مصرف برق در تابستان ارتباط معناداری با گرمای هوا دارد و وقتی دما افزایش پیدا می‌کند و موج گرما تداوم پیدا می‌کند، با هر درجه افزایش دمای هوا شاهد رشد ۱۸۰۰ مگاوات مصرف برق نیز هستیم. بخش قابل توجهی از میزان مصرف برق نیز مربوط به سامانه‌های سرمایشی است که دمای هوا باعث می‌شود مشترکان مدت زمان بیشتری و به طور مدوام از آنها استفاده کنند.

رکورد‌های رشد مصرف در تابستان امسال شکسته شد و بالاترین تقاضایی که به ثبت رسیده بیش از ۷۷ هزار مگاوات بوده که افزایش چند هزار مگاواتی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. ۶۰ درصد از این رقم به نیاز بخش خانگی مربوط می‌شود که عمده آن هم مربوط سیستم‌های سرمایشی است. به گفته مسئولان صنعت برق بالغ بر ۲۰ میلیون کولر آبی و ۱۰ میلیون کولر گازی در روز‌های اوج مصرف تابستان وارد مدار می‌شوند و ۴۰ درصد تقاضای برق را به خود اختصاص می‌دهند.

مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت توانیر در خصوص سهم سیستم‌های سرمایشی از مصرف می‌گوید: بخشی زیادی از رشد مصرف برق مربوط به افزایش دما و بخشی از آن به استفاده نادرست از وسایل سرمایشی مربوط می‌شود. بیش از ۳۲ هزار مگاوات میزان مصرف کولر‌ها بوده که بیش از مصرف کشوری مانند مصر است.

۱۰ میلیون کولر گازی چند برابر مصرف کولر‌های آبی مصرف دارند و به تنهایی حدود ۲۰ هزار مگاوات  (معادل ۲۵ درصد کل تقاضای برق) از تولید برق کشور را مصرف می کنند. این نکته را هم باید بدانیم که برای محاسبه تعرفه برق ۵ اقلیم در نظر گرفته شده که بر اساس آن ۸۰ درصد مشترکان برق در مناطق عادی قرار دارند. به این معنا که نیازی به استفاده از کولر‌های گازی در این مناطق نیست و کولر‌های آبی دمای رفاه و آسایش لازم را تامین می‌کنند. اما با این وجود شاهد استفاده بیشتر از کولرهای گازی در مناطق عادلی کشور هستیم که بار تحمیلی به شبکه برق را می افزاید.

راهکار‌های ساده‌ای برای مدیریت مصرف وجود دارد که می‌تواند  مصرف برق که در این روز‌ها در سطوح بالایی قرار گرفته را تعدیل کند و عبور موفق از پیک تابستان امسال نیز محقق شود. همانطور که گفته شد کولر‌های گازی مصرف بالایی دارند، اما با این حال همچنان راه برای صرفه جویی باز است و پتانسیل زیادی در این زمینه وجود دارد.

پتانسیل صرفه جویی به اندازه مصرف بخش اداری با تغییر درجه کولرهای گازی

عموما از این کولر‌ها که قابلیت تنظیم درجه سرمایش را دارند در درجه‌های پایین استفاده می‌شود؛ با افزایش هر درجه در کولر‌های گازی ۳ درصد مصرف برق کاهش پیدا می‌کند. به عبارتی اگر کولری از دمای ۱۷ درجه روی ۲۴ درجه تنظیم شود حدود ۲۰ درصد برق کمتری مصرف می‌کند. در حالت ایده آل ۲۰ درصد صرفه جویی از ۲۰ هزار مگاوات مجموع مصرف کولر‌های گازی، به معنای تحقق ۴ هزار مگاوات صرفه جویی است. بزرگی این رقم زمانی خودش را نشان می‌دهد که بدانیم این صرفه جویی حدودا معادل مصرف بخش اداری است.

کولر‌های آبی با توجه به میزان مصرفی که دارند، وسیله سرمایشی مناسبی برای مناطق عادی هستند. با این حال از آنها هم می‌توان به شکل بهینه تری برای رسیدن به دمای رفاه در مناطق استفاده کرد. استفاده از دور کند کولر به جای دور سریع، تا ۴۰ درصد مصرف برق کولر‌های آبی را کاهش میدهد. ایجاد سایبان برای کولر‌های آبی و جلوگیری از تابش مستقیم خورشید هم راهکار دیگری برای افزایش بهره وری کولر‌های آبی است.

مصطفی مافی رئیس مرکز توسعه فناوری صنعت برق و انرژی در این باره می‌گوید: نصب سایبان برای هر دو نوع کولر آبی و گازی، بسیار موثر بوده و به طور میانگین سبب کاهش حدود ۳۰ درصد در مصرف برق خواهد شد.

ایجاد سایبان و افزایش ۳۰ درصدی بهره وری کولر‌های آبی 

او افزود: کاهش طول کانال در کولر‌های آبی و عایق کردن آن بخش از کانال که در معرض هوای بیرون است، سبب افزایش ۱۵ الی ۳۰ درصدی راندمان کولر خواهد شد. در کولر­های گازی، رعایت فاصله حداقلی بین یونیت بیرونی و یونیت داخلی و همچنین نصب یونیت خارجی در فضایی که گردش هوای بیرون به سهولت اطراف آن اتفاق بیفتد، در کاهش مصرف برق و افزایش راندمان سیستم بسیار موثر خواهد بود.

در کنار همه این موارد، با اقدام ساده‌ای مانند عدم استفاده همزمان چند وسیله پرمصرف نیز می‌توان در مدیریت مصرف مشارکت کرد. موکول کردن استفاده از این وسایل مانند لباس شویی به ساعات غیر پیک که ساعات اولیه صبح و پایانی شب است، فشار روی شبکه برق را می‌کاهد.

خبرنگار: محمد درویشی