به گزارش حوزه ادبیات باشگاه خبرنگاران به نقل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ محمدعلی بنی‌اسدی، تصویرگر، نقاش و مجسمه‌ساز پیرامون تفاوت بصری کتاب کودک ایران با سایر کشورهای جهان می‌گوید: باید بپرسیم که کتاب کودک و نوجوان می‌تواند چه چیزی باشد و در حال حاضر چیست؟ شاید بد نباشد با مثالی درباره‌ کتاب‌های خودم شروع کنم. زمانی که نامزد جایزه‌ جهانی هانس کریستین اندرسن شدم، افراد مختلفی اعم از فعالان حوزه‌ی کتاب و فعالان کتاب در عرصه‌ جهانی به من هشدار دادند که به دلیل عدم کیفیت کتاب‌های ایران، هیچ شانسی نخواهم داشت. زمانی که 10 عنوان کتاب از آثار من برای ارسال انتخاب شد سه عنوان از آن‌ها به دست صحاف داده شد و جلد آن دوباره شکل گرفت. می‌خواهم به این مساله اشاره کنم که ساخت کتاب دچار مشکل است و ارتباط با کتاب، تعاملی نیست. 

این مدرس دانشگاه در حاشیه‌ هفدهمین جشنواره‌ی کتاب کودک و نوجوان که از 18 تا 24 بهمن در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون در خیابان حجاب تهران برگزار خواهد شد، معتقد است که کتاب همچنان در ایران معنای سنتی خود را دارد.

او می‌گوید: در دوره‌ای کتاب "کرم شکمو" ترجمه و منتشر شد که کودک می‌توانست جای گازخوردگی میوه‌ها و برگ را ببیند. یک زمان کتابی به نام "پینه دوز بداخلاق" منتشر شد که شکل سنتی کتاب را نداشت و جزو افتخارات ایران بود. اما آیا این حرکت‌ها مجددا تکرار شد؟ خیر. پس بایستی به طور جدی به کیفیت کتاب‌ها بپردازیم. مهندسی کاغذ در ایران نوپاست و کتاب هنوز به عنوان وسیله‌ی ارتباطی تعریف نشده است. 

بنی‌اسدی در بخشی از سخنانش به تغییر و تحولات دفترچه‌های یادداشت طی 10 سال اخیر اشاره‌ای دارد و می‌گوید که آیا این تنوع در کتاب‌ها نیز به کار برده شده است یا خیر؟ او می‌گوید که کتاب باید انگیزه‌ی ارتباطی ایجاد کند. حالا این انگیزه می‌تواند در قطع کتاب، گرافیک آن و حتی قلم آن باشد؛ حتی عنوان‌های کتاب‌ها نیز می‌توانند در کیفیت‌بخشی و جذب مخاطب دخیل باشند. کتاب‌هایی این چنین تبدیل به کتاب‌های ویژه می‌شوند.

بنی‌اسدی اشاره‌ای به استفاده از تراشه‌ها در کتاب‌های سایر کشورها دارد؛ تا جایی که برخی ناشران از حس بویایی هم در کتاب‌ها بهره می‌برند. او ادامه می‌دهد: تصویرگران برای کیفیت‌بخشی به آثار خود نیازمند این نوع امکانات هستند، تا بتوانند به شیوه‌های متفاوت مخاطب را درگیر تصویر کنند. 

امسال در حاشیه‌ی هفدهمین جشنواره‌ی کتاب کودک و نوجوان، ده‌ها ناشر و نویسنده به مدت یک‌هفته در نمایشگاهی حضور دارند که به بازدید و خرید خانواده‌ها و دانش‌آموزان اختصاص یافته است.

در همین‌حال، این استاد و مدرس دانشگاه، انتقادهای وارد بر عدم کیفیت بصری در تصویرسازی را این طور پاسخ می‌دهد: آنچه مهم است، کلیت مساله است؛ ما در کلیت دچار مشکل هستیم، بنابر این نمی‌توان وارد جزییات این امر شد. این مساله زمانی مشخص می‌شود که داوری جشنواره‌ای را برعهده داشته باشی و خیل فرهنگ‌نامه‌های مصور و کتاب‌های حوزه‌ی کودک و نوجوان به دست تو برسد. و ببینی که تو درگیر هیچ کدام نمی‌شوی. هستند کتاب‌هایی با قیمت بالا یا تصاویر مطلوب اما آنها هم جذاب نیستند، چون کلیت کتاب قادر به جذب تو نیست. 

این تصویرگر کتاب‌های کودک تصریح می‌کند تا زمانی که به مسایل مورد توجه و مورد نیاز کودک نپردازیم، و نیاز ما در مشورت با جامعه‌شناسان و روان‌شناسان برطرف نشود قادر به طرح کلیت هم نخواهیم بود, چراکه نمی‌دانیم نیاز کودک و نوجوان چیست و نمی‌توانیم او را جذب کنیم.

هفدهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان روزهای 18 تا 23 بهمن 1393 هم‌زمان با دهه فجر انقلاب اسلامی در تهران برگزار می‌شود.

انتهای پیام/ رض