به پایان تعطیلات نوروز که نزدیک می‌شویم اگر ماهی قرمز سفره هفت سین زنده باشد اولین فکری که به ذهن همه می‌رسد این است که این موجود کوچک را رهاسازی کنیم تا به آغوش طبیعت بازگردد.

اما سال‌هاست که کارشناسان محیط زیست نسبت به رهاسازی ماهی قرمز در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و سایر محیط‌های طبیعی هشدار می‌دهند.

پرورش ماهی قرمز در کشور ما بیشتر در استخر‌های پرورش ماهی و قفس­‌های توری انجام می‌شود، اما متاسفانه، اما بار‌ها شاهد عدم رعایت استاندارد‌های پرورش به‌ویژه نکات مربوط به قرنطینه و رها شدن ماهیان پرورشی و زینتی به اکوسیستم­‌های آبی بوده‌ایم.

جواد سلمانی محقق گونه‌های آبزی غیر بومی گفت:ماهی قرمز گونه‌ای غیر بومی است که به‌صورت عمدی یا تصادفی به دلیل فعالیت‌های انسانی به خارج از محدوده طبیعی خود وارد می‌شود و درصورتی‌که بتواند خود را با شرایط جدید محیطی سازگار کند، تولید مثل می‌کند و جمعیت‌های پایداری را تشکیل می‌دهد، درنتیجه اینها گونه غیربومی مانند ماهی قرمز در محیط جدید مستقر می‌شود و تبدیل به گونه‌ای مهاجم خواهد شد.

وی ادامه داد:ماهی قرمز بومی کشور چین است که قادر به تحمل طیف وسیع دما، شوری و آلودگی آب است، به‌همین دلیل می‌تواند شرایط متفاوت محیط جدیدی که وارد آن می­‌شود را تحمل و خود را با آن سازگار کند.

سلمانی افزود: متاسفانه چند سالی است شاهد آن هستیم که مردم پس از ایام نوروز ماهی قرمز خود را در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و... رها می‌کنند. چنین اقدامی می‌تواند برای سایر آبزیان بسیار خطرناک باشد.

این کارشناس امور آبزیان ادامه داد: یکی از خصوصیات مهم در زمینه تولید مثل ماهی قرمز، وقوع پدیده ماده‌زایی در این‌گونه است؛ به‌طوری‌که ماهی ماده می‌تواند بدون حضور ماهی نر و با استفاده از اسپرم ماهیان نر تخمک‌های خود را بارور کند. همین امر سبب می‌شود که ماهی قرمز به‌سرعت در محیط‌های وارد شده جمعیت‌های پایداری را تشکیل دهد و تبدیل به گونه‌ای مهاجم شود. 

سلمانی تصریح کرد:ازجمله آثار زیان‌بار حضور ماهی قرمز‌ها در محیط‌های طبیعی می‌توان به افزایش آلودگی و تیرگی آب به دلیل تغذیه از گیاهان و مواد آلی موجود در بستر آب و از بین بردن گیاهان آبزی که برای ماهیان بومی دیگر به عنوان آشیانه و محل تخم‌ریزی استفاده می‌شود، اشاره کرد.

وی گفت: رقابت تغذیه‌ای با سایر گونه­‌های بومی، کمک به رشد بی‌رویه جلبک، هدر دادن اسپرم کپورماهیان بومی، کاهش رفتار تولید مثلی برخی دوزیستان بومی در حضور این گونه و انتقال بیماری به ماهیان دیگر از جمله دیگر آثار مخرب زیست محیطی ماهی قرمز است.

پیش از این هم سرهنگ جمشید محبت‌خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست هم گفته بود: «شهروندان از رهاسازی ماهی قرمز در طبیعت خودداری کنند، چون این ماهیان نباید وارد آب‌های آزاد کشور شوند. چون ممکن است حیات سایر آبزیان را تحت تأثیر قرار دهند و دچار چالش و خطر کنند.»

باید ماهی قرمز را در حوضچه پارک‌ها و بوستان‌ها رهاسازی کنیم تانتوانند وارد طبیعت شوند.

منبع: فارس