امروز، چهارشنبه ششم دی، مصادف با ۱۳ جمادی الثانی و سالروز وفات ام البنین، مادر قمر بنی هاشم و اسوه اخلاق و شجاعت است. در روایات تاریخی آمده است که ام البنین پس از شنیدن خبر شهادت فرزندانش، هر روز با عبیدالله، فرزند حضرت عباس به قبرستان بقیع می‌رفت و در آنجا اشعاری که خود سروده بود، می‌خواند و می‌گریست. اهل مدینه دور تا دور ام البنین جمع می‌شدند و با او در گریستن همنوا می‌شدند و حتی گفته‌اند مروان بن حکم نیز با آنان همراه می‌شد و می‌گریست.

این مادر در رثای فرزندش عباس اینگونه شعر می‌خواند: یا من رَاَی العباس کرّ، علی جماهیر النقد؛ و وراه من ابـنـاء حیدر، کل لیث ذی لبد؛ انبئّت اَنّ ابنی اصیب، براسه مقطوع ید؛ ویلی علی شبلی اما، ل براسه ضرب العمد، لو کان سیفک فی ید؛ یک لما دنا منه احد؛‌ای کسی که عباس را دیدی که بر دشمن حمله می‌کرد و فرزندان حضرت علی (ع) پشت سر او بودند. می‌گویند دست فرزندم قطع شده و بر سرش عمود فروده آمده. اگر شمشیرت را در دست داشتی، کسی به تو نزدیک نمی‌شد.»

از میان جوانمردان جاودانه تاریخ، عباس بن علی (ع)، تندیس ادب و شجاعت، درخششی دارد به وسعت تمامی هستی و این درخشندگی نخواهد بود مگر از پشت چهره مهربان و برجسته مادری به نام ام البنین. فاطمه کلابیه معروف به ام البنین دختر حرام بن خالد بن ربیعة است و مادر او «ثمامه» دختر سهیل بن عامر و پدر و مادرش از خاندان بنی کلاب بودند.

زیباترین چهره عشق به ولایت و رهبری در زندگانی فاطمه زهرا (س) وجود داشت؛ دفاع از ولایت و مبارزه برای حمایت از مقام والای حضرت علی (ع) و گویی فاطمه دوم، ام البنین، استمرار آن چهره درخشان تاریخ بود. عشق و ارادت ام البنین به مقام والای امامت چنان بود که بعد از واقعه کربلا و شهادت چهار فرزندش، بشیر که به مدینه بازگشت و ام البنین را ملاقات کرد، خبر شهادت یکایک فرزندانش را به وی داد و او هر بار از امام و رهبر خویش می‌پرسید و می‌گفت «فرزندانم و آنچه زیر آسمان است جملگی فدای اباعبداللّه الحسین (ع)» و آنگاه که خبر شهادت امام را شنید، ناله‌ای سر داد و با سوز گفت: آه که بند‌های (رگ های) قلبم را پاره پاره کردی.

از دیگر صفات والای ام البنین فصاحت و بلاغت اوست که نمود آن در اشعار زیبا و جاودانه وی متجلی است. در خاندان بنی کلاب شاعران برجسته‌ای وجود داشتند که عرب همواره به اشعار آنان استناد می‌کرد. آنان در اوج فصاحت و بلاغت قرار داشتند و دقت بادیه نشینان در استفاده از واژه‌های اصیل و دقیق و در عین حال لطیف نیز زبانزد عام وخاص است. ام البنین در این خانواده‌ها و در بادیه، آنجا که نهایتی و دیواری برای زندانی کردن احساسات نیست، زندگی کرد و با شعر و ادب و فصاحت بیان و صراحت لهجه به رشد و بالندگی رسید.

یکی از اشعار جاودانه وی که مورد تجلیل و تحسین بزرگان ادب قرار گرفته، شعر جانسوز وی پس از شهادت حضرت عباس (ع) است: لا تدعونی ویک ام البنین، تذکرینی بلیوث العرین؛ کانت بنون لی ادعی بهم، و الیوم اصبحتُ و لا من بنین؛ اربعة مثل نسور الرّبی، قد واصلوا الموت بقطع الوتین؛ دیگر مرا ام البنین نخوانید که به یاد شیران دلاور می‌افکنیدم. مرا فرزندانی بود که به نام آن‌ها خوانده می‌شدم، ولی امروز فرزندی ندارم. چهار فرزند داشتم همچون باز‌های شکاری و همگی به شهادت رسیدند.

مورخان می‌نویسند: ام البنین آنچنان جانسوز برای شهادت فرزندان و بویژه برای امام حسین (ع) نوحه و گریه می‌کرد که حتی دشمن اهل بیت، مروان بن حکم نیز از شنیدن مراثی وی گریه می‌کرد.

ام البنین پس از واقعه عاشورا در مدت ۹ سال به افشاگری ظلم بیدادگران زمان خویش مشغول بود و در سال ۷۰ هجری قمری دار فانی را وداع گفت. قبر مطهر او در قبرستان بقیع، بُقعه‌ای از آسمان است و مردان و زنان دین باور به زیارت او می‌روند تا جرعه‌ای از دریای بیکران مجد و عظمت او را جویا شوند و کویر تفتیده خویش را حیات بخشند.

ام البنین، مادر چهار شهید در یک جبهه، الگو و اسوه‌ای است برای مادران شهدای کربلای ایران. اگر نبود صبر و بردباری و بصیرت این زن در تاریخ اسلام، به یقین دفتر صبر و استقامت بی سرمشق می‌ماند و مادران شهیدان در ایران باافتخار و سربلندی از جوانان به خاک خفته خویش چنین صبورانه سخن نمی‌گفتند. به همین مناسبت در تقویم کشورمان سالروز وفات ام البنین به روز تکریم مادران و همسران شهدا مزین شده است.

منبع: ایرنا