عید قربان؛ روز بندگی محض و قربانی کردن تمایلات نفسانی و گذشتن از خودخواهی‌ها

روز دهم ذی‌الحجه، یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان در تقویم دین مبین اسلام وجود دارد و آن هم عید سعید قربان یا عید الأضحی است و مهم‌ترین مسئله‌ای که برای این روز با فضیلت وجود دارد این است که در چنین روزی، حضرت ابراهیم (ع)، فرزند بزرگوار خود، حضرت اسماعیل (ع) را به قربانگاه بردند تا از تنها دارایی خود در راه الهی بگذرند و درواقع، این روز مبارک روز آزمون این پدر و پسر بود که از آن سربلند بیرون آمدند و به همین دلیل، سنت قربانی کردن در روز عید سعید قربان نیز، یادبودی از آن واقعه بزرگ ذبح اسماعیل است که چروردگار مهربان، عمل حضرت ابراهیم (ع) که تسلیم محض الهی شدند را پذیرفتند و حضرت ابراهیم (ع) به جای قربانی کردن فرزندشان، قوچی که جبرئیل آورده بودند را در این راه قربانی کرد. بنابراین، طبق برخی از روایات، تمام حیواناتی که در روز عید سعید قربان در سرزمین منا ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل هستند.

حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم الهدی، کارشناس و سخنران مذهبی، درمورد اهمیت عید سعید قربان به عنوان یکی از اعیاد مهم مسلمانان بیان کرد: در اهداف و توصیه‌هایی که از دین مبین اسلام به امت مسلمان رسیده برخی از دستوراتی است که جنبه بازنگری، بازسازی و تجدید آموزش‌ها و توصیه‌های اخلاقی را در زندگی آن‌ها تقویت می‌کنند و یکی از این دستورات که روحیه دینداری مسلمانان را تقویت می‌کند موضوع حضور در اجتماع و کمک و یاری به مردم و دستگیری از انسان‌ها و عبودیت و اطاعت محض در ارتباط با دستورات پروردگار عالم است که هر روز، خود را به یک شکلی در گزاره‌های دینی و رفتاری بندگان نشان می‌دهد.

این کارشناس مذهبی گفت: عید سعید قربان، عید بندگی و عبودیت محض انسان هاست؛ به طوری که آن‌ها در این روز با فضیلت، بار دیگر، در تعالیم برگرفته از دین مبین اسلام در وجود خود، تجدیدنظر و بازنگری کرده و تلاش می‌کنند خودشان را با شاخص‌هایی تنظیم کنند که دین اسلام برای سعادتمندی آن‌ها درنظر گرفته و به آن‌ها پیشنهاد کرده است و در این میان، یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های دین اسلام و دینداری، حضور در اجتماع از نظر کمک رسانی به مردم است.

 حجت الاسلام والمسلمین علم الهدی تصریح کرد: شاخصه دیگر دین مبین اسلام و دینداری، گذشت و قربانی کردن در راه پروردگار متعال است که اتفاقاً در روز عید سعید قربان، به بهترین شکل نشان داده می‌شود تا جایی که انسان‌ها و خیّران و خیراندیشان در این روز، قربانی تهیه می‌کنند و با الگو گرفتن از کاری که حضرت ابراهیم (ع) در منا انجام داده اند آن‌ها نیز، گوسفندی را قربانی می‌کنند و بخش زیادی از آن را در اختیار فقراء، محرومین و مردم قرار می‌دهند که این نشان دهنده نوعی گذشت، ایثار و تبعیت از رفتار‌های فضیلت مداری است که از بزرگان دین مثل حضرت ابراهیم (ع) و وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) به ما رسیده است.

به گفته این کارشناس مذهبی، گذشت و قربانی کردن در روز عید سعید قربان یک پالایش روحی برای انسان هاست. زیرا بندگانی که دست به این اقدامات واقعی و پرمنزلت می‌زنند از ثروت و دارایی خود در راه رضای خداوند متعال می‌گذرند و در این روز، قربانی کرده و به فقراء و محرومین کمک می‌کنند که نمونه بسیار ارزشمندی از ایثار و ازخودگذشتگی است و یک نوع همدلی و همبستگی را به همراه دارد چراکه وقتی افراد به کمک یکدیگر می‌شتابند و یا به بردن هدایا و ضروریات برای نیازمندان اقدام می‌کنند با این کار باعث می‌شوند که قلب‌های دیگران به سمت آن‌ها متوجه شود و برآیند این توجه قلبی، صمیمیت ها، مهرورزی‌ها و اتحاد میان مسلمانان را بدنبال خواهد داشت.

حجت الاسلام علم الهدی افزود: عید سعید قربان، عید قربانی کردن تمایلات نفسانی، گذشتن از خودخواهی‌ها و خودمحوری هاست و عیدی است که انسان‌ها کمک کردن به مردم را تجربه می‌کنند و به همین جهت، سنت قربانی کردن، یکی از مستحبات موکدی است که هر کسی توان مالی داشته باشد می‌تواند این سنت الهی را انجام دهد. البته نکته بسیار مهم این است که برخی از افراد از نداشتن زمان یا قدرت زیاد مالی گلایه‌مند هستند و می‌گویند قربانی کردن برای آن‌ها امکان پذیر نیست و به نوعی، از این امر الهی مستحب شانه خالی می‌کنند در حالی که نگاهی به زندگانی پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) نشان می‌دهد این بزرگان با وجود این که توانایی مالی زیادی نداشتند، ولی در روز عید سعید قربان، قربانی کردن و کمک به نیازمندان را در اولویت کار خود قرار می‌دادند تا جایی که حضرت محمد (ص) در روز عید قربان، صد شتر قربانی کردند و در زمان سفر حج خود، به همه حجاج حاضر در منا اطعام دادند که این اقدام حکایت از روح بلند نبی مکرم اسلام (ص) دارد و اهل بیت (ع) نیز، با وجود مشکلات اقتصادی، همین طور عمل کرده و تلاش می‌کردند در روز عید قربان به ذبح گوسفند بپردازند و در راه خدا به نیازمندان کمک کنند که این‌ها حضور مسلمانان را در کنار سفره یکدیگر نشان می‌دهد و نقش آن‌ها را در صحنه‌های اقتصادی خانواده‌های دیگر پررنگ می‌کند و ارزش این کار، صمیمیتی است که این عمل خداپسندانه به دنبال دارد.