حمل‌ونقل و توجه به بخش ترانزیت یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای افزایش سهم تجارت در اقتصاد بین‌المللی است به طوری که یکی از اهداف اصلی که برای بخش‌های مختلف اقتصادی کشور در طول سال‌های گذشته تعیین شده توجه به حجم ترانزیت و حمل‌ونقل در بخش های مختلف جاده‌ای و دریایی است. طی سال‌های گذشته با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته شاهد افزایش میزان تجارت کالا هم در بخش دریایی و هم در بخش جاده‌ای هستیم به طوری که در بخش جاده‌ای کشور توانسته‌‌ایم رکورد ترانزیت را در یک دهه گذشته بشکنیم.

رشد ۶۰ درصدی ترانزیت کالا در کشور طی ۶ماه گذشته 

در همین رابطه جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه طی یک سال گذشته با توجه به افزایش میزان پایانه‌های مرزی و تکمیل زیرساخت‌ها توانسته‌ایم ترانزیت کالا را افزایش دهیم، گفت: طی یک سال گذشته شاهد آن بودیم که در  ۲۷ پایانه مرزی، ۱۲۸۵ شرکت، ۴۲ هزار دستگاه ناوگان ایرانی و قریب به ۵۰ هزار راننده در حوزه حمل و نقل بین‌المللی فعال هستند.

وی با تاکید بر اینکه در جهت تکمیل کریدورهای شمال - جنوب باید بتوانیم حجم ترانزیت کالا را افزایش دهیم گفت: امسال در راستای توسعه زیرساخت‌های کشور میزان ترانزیت کالا را به ۹ میلیون تن رسانده ایم که این میزان از حجم ترانزیت نسبت به سال گذشته بیش از ۶۰ درصد رشد داشته است.

هدایتی توضیح داد: با هدف گذاری که انجام داده ایم به طور قطع میزان ترانزیت را تا پایان سال دو برابر خواهیم کرد و به بیش از ۱۸ میلیون تن خواهیم رساند.

مدیرکل دفتر ترانزیت و‌ حمل و نقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با اشاره به اینکه توجه به پایانه‌های کریدوری و همچنین توجه به راه ابریشم و تلاش برای احیای آن می‌تواند زمینه ساز تقویت ترانزیت کالا شود، گفت: باید تلاش کنیم که‌ اتصال به مدیترانه و آفریقا از طریق کشورهای عراق و سوریه اجرایی شود و همچنین تجاری‌سازی و ارتقای منافع اقتصادی کشور در این زمینه هم فراهم شود.

براساس این گزارش طی هفته های گذشته ایران در چندین اجلاس بین‌المللی که مهم ترین آنها بریکس بوده شرکت کرده است که این اجلاس خود نقش بسیار مهم و موثری در حوزه ترانزیت کالا و رشد تجارت در کشور دارد به طوری طبق اعلام کارشناسان حوزه ترانزیت عضویت در کنوانسیون‌های بین‌المللی، پیوستن به پیمان‌های بریکس، اوراسیا و شانگهای و انعقاد تفاهم‌نامه با اتحادیه حمل و نقل بین‌المللی اروپا (IRU) فرصت‌های طلایی در حوزه حمل و نقل را فراهم آورده و بسترساز تحقق هدفگذاری ۴۰ میلیون تُنی ترانزیت در برنامه هفتم  خواهد بود.

رشد ۳۸ درصدی ترانزیت کالاهای غیر نفتی 

همچنین طبق آخرین آمارهای اعلام شده از سوی سازمان راهداری میزان ترانزیت کالاهای غیر نفتی از ابتدای سال رشد ۳۸ درصدی داشته، این درحالی است که ترانزیت مواد نفتی و فراورده‌های سوختی ۱۱۲ درصد رشد یافته است.

همچنین پیش از این هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری گفته بود قریب به ۷۰ درصد ترانزیت کشور از طریق بنادر و پایانه‌های مرزی شهید رجایی، پرویزخان، باشماق، آستارا، لطف‌آباد و بازرگان صورت می‌گیرد.

ترکمنستان  رکورد دار ترانزیت کالا در کشور است

فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ریاست وزارت راه و شهرسازی بر هفت کمیسیون مشترک اقتصادی با کشورهای دیگر گفت: بیشترین میزان ترانزیت کالا را در ارتباط با این کشورها از جمله ترکمنستان داریم که اخیرا با آنها دیدار داشتم حضور نمایندگانی از بخش خصوصی حمل و نقل در این دیدارها الزامی است تا مشکلات ترانزیت و رانندگان را با آنها مرتفع کنیم.

صادق با تاکید بر این که سیاست دولت چهاردهم، از جمله وزارت راه و شهرسازی، «باز نگه‌داشتن درها به روی بخش خصوصی است»، گفت: وزارت راه و شهرسازی عرصه و بستر شنیدن صدای بخش خصوصی را فراهم خواهد کرد. قصد نداریم پشت درهای بسته فقط با چند انجمن و پیمانکار خاص جلسه بگذاریم که نتیجه اش تبعیض و بی عدالتی و این همه شکایت بشود.

روز گذشته هم هیات تجاری اتاق تعاون ایران که برای حضور در سومین مجمع اقتصادی اوراسیا به ایروان سفر کرده است، در اولین روز این مجمع در نشست های تخصصی با موضوعات مختلف از جمله کشاورزی، صنعت، لجستیک و حمل و نقل و نیز تجارت و سرمایه گذاری حضور یافت.

در این دیدار هم بهمن عبداللهی، رئیس اتاق تعاون ایران نیز به نمایندگی از تعاونگران ایرانی در گفتگوی ویژه ایران و اوراسیا  گفت:  بخش تعاون ایران به عنوان یک رکن مهم اقتصادی کشور، جایگاه بخش تعاون در کشورهای موفق دنیا و علی الخصوص به اهمیت توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران و کشورهای اوراسیا و نیز بهره گیری از فرصتهای موجود در بخش تعاون ایران جهت سرمایه گذاری است.

گفتنی است، حجم تجارت ایران و ارمنستان از ۴۰۰ میلیون دلار به ۸۰۰ میلیون دلار افزایش یافته است و‌ ظرفیت‌های بسیاری برای افزایش این حجم تجاری وجود دارد. بدیهی است که این هدف از طریق همکاری شرکت‌های ارمنستانی و ایرانی و حتی کشورهای ثالث در اوراسیا و اروپا تحقق‌پذیر است.

براساس این گزارش ترانزیت علاوه بر اینکه یک فرصت اقتصادی و طلایی  برای کشور است؛ در حوزه های اقتصادی و همچنین موضوعات امنیتی و در جایگاه بین‌المللی کشور هم تأثیر مستقیم دارد.

ایران به عنوان حلقه واسط در کریدور شمال-جنوب، می‌تواند به ازای ترانزیت هر ۱۰۰ تن بار ۱۰ شغل مستقیم و ۵۰ شغل غیرمستقیم ایجاد و با رسیدن به ظرفیت ۳۰ میلیون تنی، سالانه می‌تواند ۲۰ میلیارد دلار درآمد ارزی کسب کند و اثرگذاری خود را  در سیاست بین‌الملل را افزاش دهد. اما وجود ضعف‌هایی چون اضافه نشدن خطوط جدید، کمبود ناوگان حمل‌ونقل  جاده‌ای، عدم توجه به حوزه اشتغال رانندگان، محدودیت شدید زیرساختی در بندرعباس به عنوان تنها نقطه جنوبی در این مسیر، هم فرصت‌ها را از کشور گرفته و هم در شرایط رقابت سخت جهانی و حتی منازعات بین‌المللی در حوزه کریدوری، ما را با خطر حذف از مسیرهای ترانزیتی مواجه کرده است؛ بنابراین  این حوزه به نگاه ویژه وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم نیاز دارد.

خبرنگار: محبوبه کباری