در پی حمله رژیم اشغالگر قدس به ساختمانی در ضاحیه در جنوب بیروت، ۱۲ نفر از فرماندهان و اعضای یگان رضوان، یکی از نیرو‌های نخبه عملیاتی حزب‌الله لبنان به شهادت رسیدند. در این اقدام، ابراهیم عقیل از کهنه سربازان مقابله با رژیم صهیونیستی نیز به شهادت رسید.

تاسیس یگان رضوان

این یگان نام خود را از نام عماد مغنیه از فرماندهان سابق حزب‌الله که در سال ۲۰۰۸ در سوریه ترور شد، وام گرفته است. نیروی رضوان در عملیات‌های مهم و پیچیده شرکت می‌کند و از نظر سطح آموزش و تخصص در میان نیرو‌های حزب‌الله جایگاه بالایی دارد. متخصصان نظامی در رضوان با آموزش‌هایی که گذرانده‌اند، بسیار توانمندتر از رزمندگان متوسط حزب‌الله هستند. این نیرو به ابزار‌ها و تجهیزات پیشرفته نظامی همچون تجهیزات ارتباطی و اطلاعاتی، سلاح‌های ضد تانک، موشک‌های هدایت شونده، پهپاد‌ها و ... دسترسی دارد که قدرت مانور گسترده‌ای را به عنوان یک نیروی موثر عمل کننده در اختیار آن قرار می‌دهد.

حضور این نیرو در مناطق عملیاتی مختلف به ویژه در جنوب لبنان و مرز‌های سرزمین‌های اشغالی، عاملی در جهت بازدارندگی علیه رژیم صهیونیستی است. همین نقش بازدارنده علیه تحرکات نظامی باعث شده است که این نیرو ایفاگر نقش بی‌بدیلی در حمایت از گروه‌های مقاومت منطقه‌ای و حفاظت از مرز‌های لبنان در برابر تهدیدات خارجی باشد. طبیعتا از تعداد نیرو‌های رضوان اطلاعات دقیقی در دست نیست و برخی از منابع غربی تعداد آن را حدود ۲۵۰۰ نظامی ارزیابی کرده‌اند که حدود ۵ درصد از نیروی انسانی حزب‌الله را تشکیل می‌دهد.

برخی از گزارش‌ها گویای این است که نیرو‌های رضوان در دسته‌های ۷ تا ۱۰ نفره تقسیم شده و هر کدام به طور مستقل تحت فرماندهی مرکزی، کار می‌کنند. از این منظر ویژگی اصلی این نیرو‌ها در استقلالی است که به فرماندهان این دسته‌ها داده شده و این فرماندهان اجازه اتخاذ تصمیمات تاکتیکی سریع در میدان جنگ را دارا هستند.

جنگ سوریه و نبرد با تکفیری‌ها

یگان رضوان نقش بارزی در مقابله با گروه‌های تکفیری به ویژه در جریان پیشروی گروه‌های تروریستی در سوریه و عراق داشت. این یگان در چارچوب ماموریت حزب‌الله، از ابتدای بحران سوریه نقشی اساسی در حمایت از دولت سوریه در برابر مداخلات غیرقانونی خارجی نمود. در حدود ۲ تا ۵ هزار نفر از نیرو‌های حزب‌الله از جمله اعضای رضوان در سال‌های ۲۰۱۳-۲۰۱۲ در درگیری‌های سوریه شرکت کردند و نقش مهمی در عملیات‌های آزادسازی حلب، حمص و حومه دمشق ایفا نمودند. از جمله نقش راهبردی یگان رضوان می‌توان به آزادسازی شهر القصیر اشاره کرد. معارضان سوری در نظر داشتند برای تصرف حمص و جدایی آن از دمشق، از شهر راهبردی القصیر استفاده کنند که موفق به تحقق این هدف نشدند.

مشارکت رضوان در عملیات علیه اسرائیل

در جنگ ۳۳ روزه، یگان رضوان تحت فرماندهی حاج رضوان نقشی اساسی در عملیات‌های تهاجمی و دفاعی ازجمله عملیات اسیر کردن نظامیان رژیم صهیونیستی ایفاء کرد. دیگر صحنه حضور رضوان در جنگ با رژیم اشغالگر به ویژه بعد از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ رقم خورد. سران رژیم صهیونیستی بار‌ها نام یگان رضوان را ذکر کرده‌اند. حتی برخی از تحلیلگران نظامی رژیم صهیونیستی معتقدند که رضوان ماموریت فتح منطقه شمال سرزمین‌های اشغالی در الجلیل را بر عهده دارد.

تامیر هیمن، ژنرال بازنشسته که تا سال ۲۰۲۱ هدایت اطلاعات نظامی اسرائیل را بر عهده داشت، در مصاحبه‌ای در ماه ژانویه پس از حمله به جنوب اسرائیل گفت: «نیروی رضوان وظیفه تکرار آنچه را که در ۷ اکتبر علیه اسرائیل رخ داد، بر عهده دارد. دقیقا به همین دلیل، برای اسرائیل غیرقابل قبول است که به جنگنده‌های این نیرو اجازه دهد در منطقه مرزی لبنان بمانند.» تزاچی هانگبی مشاور امنیت ملی رژیم اشغالگر در سپتامبر ۲۰۲۳ در مصاحبه با رسانه‌ها گفت: «این کشور دیگر نمی‌تواند بپذیرد که رضوان در مرز بنشیند.» همین موضوع باعث شد تا بعد از هشتم اکتبر و حمایت حزب‌الله از حماس، واحد‌های بیشتری از تیپ گولانی در مرز شمالی سرزمین‌های اشغالی مستقر شوند.

هراس راهبردی رژیم اشغالگر از نیرو‌های رضوان

نیروی رضوان و چگونگی مقابله با آن معضل بزرگی برای سران رژیم صهیونیستی است. در مقاله‌ای از نیویورک تایمز که در ۲۰ سپتامبر منتشر شد، آمده است که «مقامات اسرائیلی می‌گویند که نیروی نخبه رضوان حزب‌الله یک تهدید بزرگ است.» یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز پس از ترور فرماندهان رضوان بر هدف این رژیم مبنی بر بازگرداندن بیش از ۲۰۰ هزار صهیونیست آواره به خانه‌هایشان تاکید کرد. او گفت: «حتی در ضاحیه بیروت، ما به تعقیب دشمن خود برای محافظت از شهروندان خود ادامه خواهیم داد.»

در جولای ۲۰۲۳ فیلمی ۶ دقیقه‌ای در مورد مانور‌های نیروی رضوان منتشر شد که اعضای آن را در حال حمله به مواضع رژیم صهیونیستی نشان می‌داد. این فیلم در بین محافل صهیونیستی مورد توجه قرار گرفت به گونه‌ای که ساریت زهاوی، بنیانگذار اندیشکده صهیونیستی آلما، گفت: «آنچه حزب‌الله می‌خواهد به آن دست یابد ارسال پیامی نه تنها به اسرائیلی‌ها بلکه به لبنانی‌ها است. هدف این است که تصویر این نیرو به عنوان محافظ لبنان تثبیت شود.»

نیکلاس بلانفورد، کارشناس حزب‌الله مستقر در بیروت و عضو ارشد اندیشکده شورای آتلانتیک در اظهارنظری گفت که «حملات اخیر در بیروت به حزب الله ضربه زد، اما از آنجایی که این حزب ده‌ها هزار جنگجو در اختیار دارد، کشته و زخمی شدن چند ده نفر احتمالا از نظر نظامی ناچیز است.» آرام نرگویزیان دستیار ارشد در اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی نیز در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه در مورد ترور فرماندهان رضوان خاطرنشان کرد که «حزب‌الله هنوز ده‌ها هزار موشک در زرادخانه خود دارد که گواهی بر توانایی‌هایی است که این گروه از سال ۲۰۰۶ ایجاد کرده است.»

نتیجه

یگان رضوان از مهم‌ترین واحد‌های نظامی حزب‌الله لبنان بوده که در طول نزدیک به دو دهه اخیر نقش بارزی در جنگ با رژیم صهیونیستی و گروه‌های تکفیری در سوریه داشته است. بعد از هدف قرار گرفتن جلسه نیرو‌های رضوان در ضاحیه بیروت نیز کارشناسان معتقدند با توجه به ساختار سازمانی و توانایی بالای این نیرو، به نظر نمی‌رسد که خللی در توان آن برای مقابله با رژیم اشغالگر در مرز‌های شمالی سرزمین‌های اشغالی وارد شود.

منبع: مهر