فناوری استفاده از هواپیمای بدون سرنشین امروزه به قدری گسترش یافته که به طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته می‌شود.

پهپاد‌ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از پهپاد‌های بسیار کوچک که حتی در حد چند گرم وزن دارند (MAV)، پهپاد‌های مینیاتوری که کمتر از ۲۵ کیلوگرم وزن دارند و پهپاد‌های سنگین، البته این سه نوع در دو دسته کلی بال متحرک و بال ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند.

جمهوری اسلامی ایران یکی از برترین طراحان و تولیدکنندگان انواع پهپاد‌های رزمی و شناسایی در سطح جهان است، با مقایسه روند تولید و سرعت پیشرفت دانش «پهپاد» در جهان، به این مهم دست می‌یابیم که تاریخ فعالیت در حوزه پهپاد در سطح جهان بیش از یک قرن سابقه دارد. 

دانش «پهپادی» ایران و سرعت پیشرفت کشورمان در حوزه پهپاد‌ها در مقایسه با روند تولید و پیشرفت این صنعت در کشور‌های جهان نسبت قابل ملاحظه‌ای دارد و این سرعت پیشرفت توانسته است بسیاری از معادلات را در عرصه‌های مختلف به خصوص عرصه نظامی در شرایط منطقه و جهان تغییر دهد.

در این گزارش می‌خواهیم به تشریح ویژگی‌های پهپاد «یسیر» به عنوان پرنده‌ای چند جانبه بپردازیم.

پهپاد «یسیر»

«یسیر» در واقع نمونه مهندسی معکوس شده پهپاد «اسکن ایگل» ساخت شرکت بوئینگ آمریکاست که در تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۹۱ سردار علی فدوی فرمانده سابق نیروی دریایی سپاه اعلام کرد که یک فروند هواپیمای جاسوسی توسط پدافندهوایی سپاه به دام انداخته شد. 

از پهپاد «یسیر» در مهرماه سال ۱۳۹۲ در یگان پهپادی نیروی زمینی ارتش واقع در پرندک با حضور امیر سرتیپ پوردستان فرمانده سابق نیروی زمینی ارتش و سایر فرماندهان ارشد این نیرو رونمایی شد.

این پهپاد در حدود یک متر طول، فاصله دو سر بال سه متر و وزن آن نیز در حدود ۲۰ کیلوگرم تخمین زده می‌شود. این هواپیما از ۷ تا ۱۰ ساعت ساعت امکان پرواز دارد. از دیگر ویژگی‌های پهپاد یسیر می‌توان به سقف پروازی ۱۵ هزار پا، مداومت پروازی هشت‌ساعته و برد پروازی تا شعاع ۲۰۰ کیلومتر اشاره کرد که از طریق ارتباط با ایستگاه‌های کنترل زمینی متحرک کنترل می‌شود.

پهپاد «یسیر» مجهز به دوربین‌های شناسایی با فناوری روز دنیاست و احتیاجی به باند فرودگاهی برای نشست و برخاست ندارد، زیرا از طریق لانچر (سکوی پرتاب) به پرواز درآمده و از طریق چتر بازیابی می‌شود.

سبکی وزن، تحرک و جابجایی بالا و دوربین‌های قوی و همچنین قابلیت لاک کردن روی اهداف، ویژگی‌های این پرنده بدون سرنشین ارتش جمهوری اسلامی ایران را دوچندان کرده است.

«یسیر»؛ پهپادی چند جانبه

«یسیر» می‌تواند در امدادرسانی، عملیات‌های رزمی و همچنین کنترل ترافیک نیز بکار گرفته شود.

این پرنده بدون سرنشین از نظر دوربین هواپیما بزرگ‌نمایی خوبی داشته و می‌تواند به صورت ۳۶۰ درجه از اطراف خود تصویر برداری کند

پهپاد «یسیر» از دُم ۸ شکل و دماغه خاص پهپاد‌های «اسکن ایگل» آمریکایی و دوربین تعبیه شده در زیر دماغه، بهره می‌برد.

این هواپیما دارای یک جعبه سیاه است که در مرکز کنترل زمینی قراردارد. یکی از توانمندی‌های ویژه این پهپاد رادارگریز بودن است به نحوی که سیستم‌های راداری و پدافندی قادر به شناسایی آن نیستند.

«یسیر» دارای ۲ خلبان است، یک خلبان در بیرون هواپیما را به پرواز درمی‌آورد، تنظیمات مربوط را انجام می‌دهد و سپس این هواپیما را در اختیار خلبان داخل قرار می‌دهد. 

خلبان داخلی هم کسی است که در داخل ایستگاه کنترل زمینی و وظیفه هدایت هواپیما را به‌عهده دارد، اما در عین حال پهپاد دارای یک حافظه داخلی و یک خلبان خودکار است که در زمان انجام مأموریت به هر سه اینها متکی است.

حضور در رزمایش‌ها

پهپاد «یسیر» در تمرین دریایی امنیت دریایی ۹۸ بر فراز دریای خزر عملیات شناسایی خود را انجام داد.

در راستای سناریو‌های از پیش تعیین شده در محدوده تمرین دریایی امنیت پایدار در دریای خزر و جلوگیری از انجام فعالیت‌های مقابله جویانه نیرو‌های دشمن فرضی، پهپاد برد متوسط «یسیر» با شناسایی و پایش منطقه عمومی تمرین، نسبت به ارسال تصاویر به صورت آنلاین به مرکز کنترل و فرماندهی اقدام و اهداف مورد نظر را به صورت کاملاً تخصصی شناسایی کرد.

حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی در جهان

پهپاد یسیر در نمایشگاه‌های بین المللی در سطح جهان مانند ماکس ۲۰۱۷ در روسیه و ادکس ۲۰۱۸ در آذربایجان حضور داشته است.

صنایع پهپادی ایران در این سال‌ها رشد فراوانی را داشته و اکنون حتی قدرت‌های نظامی دنیا نیز خواستار این پهپاد‌ها هستند و به نوعی آنها نیز پذیرفته‌اند که ایران در این عرصه اکنون از برترین کشور‌های جهان محسوب می‌شود علی رغم آنکه تا چند دهه پیش شاید کسی باور نمی‌کرد که ایران در این عرصه از قدرت‌های جهانی محسوب شود.

امروزه ایران اسلامی در ساخت انواع هواپیما‌های بدون سرنشین اعم از رزمی، شناسایی و جنگالی با مأموریت‌های متعدد به پختگی کامل رسیده و به فناوری‌های روز دنیا دست پیدا کرده است که می‌توانیم براساس نیاز نیرو انواع پهپاد را تولید کنیم و در آینده، ساخت انواع پهپاد‌های دیگر را نیز در دستور کار داریم.

منبع: فارس