کشور ایران و کشورهای همسایه آن یعنی افغانستان، پاکستان، ترکیه در منطقه کمربند کوهزایی و لرزه‌خیز آلپ - هیمالیا قرار دارد. 

این منطقه لرزه‌خیز از خلیج بنگال به سوی هیمالیا، گسترش داشته و با عبور از عرض ایران تا جزایر «آزور» پرتغال ادامه دارد و در مسیر خود کشورهایی همچون ایتالیا، یونان، ترکیه، ایران، افغانستان، شمال هند و ... را در بر می‌گیرد. نقشه‌های زیر موقعیت کمربند لرزه خیز آلپ-هیمالیا و وضعیت کشورهای منطقه را از نظر لرزه‌خیزی نشان می‌دهد.

از این رو ایران یکی از لرزه خیزترین مناطق جهان است، به گونه‌ای که حدود ۱۵ درصد زمین لرزه‌های جهان در این منطقه لرزه‌خیز رخ می‌دهد و این ناحیه نیز محل برخورد صفحات اوراسیا (اروپا-آسیا) با صفحات هند، عربستان و آفریقا است که همین مساله باعث تشکیل کوهستان‌ها، چین خوردگی‌ها و زلزله‌های کم عمق فراوان در مناطق جنوب اروپا، شمال آفریقا و خاور میانه شده است.

بررسی وضعیت آماری زمین لرزه‌های ثبت شده در ایران و مناطق همجوار از فرودین تا بهمن به مدت ۱۱ ماه سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد تعداد ۶۶۱۰ زلزله در ایران به ثبت رسیده است که جزئیات آن از این قرار است:

لرزه خیزترین استان‌های کشور به این شرح است:

مناطق جنوب-جنوب غربی، شرق- شمال شرق، مناطق مرکزی و شمال غربی کشور فعالیت لرزه‌ای بیشتری نسبت به سایر مناطق کشور دارند.

در تهران نیز در این بازه زمانی ۸۳ زمین لرزه به ثبت رسیده که در مناطقی چون «لواسان» با بزرگای ۲.۱، ۳.۸ در «صفادشت»، ۲.۳ و ۲.۶ در «ارجمند»،  ۳.۵ در «ری»، ۳.۹ در «دماوند»، ۲.۴ در «حسن‌آباد»، ۲.۷ در «رباط کریم» و ۲.۴ و ۲.۳ در «جواد آباد» بوده است.

زلزله‌های فروردین ۱۴۰۲

شبکه‌های لرزه نگاری مرکز لرزه نگاری کشوری مؤسسه ژئوفیزیک در فروردین ماه ۱۴۰۲ تعداد ۴۴۳ زمین لرزه را در کشور و نواحی همجوار ثبت و تعیین محل کرده‌اند که این تعداد نسبت به اسفندماه ۱۴۰۱ کاهش ۱۰.۵ درصدی، نسبت فروردین ۱۴۰۱ کاهش ۱۰.۵ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۱۶.۶ درصدی داشته است.

در این ماه ۱۷ زمین لرزه با بزرگ بیش از ۴ در کشور به ثبت رسید که زمینلرزه به بزرگ ۵.۶ خوی واقع در استان آذربایجان غربی در ۴ فروردین، بزرگترین زمینلرزه ثبت شده در این ماه بوده است. استان‌های آذربایجان غرب با ۱۰۴ زمینلرزه، خراسان رضوی با ۴۶ زمینلرزه و فارس با ۴۴ زمین لرزه بیشترین تعداد زمینلرزه را در بین استان‌های کشور داشتند. همچنین استان تهران در این ماه شاهد ثبت ۲ زلزله بوده است که بزرگترین آن به بزرگ ۲.۱ در لواسان به ثبت رسید.

زلزله‌های اردیبهشت ۱۴۰۲

در اردیبهشت سال گذشته تعداد ۴۵۴ زمین لرزه در کشور و نواحی همجوار از سوی شبکه‌های لرزه نگاری مرکز لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک به ثبت رسید که این تعدادنسبت به ماه گذشته خود کاهش ۲.۴ درصدی، نسبت به اردیبهشت سال ۱۴۰۱ کاهش ۱۶.۲۵ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کاهش ۵۵ درصدی را نشان می‌دهد.

در این ماه ۱۱ زمین لرزه با بزرگی بیش از ۴ در کشور به ثبت رسید که زمین لرزه به بزرگی ۴.۷ قدمگاه استان خراسان رضوی در ۸ اردیبهشت، بزرگترین زمین لرزه ثبت شده در این ماه بوده است. استان‌های خراسان رضوی با ۶۶ زلزله، آذربایجان غربی با ۴۹ زلزله و خراسان جنوبی با ۴۹ زلزله بیشترین تعداد زمینلرزه ها را در بین استان های کشور تجربه کرده اند. همچنین استان تهران در این ماه شاهد ۶ زمین لرزه بوده است که بزرگترین آن به بزرگی ۳.۸ در صفا دشت بوده است.

زلزله‌های خرداد ۱۴۰۲

شبکه‌های لرزه‌نگاری کشور در خرداد ماه ۱۴۰۲ تعداد ۶۰۱ زمینلرزه را ثبت کردند که این تعداد نسبت به اردیبهشت ۱۴۰۲ افزایش ۳۳ درصدی، نسبت به خرداد سال ۱۴۰۱ کاهش ۱۵.۷ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۳۹ درصدی داشته است.

در این ماه ۱۰ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور به ثبت رسید که زمین لرزه به بزرگای ۴.۹ در سراب واقع در استان آذربایجان شرقی در خرداد و فارغان استان هرمزگان در ۳۱ خرداد بزرگترین زمینلرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

استان‌های آذربایجان غربی با ۸۲ زلزله، خراسان رضوی با ۷۰ زمینلرزه و خراسان جنوبی با ۴۷ زمینل رزه بیشترین تعداد زمینلرزه‌ها را در بین استان‌های کشور داشته اند. همچنین استان تهران در این ماه شاهد ثبت ۹ زمین لرزه بوده است که بزرگترین آن به بزرگای ۲.۳ در ارجمند به ثبت رسید.

زلزله‌های تیر ۱۴۰۲

در تیرماه سال ۱۴۰۲ از سوی شبکه‌های لرزه‌نگاری در تیر ۱۴۰۲ تعداد ۵۳۸ زمینلرزه ثبت شد که این تعداد نسبت به خراد ۱۴۰۲ کاهش ۱۰ درصدی، نسبت به تیر سال ۱۴۰۱ کاهش ۳۰ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۴۵ درصدی داشته است.

در این ماه ۱۰ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور به ثبت رسید و زمین لرزه به بزرگای ۴.۹ در موسیان استان ایلام در روز ۷ تیر بزرگترین زمینلرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

استان‌های آذربایجان غربی با ۶۴ زمینلرزه، خراسان رضوی با ۴۶ زمین لرزه و سمنان با ۴۰ زمینلرزه بیشترین تعداد زمین لرزه را در بین استان‌های کشور داشتند. همچنین استان تهران در این ماه ۱۳ زمین لرزه را تجربه کرد که بزرگترین آن به بزرگای ۳.۵ در ری بوده است.

زلزله‌های مرداد ۱۴۰۲

در مرداد ۱۴۰۲ شبکه‌های لرزه‌نگاری تعداد ۵۳۱ زمینلرزه را به ثبت رساندند که این تعداد نسبت به تیر ۱۴۰۲ کاهش ۱.۳ درصدی، نسبت به مرداد سال ۱۴۰۱ افزایش ۱۷.۵ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۴۵ درصدی داشته است.

در این ماه ۵ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور به ثبت رسید که زمین لرزه به بزرگای ۴.۶ در اوز استان فارس در ۲۷ مرداد بزرگترین زمین لرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

استان‌های خراسان رضوی با ۵۵ زمین لرزه، کرمان با ۵۱ زمین لرزه و فارس با ۴۶ زمین لرزه بیشترین تعداد زمین لرزه را در بین استان‌های کشور داشتند. در استان تهران در این ماه ۱۲ زمین لرزه ثبت شد که بزرگترین آن به بزرگای ۳.۹ در دماوند بوده است.

زلزله‌های شهریور ۱۴۰۲

شبکه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشور در شهریور ۱۴۰۲ تعداد ۶۵۸ زمین لرزه را در کشور به ثبت رساندند که این تعداد نسبت به مرداد ۱۴۰۲ افزایش ۲۳ درصدی، نسبت به شهریور سال ۱۴۰۱ افزایش ۱۵.۴ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۳۳.۲ درصدی داشته است.

در این ماه ۱۲ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور به ثبت رسید که زمین لرزه ۳۰ شهریور به بزرگای ۵.۲ در حوالی مرز کرمانشاه و عراق و زلزله ۱۲ شهریور به بزرگای ۵.۱ در حوالی اردبیل بزرگترین زمین لرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

استان‌های خراسان رضوی با ۹۸ زمین لرزه، کرمان با ۶۵ زمین لرزه و چهارمحال و بختیاری با ۵۶ زمین لرزه لرزه‌خیزترین استان‌های کشور بوده‌اند. در استان تهران در این ماه ۷ زمین لرزه ثبت شد که بزرگترین آن به بزرگای ۲.۶ در ارجمند بوده است.

زلزله‌های مهر ۱۴۰۲

شبکه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشور در مهر ۱۴۰۲ تعداد ۱۰۷۹ زمین لرزه را در کشور به ثبت رساندند که این تعداد نسبت به شهریور ۱۴۰۲ افزایش ۶۴.۵ درصدی، نسبت به مهر سال ۱۴۰۱ افزایش ۸۰.۷ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور افزایش ۹.۵ درصدی داشته است.

در این ماه ۷۳ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور و در نواحی مرزی به ثبت رسید که زمینلرزه ۱۵ مهر به بزرگای ۶.۵ در هرات افغانستان و همچنین زلزله ۲۵ مهر به بزرگای ۵.۶ در حوالی فین استان هرمزگان بزرگترین زمین لرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

همچنین در این ماه زمین لرزه‌های متعددی در هرات افغانستان رخ داد، به طوری که طی این ماه ۵۰۰ زمین لرزه در مرز افغانستان (هرات) و ایران (تایباد) ثبت شد.

در بین استان‌های کشور استان‌های خراسان رضوی با ۸۱ زمین لرزه، کرمان با ۵۵ زمینلرزه و چهارمحال و بختیاری با ۴۲ زمینلرزه، لرزه‌خیزترین استان‌های کشور بوده اند.

استان تهران در این ماه ۱۱ زمین لرزه را تجربه کرد که بزرگترین آن به بزرگای ۲.۴ در حسن‌آباد بوده است.

زلزله‌های آبان ۱۴۰۲

شبکه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشور در آبان ۱۴۰۲ تعداد ۷۴۰ زمین لرزه را در کشور به ثبت رساندند که این تعداد نسبت به مهر ۱۴۰۲ کاهش ۳۴.۸ درصدی، نسبت به آبان سال ۱۴۰۱ افزایش ۵۵.۱ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۲۴.۹ درصدی داشته است.

در این ماه ۲۸ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور و در نواحی مرزی به ثبت رسید که زمین لرزه ۵ آبان به بزرگای ۵.۳ در حوالی شوسف استان خراسان جنوبی و زلزله ۶ آبان به بزرگای ۵.۴ در هرات افغانستان (مرز ایران و افغانستان) حوالی فین استان هرمزگان بزرگترین زمین لرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

در بین استان‌های کشور، استان‌های خراسان جنوبی با ۱۲۰ زمینلرزه، کرمان با ۵۱ زمین لرزه لرزه‌خیزترین استان‌های کشور بوده‌اند. استان تهران در این ماه ۹ زمین لرزه را تجربه کرد که بزرگترین آن به بزرگای ۲.۷ در رباط کریم رخ داد.

زلزله‌های آذر ۱۴۰۲

شبکه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشور در آذر ۱۴۰۲ تعداد ۵۳۶ زمین لرزه را در کشور و نواحی همجوار ثبت کردند که این تعداد نسبت به آبان ۱۴۰۲ کاهش ۲۷.۶ درصدی، نسبت به آذر سال ۱۴۰۱ کاهش ۶.۱ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۴۵.۵ درصدی داشته است.

در آذر ۱۴۰۲ تعداد ۸ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور و در نواحی مرزی به ثبت رسید که زمینلرزه ۲۳ آذر به بزرگای ۴.۵ در حوالی لوندویل استان گیلان بزرگترین زمینلرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

در این ماه از استان‌های کشور، استان‌های خراسان رضوی با ۵۵ زمینلرزه، خراسان جنوبی با ۴۳ زمینلرزه و چهارمحال و بختیاری با ۴۳ زلزله، لرزه‌خیزترین استان‌های کشور بوده‌اند. در استان تهران در این ماه ۷ زمین لرزه به ثبت رسید که بزرگترین آن به بزرگای ۲.۴ در جوادآباد رخ داد.

زلزله‌های دی ۱۴۰۲

شبکه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشور در دی ۱۴۰۲ تعداد ۵۳۷ زمین لرزه را در کشور و نواحی همجوار ثبت کردند که این تعداد نسبت به آذر ۱۴۰۲ افزایش ۰.۲ درصدی، نسبت به دی سال ۱۴۰۱ افزایش ۴.۷ درصدی و نسبت به میانگین ماهانه ۱۰ سال اخیر کشور کاهش ۴۵.۵ درصدی داشته است.

در دی ۱۴۰۲ تعداد ۱۰ زمین لرزه با بزرگای بیش از ۴ در کشور و در نواحی مرزی به ثبت رسید که زمینلرزه ۲۹ دی به بزرگای ۴.۹ در حوالی مرز ایران و کشور آذربایجان و زمین لرزه ۱۸ دی به بزرگای ۴.۵ در ساغند استان یزد بزرگترین زمین لرزه ثبت شده در این ماه بوده است.

در این ماه استان‌های کرمان با ۷۶ زمین لرزه و اصفهان با ۵۳ زمین لرزه لرزه‌خیزترین استان‌های کشور بوده‌اند. در استان تهران در این ماه ۷ زمینلرزه به ثبت رسید که بزرگترین آن به بزرگای ۲.۳ در جوادآباد رخ داد.

بهمن ۱۴۰۲

در بهمن ۱۴۰۲ تعداد ۴۲۵ زمین لرزه توسـط مرکز لرزه‌نگاری کشـوری در ایران و نواحی مجاور ثبت و تعیین مکان شده است. تعداد زمین لرزه‌ها به تفکیک بزرگا در جدول زیر آمده است:

منبع: ایسنا