رژیم تغذیه‌ای مناسب برای کاهش و رفع مشکلات دوران بارداری
بانوان در دوران بارداری ممکن است دچار مشکلاتی شوند که برخی از آن مشکلات به سرعت بهبود پیدا کرده و بهبود برخی دیگر مدت بیشتری طول می‌کشد.
مریم جلوداری کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان سپیدان اظهار کرد: دوران بارداری یکی از پرچالش‌ترین دوران‌های زندگی بانوان را تشکیل می‌دهد. زیرا در این دوران ممکن است فرد دچار مشکلاتی شود که برخی از آن‌ها به سرعت بهبود پیدا کرده و بهبود برخی دیگر نیز مدت بیشتری طول می‌کشد.
او ادامه داد: ترش کردن، تهوع و استفراغ، یبوست و ویار (پیکا) از جمله مشکلات شایع دوران بارداری است.
ترش کردن و سوزش معده
جلوداری اضافه کرد: ترش کردن و سوزش معده یک رخداد معمول در اواخر باردارى اســت و اغلب در شــب‌ها روى می‌دهد. بازگشــت اســید معده به مرى موجب ســوزش انتهاى مرى مى شــود و به دلیل اینکه قســمت انتهایى مرى نزدیک قلب اســت از این حس ســوزش به عنوان (سوزش قلب) یاد مى شود و این سوزش ربطى به قلب و یا کار آن ندارد.
او گفت: در بیشتر موارد، این مسئله به علت بزرگ شدن رحم و فشار آن بر روده‌ها و معده و نیز شل شدن اســفنکتر مرى و بازگشــت محتویات معده به داخل مرى ایجادشده و باعث احساس سوزش مى شــود. این عارضه با خوردن غذاى زیاد و تشکیل گاز شدت مى یابد.
توصیه هاى تغذیه اى هنگام ترش کردن و سوزش سر دل
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان سپیدان با بیان اینکه غذا در وعده هاى کوچک و متعدد (هر ۲ تا ۳ ساعت) مصرف شود، اضافه کرد: به جاى استفاده از مواد غذایى سرخ کرده، از غذاهاى آب پز و بخار پز و یا کبابى استفاده شود.
او با بیان اینکه غذا به آرامى و در محیطى با آرامش میل شود، ادامه داد: از خوردن غذاهاى پرحجم قبل از خواب پرهیز شود.
جلوداری گفت: از نوشیدن آب و مایعات در هنگام غذا خوددارى و یا بلافاصله پس از اتمام غذا خوددارى شــود. آب و مایعات را مى توان یک تا ۲ ساعت پس از صرف غذا مصرف کرد.
او با بیان اینکه بعد از صرف غذا کمى پیاده روى کنید، تصریح کرد: رژیم غذایى باید حاوی پروتئین بالا و بدون قندهاى ساده باشد.
این کارشناس تغذیه اظهار کرد: رژیم غذایى باید کم چرب و حاوى مقادیر کمى از غذاهاى سرخ شده، سس هاى خامه دار، آبگوشت هاى چرب غلیظ، گوشت هاى پرچرب و شیرینی‌ها و مغز‌ها باشد.
او افزود: از غذاهاى ادویه دار، به ویژه ادویه تند کمتر اســتفاده شود. هر چه غذا ادویه کمتر و طعم ملایم ترى داشــته باشد، ترشح اسید، معده را کمتر تحریک مى کند.
جلوداری بیان کرد: مصرف غذاهاى کاهش دهنده فشار اسفنکتر تحتانى مرى، نظیر نعناع، پیاز، سیر، چاشنی ها، شکلات، قهوه، چاى، نوشابه هاى گازدار و ســایر نوشــیدنی هاى حاوى کافئین را قطع کرده و به جاى آن آب نوشیده شود. در صورت مصرف چاى، از چاى پررنگ پرهیز کرده و به جاى آن از چاى کمرنگ حداکثر دو تا سه فنجان در روز استفاده شود.
او با بیان اینکه غذاهاى مایع مثل آش و سوپ مصرف نشود، تصریح کرد: بعد از صرف غذا یا آشامیدن، از دراز کشیدن یا خم شدن به جلو پرهیز کنید.
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه در هنگام استراحت زیر سر را بالاتر از سطح بدن قرار دهید، گفت: از دراز کشیدن یک تا ۲ ساعت بعد از خوردن یا آشامیدن به ویژه قبل از خواب و بلافاصله بعد از غذا پرهیز کنید.
تهوع و استفراغ
او ادامه داد: شیوع تهوع و استفراغ بین ۵۰ تا ۷۰ درصد است و اغلب در ۳ ماهه نخست باردارى رخ می‌دهد و تا هفته ۱۶ باردارى بهبود می‌یابد. از آنجایى که این مشکل در صبح‌ها تشدید می‌شود، بیمارى صبحگاه (Sickness Morning) نامیده می‌شود؛ گرچه ممکن اســت در هر ســاعتى از شبانه روز اتفاق بیفتد. تهوع باردارى تنها تهوعى است که با ورود غذا در معده بهبود می‌یابد و تغذیه به عنوان بخشى از درمان در نظر گرفته می‌شود.
توصیه‌های تغذیه‌ای هنگام تهوع و استفراغ بارداری
جلوداری با بیان اینکه معده را خالى نگه ندارید، اما در عین حال از پرى و سنگینی معده هم خوددارى کنید، اظهار کرد: مقدار غذاى کمتری در هر وعده مصرف کنید.
او با بیان اینکه افزایش تعداد وعده هاى غذایى که ممکن است برحسب تحمل مادر تا ۹ وعده در روز هم برسد، گفت: استفاده از کربوهیدرات هاى زود هضم و مصرف پروتئین مفید است.
این کارشناس تغذیه افزود: بیســکوئیت یا نان خشک قبل از برخاســتن از رختخواب مصرف کرده و پس از ۱۵ دقیقه از رختخواب برخاسته و صبحانه را سبک و زود هضم بخورید.
او با بیان اینکه از مصرف همزمان غذا و مایعات خوددارى شود، تصریح کرد: از خوردن غذاهاى پر ادویه، سرخ شده، نفاخ، حجیم و دیر هضم پرهیز شود.
جلوداری ادامه داد: از آنجایى که غذا‌ها و مایعات سرد بیش از نوع گرم آن‌ها قابل تحمل است، از غذاهاى سرد با دماى یخچال استفاده شود و نیز از غذا‌هایی که بوى محرک دارد، پرهیز شود.
این کارشناس تغذیه اضافه کرد: در صورت مصرف مایعات و غذا‌های سرد با دماى یخچال، مراقب آلودگی هاى میکروبى باشید.
او گفت: در زمان آشــپزى، پنجره آشــپزخانه را باز بگذارید تا بوى شــدید و تند غذا آزار دهنده نباشــد و در صورت عدم تحمل توصیه می‌شود غذا از سوی سایر افراد خانواده تهیه شود.
جلوداری با بیان اینکه در صورت بروز ناراحتى معده همراه با تهوع نیز مى توان یک تکه نان یا بیسکوئیت مصرف کرد، ادامه داد: به آرامى غذا بخورید و به مدت طولانى گرسنه نمانید.
او با بیان اینکه از رایحه هاى آزار دهنده و بوى تند برخى غذا‌ها و سایر بوهاى آزاردهنده پرهیز کنید، افزود: مواد غذایى حاوى کربوهیدرات پیچیده نظیر نان برشته، بیسکوییت نمکى (کراکر)، نان خشک یا نان سوخارى مصرف شود.
این کارشناس تغذیه تصریح کرد: در تهوع و استفراغ شدید حمایت روانى مادر از سوی اطرافیان، به ویژه همسر خانم باردار توصیه می‌شود.
