محمد قنبری، کارشناس رسانه در گفت و گو با برنامه مرزپرگهر رادیو انقلاب گفت: تبلیغات زیر آستانه حسی که تبدیل به یک شبح شده، به مثابه یک سلاح است، این نوع تبلیغات از حواس عبور و مستقیما با قوه شناخت ارتباط برقرار کرده و در ناخوداگاه انسان تاثیر میگذارد.
محمد قنبری اظهار کرد: در حوزه اثر بخشی پیام که یکی از رسالتهای سواد رسانهای است، گیرنده پیام نسبت به آن چیزی که دریافت میکند و به قوه عاقله اش وارد میشود واکنش نشان داده و او را در نهایت به یک تصمیمگیری میرساند که در این مرحله نیاز دارد که او را یاری کنند.
وی ادامه داد: این رسالت بر عهده فعالین حوزه سواد رسانهای گذاشته شده که بتواند در حوزه شناخت، نوع و جنس پیام چشمهای بینا، گوشهای شنوا و ذهن بیدار را تربیت کنند.
این کارشناس رسانه و فضای مجازی اضافه کرد: یکی از راهبردهای ارتقای سواد رسانه استفاده از تکنیکهای اثر گذاری پیام است، آنچه که پژوهشهای نوین عصر ارتباطات و اطلاعات به آن رسیده اند این است که از راه حواس پنجگانه انسان دادههای زیادی را از طریق رسانه و فضای مجازی وارد ذهنش میکنند، جایی که در حوزه شناختی به دو پدیده تعقل و تخیل منتج میشود.
قنبری افزود: هرجایی که براساس یک الگوریتم و یا مسئله ساده ریاضی این پیام مهندسی و به ذهن مخاطب وارد شود منجر به تعقل میشود و تصمیمگیری، و هر چه که در فراذهن اتفاق بیفتد و بیشتر جنبههای فانتزی بر آن حاکم شود به تخیل ختم میشود.
وی افزود: مثلاً وقتی مجری می گوید امشب شب شهادت امام هادی (ع) است چشمها را بسته و صحن و سرای امام هادی (ع) را فرض می کنیم و ذهن با بال تخیل این مسیر چند هزار کیلومتری را طی و و خودش را به صحنه سرای امام هادی (ع) میرساند، این ویژگی پیام است که میتواند در این حد اثرگذار باشد.
این کارشناس رسانه و فضای مجازی اضافه کرد: ۷۵ درصد چیزی که ما درک می کنیم از طریق چشم است، ۱۳ درصد قوه شنوایی و ۱۲ درصد حواس دیگر؛ این حواس اطلاعات را از محیط پیرامون خودشان دریافت میکنند و به قوه شناختی انتقال می دهند.
قنبری تصریح کرد: هم اکنون این نوع از تبلیغات کارکردهای خودش را نسبت به قبل از دست داده، یعنی یکی از تکنیکهایی که خیلی از آن استفاده میشود تکرار و اقناع است، یعنی مخاطب خود را به اغنای ذهنی میرسانند تا مثلا برای خرید یک محصول اقدام کند یا در مسایل سیاسی که با تکرار یک باور را به ذهن مخاطب وارد میکنند.
وی افزود: اما یک تبلیغات خطرناک داریم که خارج از چارچوب رسانه ملی است و آن تبلیغات زیر آستانه حسی است و تبدیل به یک شبح شده است، چون فقط شرکتهای تبلیغاتی نیستند، عمدتا در پیجها وشبکههای اجتماعی از اثر امواج رسانهای استفاده میشود، از این جهت این نوع تبلیغات خطرناک است و به مثابه سلاح است، این نوع تبلیغات از حواس عبور میکند و مستقیما با قوه شناخت ارتباط دارد؛ در ناخوداگاه انسان تاثیر گذاشته و سازههای فکری مخاطب را بنا و آنها را به سمتی که مد نظرش است هدایت میکند.