دماوند برای ما نامی آشناست؛ بلندترین کوه ایران و خاورمیانه و بلندترین قلهٔ آتشفشانی آسیا که در بخش مرکزی رشته کوه البرز جای خوش کرده است. قله دماوند در فرهنگ کشور ایران مظهر پایداری و استواری است و یک نماد ملی و ارزشمند بشمار می‌رود.
کوه دماوند ، تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان یک اثر ملی ثبت شده است. زمانی که آسمان صاف و آفتابی باشد، از شهرهای تهران، ورامین، قم و سواحل جنوبی دریای خزر قابل مشاهده است. این قله بر اساس تقسیمات کشوری، در بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران قرار دارد.
اغلب منابع تاریخی، نامِ این کوه سربه‌فلک کشیده را به دو صورت «دنباوند» یا « دماوند » یاد کرده‌اند. اما در برخی مستندات نام‌های کاملا متفاوتی همچون «بیکنی» یا «جبل لاجورد» نیز به‌چشم می‌خورند. از دیگر نام‌های باستانی این کوه آتشفشانی می‌توان به «دباوند» اشاره کرد.
دماوند در لغت به معنی دم و دود و بخار است.
ارتفاع قله دماوند از بالاترین تا پست‌ترین نقطه، ۴۶۶۱ متر اعلام شده است. این در حالیست که انجمن ملی آمار ایران، ارتفاع این کوه آتشفشانی را ۵۶۱۰ متر و ناسا ۵۶۷۰ متر ذکر کرده‌اند و در فهرست بلندترین قلّه‌های دنیا در جایگاه دوازدهم قرار گرفته است.
دماوند در ادبیات و افسانه‌های ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. نام این کوه را در آثار ادبی فارسی به وفور می‌توان دید. از جمله می‌توان به شاهنامه فردوسی، گرشاسپ‌نامه از اسدی طوسی، قصیده‌ای از ناصرخسرو، قصیده‌ای از خاقانی و منظومهٔ ویس و رامین از فخرالدین اسعد گرگانی اشاره کرد.
در اسطوره‌های ایرانی هم دماوند بسیار یاد شده است. از جمله اینکه گفته می‌شود فریدون (از شخصیت‌های اساطیری ایران)، ضحاک را در آنجا در غاری به بند کشیده است. در تاریخ بلعمی هم محل زندگی کیومرث کوه دماوند اعلام شده است.
دامنه کوه دماوند در ارتفاع ۲ هزار تا ۳ هزار و ۵۰۰ متری پوشیده از شقایق است. این شقایق منحصر به فرد در دنیا شناخته شده است و با نام شقایق لار و رینه در کتاب‌های معتبر گیاه‌شناسی جهان به ثبت رسیده است.
همین ۲ پای مصنوعی برای اراده‌اش کافی است تا بلندترین قله‌های دنیا را یکی پس از دیگری صعود کند. «سجاد سالاروند» آوازه‌اش در میان کوهنوردان حرفه‌ای دنیا به عنوان سومین معلول فوق حرفه‌ای دنیا پیچیده است.
مشاور رئیس سازمان نقشه برداری با اشاره به رصد دائمی تغییرات آتشفشان دماوند ، تفتان، بزمان، سهند و سبلان گفت: هیچ یک از این موارد هم اکنون در وضع خطرناکی به سر نمیبرد.
مدیرکل مدیریت بحران مازندران گفت:خبر فوران آتشقشان دماوند کذب بوده و بررسی‌های اولیه کارشناسان زمین شناسی و اکتشافات معدنی مازندران در دماوند این موضوع را رد کرده است.
امروز روز ثبت نام دماوند به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران است و برخی از اشعار که مستقیم یا غیرمستقیم درباره دماوند سروده شده‌اند را می توانید در اینجا بخوانید.
دادستان عمومی و انقلاب شهرستان دماوند از دستگیری زمین خوار معروف و مفسد بزرگ دماوند پس از ۱۰ سال خبر داد و افزود: وی ۱۰ سال تحت تعقیب مراجع قانونی بود.