگانی و تجارت انجام می‌شود.

گردشگری شهری :نواحی شهری به علت آنکه جاذبه‌های بسیار دارند غالباً مقاصد گردشگری مهمی محسوب می‌شوند.

گردشگری روستایی : در گردشگری روستایی منابع فرهنگی، طبیعی و تاریخی نواحی روستایی به عنوان کالای فرهنگی گردشگری قابلعرضه‌اند.

گردشگری قومی و عشایری:این نوع گردشگری به منظور مشاهده سبک زندگی افراد بومی و اقوام انجام می‌شود.

گردشگری مذهبی : افرادی را شامل می‌شود که به منظور دیدار از اماکن مقدس یاانجام دادن امور مذهبی مسافرت می‌کنند.

گردشگری ورزشی : شمار زیادی از میهمانان کشورهای مختلف اشخاصی‌اند که با قصد ورزش و تمرین یا شرکت در مسابقات ورزشی،تماشای مسابقه تیم‌ها یا بازیکنان مورد علاقه‌شان، یا گذراندن اردوهای ورزشی به سفر رفته‌اند.

گردشگری ماجراجویانه : در هرجامعه کسانی هستند که به انجام دادن کارهای متهورانه و مخاطره‌آمیز علاقه وافر دارند. برخی از اینافراد با اقدام به مسافرت‌های ماجراجویانه به این نیاز درونی خود پاسخ می‌دهند.

گردشگری سلامت : چنین سفری شامل فعالیت‌های گوناگونی می‌شود که با هدف تأمین بهداشت و سلامت فرد یا گردشگر انجام می‌شودمانند مراقبت بهداشتی و گذراندن دوره نقاهت و بازپروری.

گردشگری فضایی : نوع دیگری از گردشگری مسافرت به فضا است که در سال‌های اخیر آغاز شده است.

گردشگری الکترونیکی : گسترش و رواج امکانات و وسایل الکترونیکی نظیر تلویزیون‌ها، ماهواره و اینترنت، موجب شده است تا مردم هرچه بیشتر و به راحتی با دیگر نقاط دنیا ارتباط برقرار کنند.

گردشگری بیابانی :گردشگری بیابانی برای آن دسته از گردشگران که علاقه به سفر به نواحی خشک را دارند و یا رویای سفر بر کوهانشتر را در سر می‌پرورانند و یا قصد تحقیق در مورد خاک، و آب و هوای نواحی بیابانی را دارند اهمیت دارد.

گردشگری آموزشی و علمی و گردهمایی:  این نوع گردشگری‌ها به منظور تحقیقات یا شرکت در همایش‌های علمی است.

گردشگری هنری :گردشگری هنری در پی شناخت هنرهای ملل دیگر واقوام دیگر است.

گردشگری تاریخی : این گونه از گردشگری که گردشگری میراث نیز نامیده می‌شود، به بازدید از موزه‌ها، مکان‌ها و ابنیه تاریخیمی‌پردازد، امروزه بخش عمده‌ای از گردشگری را به خود اختصاص داده است.

گردشگری فرهنگی: گردشگری فرهنگی عبارت است از مسافرت افراد از محل سکونت خود به مکان‌هایی که جاذبه‌های فرهنگی دارند. اینجا به جایی به قصد کسب اطلاعات و تجارت برای ارضای نیازهای فرهنگی گردشگران انجام می‌شود.

جشنواره‌های برداشت خرما در بافق، انار در تارم، گردو، لیمو در جم، زیتون و پسته رفسنجان در ایران در گروه گردشگری کشاورزی قرارمی‌گیرند.

حال گردشگری خوب نیست

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره گردشگری در کشور می‌گوید: تبلیغات اشتباه و ارائه تصویر نامناسب از ایران از سوی سرویس‌ها و شبکه‌های اطلا‌ع‌رسانی برخی از کشور‌ها باعث شده تا ظرفیت‌های ایران در حوزه گردشگری و آثار فرهنگی تاریخی به خوبی معرفی نشود، از این رو باید بتوانیم از تمام ظرفیت‌های خود به‌عنوان یک کشور گردشگر‌پذیر استفاده کنیم.

به گفته ضرغامی، گردشگری مانند بیماری است که اگر حالش خوب شود حال همه حوزه‌ها را خوب می‌کند و کمبود‌ها و مسائل بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را حل می‌کند.  

وزیر گردشگری گفت: در حوزه فضای مجازی دچار عقب‌ماندگی هستیم، اصولا فضای مجازی و فعالیت استارتاپ‌ها به رسمیت شناخته نشده است، و اگر درست اقدام می‌کردیم دچار عقب ماندگی نبودیم.

او با اشاره به ضرورت گردشگری ارزان‌قیمت، اضافه کرد: در کنار هتل‌های مدرن و درجه یک نیازمند تکمیل واحد‌های اقامتی به‌منظور توسعه و رونق گردشگری ارزان و آسان هستیم. 

تسهیل‌گری در قوانین گردشگری در دستور کار است

یحیی نقی‌زاده محجوب، مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری با اشاره به بروزرسانی و بازنگری ضوابط و مقررات با محوریتتسهیل‌گری و نگاه حمایت‌محور، ادامه داد: تمام تلاشمان این است با فراهم کردن زمینه‌های لازم موجب تقویت بنیان‌های فعالیت‌هایاقتصادی فعالان و سرمایه‌گذاران بدون اتکا به دولت شویم.

او با بیان اینکه پیش‌نویس برنامه هفتم توسعه با نگاه حمایتی آماده شده است، افزود:‌ حوزه مالیاتی، پرداخت تسهیلات با نرخ مناسب،نقش و سهم دستگاه‌های فرابخشی در راستای فراهم کردن زمینه‌ رونق گردشگری نکات مورد توجه در این پیش‌نویس است.

وی افزود: گرامیداشت روز جهانی گردشگری به مدت یک هفته با شعار «رویش اندیشه‌های نو در گردشگری ایران» با تمرکز بر گردشگری موضوعی از جمله گردشگری دسترس‌پذیر، ادبی، کشاورزی، خوراک و غیره در استان‌های کشور مورد توجه قرار خواهد گرفت.