یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های جنگ غزه، ایده‌های مربوط به آینده سیاسی و امنیتی این منطقه پس از جنگ است که از آن با نام «روز بعد» یاد می‌شود. درهمین رابطه دو ماه قبل شین‌بت (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی رژیم صهیونیستی) به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد، حذف حماس از غزه بدون حذف آن از فعالیت‌های اجتماعی ممکن نیست و تا وقتی حماس بر توزیع سوخت و کمک‌های انسان‌دوستانه تسلط دارد، می‌تواند موجودیت خود را حفظ کند.

از همین‌رو نتانیاهو به شین‌بت دستور داد با قبایل مسلح موجود در غزه تماس برقرار کند تا مسئولیت این امور به آنها واگذار شود. در واقع طرح نتانیاهو مبتنی بر ایجاد ساختار اجتماعی جدید بدون تمرکز در دست گروهی خاص است.

جزئیات طرح نتانیاهو

طبق این طرح، غزه به بخش‌های محلی کوچک تقسیم می‌شود، هر طایفه‌ای مناطق مربوط به خود را با کمک ارتش و شین‌بت اداره خواهد کرد و کمک‌ها به‌وسیله قبایل توزیع خواهد شد. هدف از این کار خلق ساختار اجتماعی جدیدی با هدف حذف حماس از صحنه مسئولیت‌های اجتماعی نوار غزه وجلوگیری ازحضور تشکیلات خودگردان در منطقه است. بنابر این ایده، بازگشت حاکمیت تشکیلات خودگردان حتی درشکل تجدیدشده‌اش از دید نتانیاهو منتفی است، اما این ایده در عمل به‌دلیل ضرب‌الاجل حماس به رؤسای قبایل در غزه وهمچنین پاسخ مثبت ندادن آنها به پیشنهاد نتانیاهو عقیم ماند. سران طوایف نوار غزه به‌دنبال تهدید‌های تند علیه حماس و با توجه به حضور منظم نداشتن رژیم‌صهیونیستی در منطقه طوری که بتواند امنیت‌شان را حفظ کند، از همکاری با صهیونیست‌ها خودداری کردند. علاوه براین، باتوجه به تجربه تلخ تاریخی همکاری بافالانژ‌ها در لبنان، طرح چنین ایده‌ای تعجب‌آور بود

انتقادات تند 

با وجود بی‌نتیجه ماندن این پروژه، نتانیاهو ایده جایگزینی مطرح نکرد؛ لذا با طولانی شدن جنگ وخسارت‌های وضعیت اضطراری بر رژیم صهیونیستی، واکنش‌های تندی علیه نتانیاهو آغاز شد. از دید برخی تحلیلگران صهیونیست، نتانیاهو جنگ را ادامه می‌دهد، زیرا برنامه‌ای برای پایان آن ندارد. در این رابطه معاریو در مطلبی نوشت، از اکنون بر همگان آشکار شده نابودی کامل حماس ایده خیالی نخست‌وزیر و یارانش است و با ایده نابودی کامل حماس مردم را فریب می‌دهند. در این میان مقام‌های سیاسی برای آزادی اسیران موانعی ایجاد می‌کنند، لذا به دلیل هدفی که هیچ مبنای واقعی ندارد، اسیران را رها کرده‌اند و بی‌هدف به دور خان یونس می‌چرخند. مایکل میلشتاین، رئیس انجمن مطالعات فلسطین در دانشگاه تل‌آویو نیز در مطلبی در وبسایت یدیعوت آحارونت نوشت، در ماه ششم جنگ دو واقعیت در نوار غزه پدیدار شده است؛ مناطق محدودی که حضور نظامی صهیونیست‌ها در آنجا ضعیف است و مناطقی که حماس همچنان بر آن استیلا دارد که عمدتا در مناطق جنوبی است.

ناامیدی صهیونیست‌ها از طرح‌های ارائه شده

ناامیدی در زمینه طرح‌های مربوط به سناریو‌های «روز بعد» قابل مشاهده است. دعوای وزیر جنگ و وزیران حزب لیکود زمانی که گالانت پیشنهاد پیشبرد گفتگو را با مقام‌های محلی فتح در غزه داد، بخشی از ناامیدی در زمینه نقش رژیم صهیونیستی در آینده نوار غزه است. اسحاق بریک نیز در گزارشی با انتقاد تند از رویکرد کابینه نتانیاهو توضیح داد، آنچه در نوار غزه و علیه حزب‌ا... لبنان می‌گذرد، دیر یا زود به صورت ما (صهیونیست‌ها) خواهد خورد و آنگاه حقیقت آشکار می‌شود. در حال حاضر در کابینه تفکر راهبردی وجود ندارد و به مشکلات واقعی رژیم پرداخته نمی‌شود، زیرا مقام‌ها ترجیح می‌دهند در توهم زندگی کنند. مشابه چنین انتقادی در رسانه‌های صهیونیستی علیه نتانیاهو و وزیرانش روزانه منتشر می‌شود. در کنار دیدگاه‌های کارشناسان، افکار عمومی صهیونیست‌ها نیز بیش از پیش نسبت به رویکرد این کابینه موضع می‌گیرند.

دراین راستا خانواده اسیران صهیونیستی هر هفته تجمعات اعتراضی در نقاط مختلف از جمله مقابل خانه نخست‌وزیر و وزیران کابینه، مقابل کنست (مجلس رژیم صهیونیستی) و در گذرگاه‌های مرزی نوار غزه برگزار می‌کنند که مورد استقبال مردم نیز قرار می‌گیرد. آنها خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام برای برکناری کابینه نتانیاهو هستند. همچنین به منوال ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۳ میلادی (تا پیش از حمله هفتم اکتبر)، برگزاری اعتراضات شنبه‌ها از سر گرفته شده که نوک حمله معترضان، نتانیاهو و سیاست‌های جنگی اوست. در این رابطه نظرسنجی‌های متعدد هفتگی نشان می‌دهند در صورت برگزاری انتخابات زودهنگام، حزب لیکود به سختی می‌تواند حتی ۲۰ کرسی کسب کند و مشروعیت نتانیاهو نیز برای پست نخست‌وزیری میان مردم تنزل چشمگیری خواهد داشت. براین اساس احتمال کسب دوباره قدرت برای نتانیاهو بسیار ضعیف است.

شرط‌های محال

با گذشت شش ماه از جنگ غزه، کابینه نتانیاهو همچنان به‌طور رسمی مشخص نکرده است چه ایده‌ای برای فردای جنگ در نوار غزه دارد. با وجود این، تقریبا قطعی شده است کابینه فعلی رژیم صهیونیستی چه شروط محالی برای طرح نهایی حاکم بر نوار غزه در نظر دارد؛ شروطی که برخی از آنها را می‌توان این‌گونه برشمرد:

* تشکیلات خودگردان فلسطین حتی در حالت «تجدید شده» در نوار غزه حاکمیت نخواهد داشت.

* نوار غزه غیرنظامی می‌شود.

* رژیم صهیونیستی در نوار غزه در حوزه فعالیت‌های اطلاعاتی و امنیتی آزادی عمل خواهد داشت.

* غزه و کرانه باختری دو نهاد مجزا خواهند بود، نه یک دولت. (یعنی مخالفت با تشکیل دولت فلسطینی که دارای ارتش باشد.)

* ایجاد محیط امنیتی دست‌کم به عرض یک کیلومتر در اطراف نوار غزه که به‌وسیله ارتش صهیونیستی کنترل شود و شهرک‌های صهیونیست‌نشین را از غزه جدا کند.

با توجه به ایده‌های مطرح شده از سوی احزاب راستگرای تندرو برای آینده نوار غزه که شامل تشویق فلسطینیان برای مهاجرت است، می‌توان احتمال داد ایده احزاب ائتلافی برای «روز بعد» الحاق خزنده در نوار غزه باشد. اما در رابطه با شهرک‌سازی در غزه، جامعه صهیونیستی دو قطبی است؛ یعنی مخالفان و موافقان این طرح تقریبا برابر هستند که این اثبات‌کننده دیدگاه کارشناسان درباره نقش وزیران نتانیاهو در ایجاد شکاف اجتماعی بوده و همین موضوع، انتقاد‌ها را از رویکرد کابینه در مدیریت امور افزایش داده است.

منبع: جام جم