سفره هاي زير زميني آب، اين روزها در پي سالهاي بارش کم، دست خوش استفاده بي رويه به ويژه در بخش کشاورزي شده است.

به گزارش خبرنگار باشگاه بخرنگاران قزوین؛ استاندار قزوین با اشاره به اینکه سالانه به طور میانگین در کشور دویست و پنجاه میلیمتر بارندگی داریم می گوید: این میزان در استان قزوین سیصد و هفده میلیمتر است اما به علت اضافه برداشت از سفرهای زیرزمینی به مرحله هشدار آبی رسیده ایم.

سايه شوم دو هزار حلقه چاه غير مجاز كه بيشتر آنها براي مصرف بخش كشاورزي حفر شده اند اين روزها بر دشت قزوين سنگيني مي كند و به گفته ي مدير عامل شركت آب منطقه اي قزوين ، سالانه حدود چهار صد ميليون متر مكعب آب از آنها برداشت مي شود، يعني در سال شصت سانتيمتر ودر برخي مناطق تا يک متر افت سطح آبهاي زير زميني داريم.

قزويني مي گويد: در كنار چاه هاي غير مجاز ، 4 هزار و 250 حلقه چاه مجاز در استان قزوين وجود دارد كه سالانه بيش از هزار و دويست و ده ميليون متر مكعب آب از آنها برداشت مي شود.

به گفته وی، ، سالانه چهل ميليون متر مكعب اضافه برداشت آب از همين چاه هاي مجاز داريم.

در حال حاضر در ایران هشتاد درصد از ظرفیت آبهای تجدید شونده و در استان قزوین از تمامی ظرفیت سفرهای زیر زمینی استفاده می شود و این میزان در کشورهای پیشرفته حدود بیست تا سی درصد است و بقیه آن برای نسل های بعد ذخیره می شود.

مدير عامل شرکت آب منطقه اي قزوين می گوید: به علت برداشت بي رويه و حفر چاههاي غيرمجاز ، سالانه در اين استان دويست تا دويست و پنجاه ميليون متر مکعب کسري مصرف داريم ، يعني بيش از اندازه از سفره هاي زير زميني .

قزوینی،  درباره ميزان مصرف آب برداشت شده از چاه هاي مجاز استان مي گويد: بيش از پنجاه درصد اين برداشت در بخش كشاورزي و بقيه در صنعت، شرب، خدمات و غيره مصرف ميشود.

برداشت بي رويه آب از منابع زيرزميني اثرات مختلفي مانند كاهش آب چاهها، ايجاد مشكل در تأمين آب شرب بخشهاي كشاورزي و صنعت و پايين آمدن كيفيت آب ميشود و يكي از مهمترين تبعات اين برداشت بي رويه آب، فرونشست زمين است.

به گفته با سعادت كارشناس شركت آب منطقه اي قزوين ،فرونشست زمين در بخش شرقي دشت قزوين ايجاد شده و در مناطق شمال بوئين زهرا اين پديده شديدتر است و آثار آن در روستاهاي عصمت آباد و خان آباد به وضوح ديده ميشود .

مدير عامل شرکت آب منطقه اي قزوين هم می گوید: فرونشست دشت قزوین پیش از این بین 6 تا 8 سانتیمتر بود اما امروز این میزان به سه برابر افزایش یافته که نگران کننده است.

تخريب سيستمهاي آبياري و خاكهاي حاصلخيز كشاورزي، ايجاد شكاف و هرزروي آب، تسريع نفوذ آلايندهها، امكان تداخل سفرههاي آب شور و شيرين با يكديگر در اراضي و آسيب ديدن پلها، خيابانها، بزرگراهها و خطوط آبرساني و گازرساني ، موجب متراكم شدن خاك و از بين رفتن فضاي موجود در داخل آبخوان از آثار فرونشست زمين است.

**با همه این حرفها چه باید کرد ؟

مدير عامل شرکت آب منطقه اي قزوين می گوید : اگر ما چاههای موجود را طبق قانون تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه رسیدگی کنیم ، هم کسری مخرن کم می شود و هم برداشت در حد مجاز خواهد شد .

قزوینی ، اصلاح الگوی کشت را از جمله راهکارهای مناسب برای حل مشکل می داند و می افزاید: تغییر شیوه های آبیاری هم نقش مهمی در کاهش هدر رفت آب دارد .

بگفته قزوینی ، تغذيه مصنوعي از ديگر برنامه هاي اين شرکت براي تقويت سفره هاي زير زميني است.

وی می گوید: با نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاههایی که اضافه برداشت دارند می توان 110 میلیون مترمکعب آب صرف جوی کرد.

** اما ، مسولان آب منطقه ای برای حفاظت از منابع زیرزمینی چه کارهایی انجام داده اند ؟

معاون حفاظت و بهره برداري شركت آب منطقه اي قزوين مي گويد :از زمان تشكيل شركت در مهر ماه سال هشتاد وپنج تا پايان سال 93 ، بیش از 700 چاه غیر مجاز مسدود شده است.

ملكي تصريح كرد : به چاه هايي كه قبل از سال هشتاد و پنج حفر شده اند درصورت ظرفيت آبي دشت ، نصب كنتور هوشمند و اجراي سيستم آبياري نوين پروانه بهره برداري صادر مي شود.

به گفته وی، از دو هزار حلقه چاه غير مجاز استان قزوين ، هزار و صد و هشتاد وهشت چاه ، شرايط ذكر شده براي صدور پروانه را دارند که با تحقق اين مهم از اضافه برداشت آب جلوگيري خواهد شد.

بگفته ملکی ، پارسال با انسداد 281 حلقه چاه غیر مجاز ، بیش از 82 میلیون مترمکعب آب به تعادل سفره های آب زیرزمینی کمک شده است.

البته در سالهای اخیر سازمان جهاد كشاورزي استان قزوين هم اقدامات خوبي براي حفظ منابع آبي سفره هاي زير زميني به اجرا گذاشته است.

نيکو مجري طرح آبياري تحت فشار سازمان جهاد کشاورزي استان قزوين هم جلوگيري از فرسايش بي رويه خاک، کنترل کردن ميزان برداشت آب از منابع آبي (سفره هاي زير زميني ) ، صرفه جويي بين هفتاد تا هشتاد درصدي آب در روش باراني و نود تا نود و پنج درصدي در روش قطره اي از جمله مزايايي طرح آبياري نوين براي کاهش مصرف آب در بخش کشاورزي اعلام کرد.

سالانه بطور متوسط بيش از پنج ميليارد متر مکعب بارش و نزولات جوي در استان قزوين صورت مي گيرد که حدود سه و نيم ميليارد متر مکعب يعني هفتاد درصد آن تبخير يا به نوعي هدر مي رود.

مسئولان هم براي جلوگيري از اين هدر رفت و ذخيره آن که نقش مهمي در کاهش برداشت آب از سفره هاي زير زميني دارد ، ساخت چند سد را در دستور کار خود قرار داده اند .

مديرعامل شرکت آب منطقه اي استان قزوين مي گويد : در حال حاضر کار ساخت سد هاي مخزني نُهُب با 26 درصد پيشرفت فيزيکي در دست اجراست و سد بالاخانلو و بورمانک هم در مرحله آغاز اجراي طرح و مطالعات قرار دارد.

قزويني مي افزايد : با احداث اين سد ها که تاکنون براي ساخت و مطالعات آن بیش از 270 ميليارد و 800 ميليون ريال هزينه شده ، 174 ميليون مترمکعب آب در استان قزوين ذخيره مي شود.

او اضافه کرد : ساخت سد چنگوره هم که کار ساخت آن را سازمان جهاد کشاورزي استان قزوين بر عهده دارد ، با ظرفيت ذخيره سازي هفتصد وپنجاه هزار متر مكعب در دست ساخت است.

هدايت نجفي از کشاورزان شهرستان بوئين زهرا مي گويد : در حال حاضر بهترين روش براي حل مشکل کم آبي، مسدود کردن چاه هاي غير مجازي که موجب افت آب هاي زيرزميني شده است.

وی  معتقد است : در برخي از موارد صاحبان اين چاههاي غير مجاز اقدام به فروش آب مورد نياز اقدام مي کنند و اين مهم نيازمند نظارت جدي مسئولان است .

به گفته مسئولان ، چهل ونه کشور تا سال 2025 ميلادي در وضعيت تنش و کمبود آب قرار مي گيرند که ايران جز آنهاست.  

انتهای پیام/س

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.