به گزارش خبرنگار ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران ، زبان فارسی از گذشته های دور تا کنون با کلمات بیگانه زیادی مواجه بوده است و در هر زمان به گونه ای برای این کلمات معادلهایی وضع کرده است. زمانی این معادلسازی در تغییر تلفظ کلمه رخ می داد .امروز با ساخت کلمه جدید برای معادلسازی روبرو هستیم. اما اینکه این معادلسازی ها تا چه حد ضرورت دارد و اینکه ایا باید برای تمام کلمات معادل ساخت مسئله مهمی است. پاسخ به این سوالات کار اسانی نیست. در زبان انگلیسی هم می بینیم که برای کلمه « الکل » تنها یک واج افزوده اند که آن هم می تواند بنا بر ضرورت سهولت تلفظ کلمه باشد. این مسئله در زبان عربی به گونه دیگری است در این زبان برای تمام کلمات بیگانه معادل قرار می دهند البته این مسئله به نبود چند واج در این زبان بازمی گردد . عرب زبانها مجبور هستند به جای تلفظ واج «پ» در هر زبانی «ف» را قرار دهند. اما این مسئله در کلمات « آنکال » ، « اسکورت » و « بلوار » خود را چگونه نشان می دهد؟

1-« آنکال »: معادل « گوش به زنگ » را برای آن قرار داده اند. این معادل بیشتر یک عبارت اسمی است تا یک واژه. تک تک وازه های آن در زبان فارسی دیده می شود و از نظری دستوری می توان آن را « قید حالت » نامید و بیشتر مبین حالت فرد است. پس می توان اینگونه برداشت کرد که فرهنگستان زبان و ادب فارسی کلمه لاتین را معادل قید حالت در زبان فارسی قرار داده و بنابر این مسئله به واژه سازی پرداخته است . این معادل در زبان فارسی به کار می رود و کمتر با معادل لاتین آن در بین عموم مردم مواجه می شویم.

2-« اسکورت » : معادل آن را « هم روان » قرار داده اند این کلمه از ترکیب اسم ، بن مضارع فعل«رفتن» و ان جمع ساخته شده .ترکیب این کلمه در قیاس با کلماتی چون «هم گام » و « همقدم » در زبان فارسی وضع شده است. این کلمات در زبان امروز دیده می شوند و هر قشری از جامعه به تناسب خود از کلمه « همگام » یا « همقدم » استفاده می کنند هرچند کلمه « همگام » ادبی تر به نظر برسد. البته نباید از نظر دور داشت که کلمه « رهرو » را نیز در قیاس با کلمه « هم روان » داریم در این کلمه می توان ترکیب فعل مضارع « رفتن » را مشاهده کرد. و این کلمه را در این بیت مشهور که اکنون بیشتر به صورت ضرب المثل به کار می رود مشاهده می کنیم.

رهرو آن نیست گهی تند و گهی خسته رود 

رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود

البته امروز کلمه لاتین آن بیشتر به کار می رود این مسئله به این دلیل اتفاق افتاده که گمان می کنیم در زبان فارسی نمونه هایی برای کلمه « هم روان » نداریم و ساخت آن نوعی بدعت در زبان فارسی است اکنون مشاهده کردیم که بدعتی در این کلمه نیست.

3-« بلوار » : معادل « چار باغ » را برای آن ساخته اند این معادل از تلفظ عامیانه عدد « چهار » و اسم ساخته شده است و در قیاس با آن کلمه « چهار سوق » را داریم و کاربرد این کلمه را می توان در دوره قاجار به خوبی مشاهده کرد. کلمه « چار باغ » در زبان امروز تنها به عنوان نام محله ای خاص در تهران به کارمی رود اما کاربرد آن را به عنوان معادل « بلوار » مشاهده نمی کنیم البته این کلمه آنقدر در زبان فارسی به کار رفته است که کلمه لاتین بودن آن کمتر خودنمایی می کند. البته زبان انگلیسی و فارسی از یک خانواده زبانی هستند هر دو زبان در دسته زبانهای هند و اروپایی قرار می گیرند و نزدیکی کلمات در این دو زبان زیاد است به همین دلیل است که گاهی فارسی زبانها متوجه انگلیسی بودن برخی کلمات نمی شوند و شاید ساخت معادل برای کلماتی خاص تعجب برانگیز باشد.

انتهای پیام/