حوزه فرهنگ و هنر از جمله عرصههایی است که داوطلبان ریاستجمهوری همیشه بر آن تاکید دارند و در تبلیغات و مناظرهها سعی میکنند دل اهالی فرهنگ و هنر و ادبیات را به دست بیاورند و از برنامههایشان در این زمینه بگویند. حوزه فرهنگ آنقدر وسیع است که نمیتوان همه شاخههای آن را برشمرد؛ از زبان فارسی و اهمیت ویژه پاسداشت آن و تحقق عدالت فرهنگی در بهرهمندی همه مردم از مرکزنشین تا روستانشین از امکانات فرهنگی مانند کتابخانه، سینما، کانون و... گرفته تا توجه به مشکلات حوزه نشر و قیمت کاغذ و کتاب و دغدغهها و مشکلات ریز و درشت هنرمندان در شاخههای مختلف هنری.
انتشار مستند غیررسمی ۶ در بهمن ماه سال گذشته و روایتش از انس رهبر انقلاب با کتاب و اهالی فرهنگ نشان داد که ایشان توجهی مثالزدنی به ادبیات و هنر دارند و مسائل این حوزه را بهطور منظم دنبال میکنند. بر همین اساس، با دکتر محمدحسن مقیسه، استاد دانشگاه و نویسنده کتاب «امین زبان و ادب پارسی» که روایت دلدادگی رهبر انقلاب به زبان فارسی است، درباره محورهای اصلی فرهنگ که رئیسجمهور آینده بهتر است آنها را مدنظر قرار دهد، گفتگو کردهایم.
توجه به عدالت فرهنگی و تقویت نهادهای مردمپایه
دکتر مقیسه یکی از مهمترین اولویتهای فرهنگ در کشور را که دولت آینده باید در حوزه داخلی دنبال کند، گسترش عدالت فرهنگی میداند و میگوید: «امیدوارم حرکتی که در دولت شهید رئیسی شروع شد، ادامه پیدا کند. به این معنا که مردم همه شهرها و روستاها به همان نسبت از دستاوردهای فرهنگی بهرهمند شوند که کسانی که در شهرهای بزرگ و مراکز استانها زندگی میکنند. یک نمونه از اقدامات خوب دولت قبل، ساخت کتابخانه در شهرهای کوچک و روستاها و تلاش برای گسترش فرهنگ کتاب خوانی است.
این کار میتواند در دیگر حوزههای فرهنگی و هنری مانند موسیقی، تئاتر، قصهگویی و... گسترش پیدا کند». این استاد دانشگاه، دیگر موضوع مهم فرهنگی را تقویت نهادهای مردمپایه فرهنگی میداند و ادامه میدهد: «این کار هم واگذاری امور فرهنگی به مردم است و هم دخالت دادن مردم در ریزمولفههای فرهنگ. از جانب دیگر به نوعی اشتغال زایی هم هست، چون دولت به امور کلان میپردازد، بهتر است این کارهای کوچکتر را به مردم واگذار کند».
توجه به ادبیات کهن فارسی در تولید محتوا
نویسنده کتاب «امین زبان و ادب پارسی» در بخش دیگری از سخنانش، سومین محور مهم فرهنگی دولت آینده را توجه به برنامهریزی درباره محتوای فضای مجازی با تکیه بر منابع غنی ادبیات فارسی مطرح میکند و میگوید: «همانگونه که دولت موظف است بسترهای لازم را برای گسترش زیرساختهای فنی ایجاد کند، بالاتر از این وظیفه باید در حوزه محتوای فضاها و سکوهای مجازی هم برنامه داشته باشد. البته این فضاها آنقدر گسترده هستند که چیرگی بر محتوای آن امکانپذیر نیست و از دست دولت برنمیآید، اما اینکه دولت بیبرنامه هم باشد، پذیرفته نیست. ضعفی که در دولتهای قبل وجود داشت این بود که دولت در زمینه مولفهها و محتوای فضای مجازی برنامهای نداشت. با توجه به اینکه ما درون مایه فرهنگی، ادبی و هنری فراوان داریم که یک نمونهاش ادبیات کهن فارسی است».
حفاظت از مفاخر فرهنگی و گسترش زبان فارسی
دکتر محمدحسن مقیسه دو محور فرهنگی مهم در خارج از کشور را حفاظت از مواریث فرهنگی ایران بزرگ تاریخی در خارج از مرزها و نیز گسترش زبان فارسی به عنوان نماینده ایران در دیگر کشورها میداند که دولت آینده باید آنها را مدنظر قرار دهد: «دولت آینده باید از میراث ایران تاریخی و فرهنگی که بنا به ضرورتهای جغرافیایی در خارج از ایران قرار دارد، حفاظت کند. نمونه بارز آن شاعران بزرگی مانند نظامی گنجهای و مولانا هستند که به مناسبت اینکه مقبره آنها در دو کشور همسایه است و نیز به علت ناکافی بودن فعالیتهای فرهنگی دولتهای قبل، در دنیا به گونهای تبلیغ شده که انگار این دو شاعر بزرگ اهل آذربایجان و ترکیه هستند.
در حالی که همگان میدانند و میدانیم که این درست نیست. دولت آینده باید از مواریث فرهنگی ما حفاظت کند؛ نه تنها از چهرهها و شخصیتها، بلکه از بسیاری از کتابها و نسخ خطی و آثار باستانی خارج از کشور که ریشههای ایرانی دارد. بسیاری از دستنویسهای شاعران ما در کتابخانههای هند و پاکستان نگهداری میشود و حفاظت از اینها مهم است. دیگر محور مهم فرهنگ برای دولت آینده، آموزش و گسترش زبان فارسی در خارج از کشور است. در این زمینه گامهای خوبی برداشته شده که لازم است با گامهای محکمتر تکمیل شود. زبان فارسی در خارج از کشور قدرت نرم ماست. اگر ما در کشوری نباشیم، ولی زبان ما در آن کشور باشد، آن زبان از تفکر و فرهنگ و هنر ما نمایندگی میکند. امیدوارم دولت آینده این مسیر را کامل کند».
منبع: روزنامه خراسان