چند روز اخیر، فیلمی از نشست خبری رئیس اداره میراث فرهنگی گناباد انتشار یافت که در بخشی از آن مطالبی در خصوص ممنوعیت حضور گردشگران به داخل قنات قصبه به عنوان بزرگترین و عمیق‌ترین قنات جهان بیان شده بود.

حمیدرضا محمودی قوژدی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گناباد گفت: متأسفانه این فیلم به طور کامل پخش نشده و تنها بخشی از صحبت‌های جلسه منتشر شده است.

وی افزود: برای توسعه هر نوع گردشگری، ابتدا باید مباحث ایمنی مکان رعایت شود، در خصوص قنات قصبه نیز با توجه به سست بودن خاک منطقه، در حال حاضر ورودی یک تا دو قنات ریزش کرده و عملاً امکان بازدید قنات از مسیر این ورودی‌ها میسر نیست.

محمودی قوژی بیان کرد: فقط از ورودی ۲ امکان بازدید گردشگران از زیر قنات وجود دارد و این امر به معنی ممنوعیت حضور گردشگران به داخل قنات قصبه نیست.

تلاش برای ایجاد مسیر امن گردشگری در زیر قنات

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گناباد ادامه داد: تا زمانی که مسیر امن گردشگری در زیر قنات ایجاد نکردیم، باید بازدید‌ها به صورت بسیار محدود و با ظرفیت خیلی کم و مدیریت شده باشد.

وی با بیان اینکه با ایجاد مسیر امن گردشگری در زیر قنات _که اکنون در دستور کار قرار دارد _ گردشگری زیر قنات به روال عادی بر می‌گردد، تصریح کرد: هرچند ورودی یک و دو فقط برای بازدید ارزیابان یونسکو بوده، اما چون در سنوات گذشته گردشگران از این دو مسیر وارد می‌شدند لذا توقعی در این خصوص ایجاد شده است.

محمودی قوژدی اظهار کرد: در مسیر ورودی یک و دو حوادث مختلفی از جمله مارگزیدگی گردشگران و ریزش قنات را داشته‌ایم و با توجه به اینکه اگر حادثه‌ای برای گردشگر اتفاق بیفتد ما به عنوان متولی امر باید پاسخگو باشیم که چرا اگر ایمنی نداشته اجازه ورود گردشگران را داده‌اید لذا موضوع را با ایجاد محدودیت موقتی مدیریت کرده‌ایم.

سازه قنات، مناسب برای گردشگری زیر قنات نیست

وی تأکید کرد: ابتدا باید ایمنی قنات را ایجاد کنیم تا سپس با خیال راحت، گردشگران به زیر قنات بروند، البته سازه قنات، سازه مناسبی برای گردشگری زیر قنات نیست و فقط مغنی برای انجام لایروبی و انجام برخی فعالیت‌ها می‌رفته است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گناباد گفت: باید تجربه قنات پیمایی را با استفاده از تکنولوژی روز دنیا به روی قنات بیاوریم و استفاده از آن تجربه را به شکل محدود، ایمن و مدیریت شده در زیر قنات ایجاد کنیم.

وی تصریح کرد: تمامی تدابیر اتخاذ شده فقط برای حفظ جان گردشگران است، زیرا وظیفه اول ما حفظ خود سازه قنات و سپس ایجاد بستر مناسب گردشگری ایمن است.

محمودی قوژدی بیان کرد: خاک منطقه در این پهنه سست است و شواهد دال بر این ادعا در طول ۲۲۵۰ سال گذشته مطرح بوده به طوری که قنات در همان زمان که احداث می‌شود بعداً ریزش می‌کند.

قنات ۵ مرتبه ریزش کرده است

وی تاکید کرد: در طول این ۲۲۵۰ سال قنات ۵ بار ریزش کرده که در این اتفاق ۵ رشته فرعی قنات را داریم که مسدود شده‌اند، لذا ریزش جدید نیست و شواهد تاریخی دال بر این موضوع موجود است به همین دلیل باید احتیاط کرد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گناباد با اشاره به اینکه آخرین ریزش قنات مربوط به سال گذشته بوده است، بر بهره‌مند شدن از تکنولوژی‌های روز دنیا در سایت جهانی قنات قصبه تأکید کرد و گفت: باید یکسری جاذبه‌ها را با استفاده از تکنولوژی‌های سمعی بصری در روی قنات هم ایجاد کنیم. طبق برنامه‌ریزی اولیه در آینده بسیار نزدیک از برنامه نور و صدا در سایت جهانی قصبه استفاده خواهیم نمود.

تهیه طرح گردشگری قنات قصبه مصوب شده است

وی در ادامه با بیان اینکه قنات قصبه از زمانی که ثبت جهانی شد هر سال نسبت به سال قبل مورد استقبال بیشتر گردشگران قرار گرفته است، افزود: نوروز سال قبل ۲۵ هزار گردشگر از قنات قصبه بازدید داشتند که در فصول گرم سال پذیرای گردشگران بیشتری هستیم، اما در فصول سرد قدری حضور گردشگران کاهش پیدا می‌کند.

محمودی قوژدی بیان کرد: تاکنون با تخصیص اعتباراتی در حوزه مطالعاتی و امور عمرانی اقداماتی انجام شده است. همچنین تهیه طرح گردشگری قنات قصبه مصوب شده است.

او تصریح کرد: آخرین اقدام مربوط به تهیه طرح مطالعاتی مسیر گردشگری قنات بوده که فاز اول آن توسط مشاور ذیصلاح انجام و با تخصیص اعتبارات سفر ریاست جمهوری فاز‌های بعدی نیز انجام می‌شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گناباد در ادامه بیان کرد: اعتبارات موجود نیاز میراث فرهنگی را برطرف نمی‌کند، اما با همین اعتبارات باید وضعیت را مدیریت کنیم و پروژه‌های ضروری در اولویت قرار گیرند.

وی تهیه پلان مدیریتی قنات قصبه را از جمله مهمترین اولویت‌ها برشمرد و گفت: بر اساس این پلان مدیریتی باید اقدامات را انجام دهیم، بر اساس این طرح وظایف تمامی دستگاه‌ها مشخص شده تا در راستای حفاظت از قنات کار‌های مورد نظر را انجام دهند. اگر این طرح باشد، با تعویض مدیران با این سایت جهانی سلیقه‌ای رفتار نخواهد شد.

افزایش طول قنات قصبه به ۵۵ کیلومتر

محمودی قوژدی تصریح کرد: بر اساس بررسی‌های اولیه طول قنات قصبه ۳۳ کیلومتر است، قنات دو رشته اصلی دارد و با توجه به بررسی‌های انجام شده دو رشته دیگر شناسایی شده‌اند و احتمال اینکه طول قنات تا ۵۵ کیلومتر افزایش داشته باشد وجود دارد، در این رابطه بررسی‌های اولیه انجام شده و مباحث علمی در دستور کار قرار دارد.

وی در ادامه با بیان اینکه یکی از اقدامات مهمی که هیات امنای قنات انجام داده‌اند لایروبی مداوم مسیر قنات است؛ گفت: هر چند از همان ۲۲۵۰ سال گذشته لایروبی به صورت مستمر انجام می‌شده، اما متأسفانه در سنوات گذشته این اقدامات به اطلاع مردم و سازمان‌های ذیربط نرسیده است و گرنه لایروبی همچنان ادامه دارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گناباد همچنین در خصوص مهمترین معضلات و مشکلات قنات قصبه افزود: در هنگام ثبت جهانی، فعالیت چند واحد در بالادست بوده که شناسایی شده‌اند و به شکل مدیریت شده به کار خود ادامه می‌دهند هر چند پایش و رصد ما به صورت روزانه و مستمر انجام می‌شود و اجازه هیچ گونه تخلفی را در حوزه قنات نخواهیم داد.

وی با بیان اینکه احداث چاه در حوزه آبریز قنات نداشتیم، عنوان کرد: تلاش می‌شود توسعه گردشگری بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی و ملی با استفاده تجارب خارجی و داخلی باشد تا سطح کیفی خدمات به گردشگران ارتقا یابد.

منبع: ایسنا