به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، ركن قانونی صدمات ناشی از رانندگی در دو ماده 714 و 725 قانون مجازات اسلامی بیان شده است.

 مطابق ماده 714 همین قانون: «هرگاه بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده (اعم از وسائط نقلیه زمینی، آبی و هوایی) یا متصدی وسیلۀ‌ موتوری، منتهی به قتل غیرعمدی شود مرتكب به شش ماه تا سه سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محكوم می‌شود». 

همچنین طبق مادۀ 725 همان قانون نیز «هر یك از مأمورین دولت كه متصدی تشخیص مهارت و دادن گواهی‌نامه رانندگی هستند اگر به كسی كه واجد شرایط رانندگی نبوده، پروانه بدهند به حبس تعزیری از شش ماه تا یك سال و به پنج سال انفصال از خدمات دولتی محكوم خواهد شد و پروانه صادره نیز ابطال می‌گردد». 


*ركن مادی

 جرائم صدمات بدنی ناشی از رانندگی شامل موارد زیر می‌شود:
 
  الف- عمل مرتكب: كه ممكن است به صورت فعل (عبور از معابر ممنوعه و تصادف با عابر پیاده) یا فعل ناشی از ترك فعل باشد مانند این‌كه راننده‌ای ترمز اتومبیل خود را تعمیر نكند (ترك فعل) و بعد با همان وسیله رانندگی كند و به دیگری صدمه وارد سازد(فعل).
 
 ب- خطاء مرتكب: مصادیق خطاء جزایی عبارتند از :
    1- بی‌احتیاطی: یعنی این‌كه شخص بدون توجه به آثار عملی كه عرفاً قابل پیش‌بینی است اقدام به انجام كاری می‌كند و منتهی به قتل یا صدمه به غیر می‌شود.
    2- بی‌مبالاتی : شخص نتیجه عمل را ، كه همان اضرار به غیر است ، پیش‌بینی می‌كند اما سهل انگاری كرده و مرتکب جرم می‌گردد.
    3 - عدم مهارت: یعنی دست زدن به كاری كه مرتكب از نظر بدنی و مادی یا معنوی(از نظر اطلاعات لازم) بر آن تسلط ندارد.
    4- عدم رعایت نظامات دولتی: نظامات دولتی ، هر نوع قانون یا مصوبه یا آیین‌نامه و حتی بخش‌نامه‌های كلی دولتی است كه در رانندگی ، كلیه افراد ملزم به رعایت آن می‌باشند. باید بین عدم رعایت نظامات دولت و صدمه وارده رابطۀ علیت وجود داشته باشد و صرف خطا موجب مسئولیت كیفری نخواهد شد.
 
ج: وسیله ارتكاب: وسیله نقلیه اعم از زمینی، آبی و هوایی و نیز اعم از دوچرخه موتوردار مثل موتور سیكلت و سایر وسایل موتوری است و وسایل نقلیه بدون موتور مشمول قانون نمی‌باشند.
 
د: سمت مرتكب: مرتكب باید راننده وسیله نقلیه باشد و  عمل مرتكب باید ماهیتاً رانندگی تلقی شود.
 
ه‍ : نتیجه جرایم ناشی از رانندگی؛ این جرم از جرایم مقید بوده و باید یكی از دو نتیجه سلب حیات و یا سایر صدمات بدنی حاصل شود .
 
موارد مشدده جرایم رانندگی:

الف- مستی در حین رانندگی
ب- نداشتن گواهینامه مربوط به آن وسیله نقلیه
ج- سرعت غیر مجاز
د- رانندگی با وسیله نقلیه دارای عیب و نقص
ه‍- وقوع حادثه در محل عبور عابر پیاده
و- نرساندن مصدوم به مراكز درمانی
ز- رانندگی از محل‌هایی كه عبور از آن ممنوع است.
  در تمام موارد فوق مجازات مرتكب به بیش از دو سوم حداكثر مجازات مقرر افزایش یافته و دادگاه می‌تواند علاوه بر این مجازات ، مرتكب را به یك تا پنج سال محرومیت از  رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محکوم نماید.
 
موارد مخففه جرایم رانندگی:

تبصره 2 ماده 719 مقرر می‌دارد : 

«هرگاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مأمورین مربوطه را از واقعه آگاه كند و یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم كند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود».

**سید علی شاه صاحبی؛ وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

انتهاي پيام/