«انجمن خیرین میراث‌فرهنگی» آغاز به کار کرد/ فرصتی تاریخی برای ادای دین به وطن
انجمن خیرین میراث‌فرهنگی با حضور وزیر گردشگری و صنایع‌دستی و فعالان حوزه میراث فرهنگی امروز آغاز به کار کرد.
آیین رسمی آغاز به کار «انجمن خیرین میراث‌فرهنگی» عصر امروز با حضور سید عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، معاونان وزارتخانه، خیران، هنرمندان، ورزشکاران و مدیران‌کل میراث‌فرهنگی استان‌ها برگزار شد.
در این آیین وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور و تعدادی از خیران از سراسر کشور سخنرانی کردند.
لازم به ذکر است که انجمن خیرین میراث‌فرهنگی با هدف جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای مرمت بنا‌های تاریخی و با مجوز از سوی وزارت کشور راه‌اندازی شده است.
علی دارابی معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این مراسم گفت: اجتماع بزرگ امشب در تقویم مناسبت‌ها و رخداد‌های ایران بزرگ ثبت و به یادگار خواهد ماند. وقتی از ایران و تمدن با شکوه آن سخن می‌گوییم از بیش از ۷۰۰۰ سال قدمت تاریخی و سابقه بیش از یک میلیون سال سکونت بشری در آن حرف می‌زنیم.
ایران یک میلیون اثر تاریخی دارد
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: ایران کشوری است که بیش از یک میلیون آثار تاریخی ارزشمند دارد که تا کنون فقط ۳۵۰۰۰ اثر آن را توانسته ایم ثبت کنیم. ایران از حیث ثبت آثار در فهرست جهانی یونسکو جزو ۱۰ کشور نخست دنیاست. رابطه معناداری میان ثبت سایت‌های جهانی و افزایش توریسم و گردشگری، توسعه کسب و کارها، ایجاد اشتغال، رونق اقتصادی و ... وجود دارد.
دارابی می‌گوید: حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی، توسعه گردشگری و حمایت از صنایع دستی از رویکرد‌های مهم دولت سیزدهم و مجلس شورای اسلامی است. به رغم همه تلاش‌ها و اقدامات صورت گرفته که ما کمال تشکر را داریم، اما «بودجه و اعتبارات میراث فرهنگی بس محدود است» که با آن اقدام قابل ملاحظه‌ای را نمی‌توان انجام داد و این رو است که می‌گوییم: «حال بناها و آثار تاریخی ایران خوب نیست» و نیاز به یک نهضت مردمی دارد.
حال بناها و آثار تاریخی ایران خوب نیست
وی افزود: ابوریحان بیرونی منجم، ستاره شناس، ریاضی دان و دانشمند بزرگ ایرانی که لقب «همه چیز دان» به او داده اند، ۶۰۰ سال قبل از گالیله گفت زمین گرد است. ۵۰۰ سال قبل از کپرنیک می‌دانست که زمین به دور خورشید می‌گردد. نخستین کسی بود که شعاع کره زمین را اندازه گیری کرد. انیشتن ۱۰۰۰ سال بعد از او فوتون اجزاء را کشف کرد. آیا می‌دانیم آرامگاه او کجاست؟ نظامی گنجوی، مولوی، سهروردی، امیرکبیر، رودکی، فارابی، سید جمال الدین اسدآبادی، رئیس علی دلواری و ده‌ها تن دیگر از مفاخر این سرزمین چرا نباید یک موزه بزرگ از مشاهیر و مفاخر ایرانی داشته باشیم که نسل جوان ما با دیدن آن گنجینه‌های بزرگ بشری به هویت و تمدن خود افتخار کنند.
نمی‌توانیم مجموعه بزرگ توس را ثبت جهانی کنیم
به گفته دارابی، حکیم ابوالقاسم فردوسی بزرگ، خالق شاهنامه که کتاب احوال ایرانیان یا شناسنامه ملی ما را نگاشته است. اثر حماسی که تا ۶۰ هزار بیت گفته اند و ۲۰۰۰ بار از واژه ایران ۸۰۰ بار از خرد و خردورزی سخن گفته است. او امروز فخر جهان بشریت است، اما چرا نمی‌توانیم مجموعه بزرگ توس و آرامگاه او را ثبت جهانی کنیم.
معاون میراث فرهنگی اظهار کرد: تخت جمشید، تخت سلیمان، حافظ، سعدی، خیام، ... این‌ها بناها و آثار تاریخی پر افتخار ما هستند. میدان نقش جهان، عمارت عالی قاپو، مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله و بازار قیصریه که اگر هر کشوری فقط یکی از آن‌ها را داشت به خود می‌بالید؟ اما با کمال تأسف پدیده‌های طبیعی، چون سیل، زلزله، فرونشست تهدید بزرگی برای پایداری و برجای ماندن آن‌ها شده است و بند دل ما پاره می‌شود وقتی خبری از ترک برداشتن دیواری یا سقفی از بناها را می‌شنویم.
وی افزود: ۵۴ کاروانسرای تاریخی ایران را در چهل و پنجمین نشست عمومی کمیته میراث جهانی یونسکو در شهریور ماه امسال در ریاض ثبت جهانی کردیم. بیش از یک دقیقه صد‌ها نفر از حاضران در سالن به احترام ایران و ایرانی دست افشانی کردند و تشویق‌های مکرر که خیلی حالمان خوب شد و افتخار کردیم که نماینده ملت شایسته ایران بودیم. برای ثبت این کاروانسرا‌ها که در ۲۴ استان کشور پراکنده اند. (گفتنی است ما در ایران بیش از ۱۰۰۰ کاروانسرا از دوران باستان تا قاجاریه داریم که ۷۰۰ مورد آن ثبت ملی شده است). خوب حالا پس از ثبت جهانی که آغاز کار است هیچ چیز نداریم. من قصد سیاه نمایی یا خدای ناکرده نادیده انگاشتن خدمات انجام شده را ندارم. من در این اجتماع بزرگ که اعلام موجودیت انجمن خیرین میراث فرهنگی است باید صادقانه، اما صریح با شما سخن بگویم وگرنه به وظیفه و رسالت تاریخی خود عمل نکرده ام.
او می‌گوید: بنده شهادت می‌دهم که دولت سیزدهم، قوه قضائیه و مجلس شورای اسلامی و نیز مجمع تشخیص مصلحت نظام که نهاد‌های اصلی هستند، بیشترین حمایت‌ها را در طول تاریخ در حال حاضر از میراث فرهنگی داشته و دارند. اما عظمت و گستردگی کار میراث فرهنگی به دست ایران بزرگ است و فراتر از هر دولتی است.
موزه منطقه‌ای داریم، با اعتبارات قطره‌چکانی
او افزود: موزه منطقه‌ای داریم، با اعتبارات قطره‌چکانی که داریم معلوم نیست برای تأمین ۱۰۰۰ میلیارد تومان به بودجه امروز، چند دهه دیگر باید منتظر باشیم که به پایان برسد؟ ایوان مدائن یا طاق کسری، برجسته‌ترین یادگار دوران ساسانی که معرف معماری باشکوه ایرانیان است در نزیکی ما در عراق مؤسسه الیف از کشور سوئیس برای مرمتش می‌آید، چرا؟ چون چند سال قبل میراث فرهنگی وقت پول بلیت هواپیما برای اعزام مرمت‌کاران را نداشت. این‌ها فرصت‌های طلایی است که دارد از دست ما می‌رود. امکانات ایمنی، حفاظتی، الکترونیکی و تجهیزات صوتی (راهنمای صوتی) در چنین کشوری با چنین عظمت فرهنگی نایاب است.
لزوم آشنایی نسل جوان با میراث فرهنگی ایران
سیروس مقدم کارگردان مجموعه‌های تلویزیونی نیز در ادامه گفت: من به دلیل کار سریال‌سازی و فیلم‌سازی تقریباً تمام نقاط مختلف ایران را برای بازبینی لوکیشن دیده‌ام و به‌خاطر دارم برای سریال امام علی (ع) به همراه آقای میریاقری تمام ایران را یک ماه از طریق زمینی طی کردیم.
وی افزود: ایران کشوری وسیع و به شدت متنوع است که می‌طلبد این وسعت رسیدگی بیشتری شود، من این سعادت را داشتم که چند سال پیش مستندی چند قسمتی از هنر‌های دستی که در حال فراموشی بود برای میراث بسازم و به نکات مهمی رسیدم.
مقدم تصریح کرد: در این مستند از نزدیک دیدم زری‌بافی، گلیم‌بافی، قالی‌بافی، منبت‌کاری، مینا کاری و خیلی از صنایع‌دستی ما در کارگاه‌های کوچ، نمور و محقر با اساتید اهل‌فن تولید می‌شوند، اما زمینه برای اینکه این نسل بتواند این هنر را به نسل بعد منتقل کند، کمتر فراهم است.
این کارگردان تأکید کرد: درخواست بنده این است که خیرین و مسئولان میراث‌فرهنگی به این هنر‌ها هم توجه کرده و نسل جوان را به این هنر‌ها علاقه‌مند کنند.
وی با بیان اینکه با سیستم‌های بروکراسی و منابع‌مالی محدود مدیریت این حجم وسیع تقریباً نشدنی است، گفت: امیدوارم در انجمن خیرین میراث‌فرهنگی شاهد اتفاقات خوبی باشیم.
پیام آیت‌الله مکارم شیرازی به انجمن میراث فرهنگی
آیت الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید، به مناسبت آغاز به کار انجمن خیرین میراث فرهنگی، یک پیام ارسال کرد.
در متن این پیام آمده است: «بسمه تعالی، هر گونه کمک به مرمت و بازسازی بناها و آثار تاریخی به ویژه آثار مذهبی از محل تبرعات مردمی کار شایسته است»
«انجمن خیرین میراث فرهنگی» با حضور ۵٠٠ تن از خیرین، نیکوکاران، هنرمندان، کارآفرینان و خادمان میراث فرهنگی کشور از روز شنبه ۴ آذرماه ١۴٠٢ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
این انجمن یک سازمان مردم نهاد است و به منظور جلب و جذب سرمایه‌های مادی و معنوی دوستداران میراث فرهنگی در داخل و خارج از کشور و با هدف حفظ و صیانت از بناها، محوطه ها، بافت‌های تاریخی و فرهنگی و میراث طبیعی ثبت شده کشور فعالیت می‌کند.
مشارکت خیرین در طرح‌های عام‌المنفعه همواره در گذشته مورد توجه بوده است، احیای این سنت دیرین با توجه به تأکید یونسکو درباره مشارکت مردم در حفظ و صیانت از آثار فرهنگی تاریخی، نتایج مطلوبی به همراه خواهد داشت.
میانگین بودجه حفاظت از آثار ملی روزی ٣٠٠ هزار تومان است
سید عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه آیین آغاز به کار رسمی انجمن خیریه میراث فرهنگی، اظهار داشت: نشست امشب نمادین است آغاز یک حرکت بزرگ در تاریخ ایران است، میراث فرهنگی بزرگترین و جدی‌ترین عامل برای انسجام ملی است ظرفیت‌های آن در کمترین عنصر دیگری وجود دارد.
وی گفت: حدود ٣۵ هزار اثر ملی ثبت شده است، اما میانگین بودجه حفاظت از این آثار حدود روزی ٣٠٠ هزار تومان برای هر اثر است. از بودجه عمرانی هم، هنوز اعتباری دریافت نکردیم.
میراث تمدنی ایران جلوی چشممان در حال نابودی است
وزیر میراث فرهنگی گفت: میراث تمدنی ایران ریشه ما است، اما جلوی چشمان ما در حال از بین رفتن است. در این دو سال ١٩٠ شهر را بازدید کردم. در برخی از آن‌ها حدود ٢٠ اثر تاریخی وجود دارد. برخی مشکلات را با خود مردم و متولیان در محل حل کردیم.
ضرغامی تصریح کرد: وضع ما نسبت به بسیاری کشور‌ها در حفظ میراث فرهنگی بهتر است، اما مردم باید پای کار بیایند تا میراث فرهنگی حفظ شود. کار را باید به دست مردم داد. هر مبلغی برای حفاظت از میراث فرهنگی جمع شود اثرگذار خواهد بود. نام افراد خیّری که امشب در این مراسم آمدند در تاریخ کشور ثبت خواهد شد.
وزیر میراث فرهنگی گفت: نظام اداری ما خیلی ناکارآمد است مانند بختک افتاده و مانع کارها شده است. باید این موانع برداشته شود و این نظام اداری سنگین و نامبارک تحمیل شده در یکصد سال اخیر را تغییر بدهیم.
