برنامه های هفته ملی کودک از ۱۴ تا ۲۰ مهر با شعار "برای کودکان  برای آینده " توسط نهادهای مختلف دولتی و خصوصی انجام می شود‌. رویدادهای متنوع و گوناگونی که هدف آنها جلب نظر جامعه به مسائل و نیازهای کودکان به عنوان آینده سازان کشور است.

به همین مناسبت  با  نورمحمد عاشوری نسب نویسنده و کارگردان سینما و مدیر سکوی نمایشی فیلمیز ،رسانه ای گفتگویی انجام دادیم که یکی از نیازهای مغفول مانده بچه ها امکان تماشای فیلم و انیمیشن‌ به گویش و زبان‌های مادری اقوام ایرانی است.

احساسات از طریق زبان مادری به کودک منتقل می‌شود

عاشوری نسب در خصوص اهمیت زبان مادری برای کودکان گفت: روانشناسان عقیده دارند احساسات از طریق زبان مادری به کودک منتقل می‌شود‌‌ .به قول نلسون ماندلا «وقتی با انسان به زبانی که می فهمد سخن بگویید حرفتان به مغزش می نشیند اما وقتی با زبان مادری اش گفتگو حرفتان به دلش می نشیند.» از نظر یونسکو هر کسی که نتواند به زبان مادری خود بخواند و بنویسد بی‌سواد محسوب می شود. طبق آمار نهاد های بین المللی حدود هفت هزار زبان محلی در جهان وجود دارد که متاسفانه هر دو هفته یکی از این زبان ها از بین می رود‌. در واقع با انقراض هر کلمه و زبان بخشی از تاریخ، هویت و میراث ارزشمند بشری نابود می شود.

وی در ادامه به تشریح وضعیت زبان مادری در بین کودکان ایرانی پرداخت و بیان کرد: طبق آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش هر ساله جمعیت قابل توجهی از دانش آموزان مقطع اول دبستان شامل تجدید دوره می‌شوند. به قول قدیمی ها مردود ، نه بخاطر بی استعدادی یا تنبلی بلکه صرفا بدلیل عدم آشنایی کافی با زبان فارسی که زبان رسمی و ملی کشور است، چون اکثر این دانش آموزان ساکن مناطق دو زبانه بودند.مایه تاسف است که چند میلیون کودک در سرزمین مادری خود قادر نیستند به زبان مادری خود گفتگو کنند، خواندن و نوشتن به زبان مادری که جای خود دارد. 

وی ادامه داد: اگر کودکی لهجه داشته باشد مورد تمسخر قرار می گیرد‌ در حالی که داشتن لهجه یک امتیاز به شمار می رود و حداقل اش این است که یک زبان بیشتر بلد  است. باید فرهنگ سازی کرد و در این راستا اسطوره های بزرگی مثل علی دایی را الگو قرار داد‌. اخیرا آقای ضرغامی در یک مراسم رسمی یک جمله ای را به ترکی به رئیس جمهور گفتند که مورد توجه مردم قرار گرفت چه اشکالی دارد برخی ورزشکاران مانند سردار آزمون، علیرضا بیرانوند، وریا غفوری در فرصت های مناسب  که با مردم گفتگو می‌کنند از کلمات ترکمنی، لری و کردی استفاده کنند؟ این کارها کوچک نیستند و سبب ارزش آفرینی، تقویت و صیانت از زبان های مادری می‌شود.

این نویسنده و کارگردان سینما  تاکید کرد: در صورتی که برای آموزش زبان مادری برای کودکان چاره اندیشی نشود حتما کشور آسیب می‌بیند و در حوزه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و هویتی با چالش و مخاطراتی مواجه خواهیم شد. زبان مادری صرفا ترکی، کردی، لری، بلوچی، عربی، ترکمنی، مازنی و گیلکی نیست بلکه شامل همه گویش ها مانند یزدی، قمی، اصفهانی، شیرازی، سمنانی، مشهدی، بندری، تالش،کرمانج، تات و... نیز می شود. حتی زبان فارسی نیز خود یک زبان مادری محسوب می‌شود و اکنون چند میلیون ایرانی که در سایر کشورها زندگی می‌کنند این دغدغه را دارند که چگونه به بچه های خود زبان فارسی را بیاموزند.

کودکان دوست دارند به زبان مادری خود فیلم ببینند

نورمحمد عاشوری نسب نویسنده و کارگردان سینما گفت: تماشای فیلم و انیمیشن به گویش و زبان‌های مادری اقوام ایرانی می‌تواند برای هر کودک ایرانی تجربه ای جذاب، دلنشین،لذت بخش و خاطره انگیز باشد که به یاری خدا و در سایه حمایت مسئولین امر خصوصا مدیران محترم سازمان ساترا این امکان جدید برای نخستین بار در کشوربرای کودکان این سرزمین فراهم شد‌‌.  باور داریم که این کارها می‌تواند باعث تقویت مبانی وحدت ملی، گسترش همدلی ، همبستگی اجتماعی و همگرایی ملی گردد.

وی ادامه داد:  تماشای فیلم به زبان مادری حق کودکان است. بر اساس ارزیابی هایی که انجام دادیم متوجه شدیم کودکان دوست دارند به زبان مادری خود فیلم ببینند. تماشای فیلم به زبان مادری موجب ایجاد علاقه کودکان به ریشه های فرهنگی و ارزش های اجتماعی خواهد شد و باید از این پتانسیل در جهت ارزش آفرینی و بازیابی فرهنگی بهره‌گیری کرد.

وی افزود: کودکان روح بسیار پاک و لطیفی دارند و در همان حال کنجکاو، حساس و پرسشگر نیز هستند‌ و باید به ویژگی، نیاز و خواسته های آنها احترام گذاشت. سینما بهترین کانال ارتباطی با این نسل آگاه است‌ و اشتیاق آنها برای دیدن فیلم و انیمیشن‌های خارجی نشان می‌دهد که متاسفانه هنوز ضعف‌های زیادی در این حوزه داریم‌.

عاشوری نسب در ادامه گفت: به مناسبت هفته ملی کودک اکران آنلاین فیلم سینمایی آفتابگردان وحشی به زبان های مادری اقوام ایرانی از سکوی نمایشی فیلمیز آغاز می‌گردد. اصل فیلم به زبان ترکمنی تهیه و تولید شد و نمایش آنلاین آن همزمان به زبان های فارسی، ترکی، کردی، لری، بختیاری، گیلکی و مازنی است‌. البته علاوه بر این فیلم انیمیشن باب اسفنجی نیز با دوبله های ترکی، کردی، لری، بختیاری، گیلکی، مازنی، مشهدی، اصفهانی و سمنانی از این پلتفرم عرضه می‌شود. قطعا بخاطر نوپا بودن این فرایند،حتما با نواقص و کاستی هایی نیز همراه خواهد شد. ولی تلاش می‌کنیم که روز به روز بهتر شویم و محصولات جذاب تر و با کیفیت تری را با همه گویش ها و زبان‌های کشور عزیزمان عرضه کنیم.

در همین فرصت از هموطنان عزیزی که هنوز نتوانستیم فیلم و انیمیشن زبان مادری را به گویش و زبان‌ مادری آنها در این سکوی نمایشی عرضه کنیم عذرخواهی میکنیم.بسیاری از آنها در مرحله انجام و اقدام است و بزودی این امکان برابر به شکل عادلانه تری برای همه ایرانیان فرهنگ دوست فراهم می‌گردد.

خبرنگار: زهرا بالاور