کافه کتاب/ 105
کودک و نوجوان پایه و اساس معماری فرهنگ هستند
ادبیات کودک و نوجوان مانند بذری است که در زمین می‌کاریم و امکان باروری بالایی دارد.
عبدالمجید نجفی متولد سال 1339 در تبریز و دارای مدرک کاشناسی زبان و ادبیات فارسی است. او علاوه بر تدریس در زمینه مسائل تئوریک ادبیات داستانی، دوره‌ای کارشناس و مربی کانون پرورش فکری و حوزه هنری بوده است.
از آثار او کتاب «برف آباد» از طرف کانون پرورش فکری، «در کوچه‌های خالی» در اولین جشنواره مطبوعات و «ستارخان» از طرف انتشارات کمک آموزشی رشد برگزیده شده‌اند. رمان دختری «به نام پریا» ، نیز از طرف شورای کتاب کودک در سال 82 برگزیده شده است.
*آقای نجفی موضوع ادبیات کودک و نوجوان چه ویژگی‌هایی دارد که باعث میشود شما به عنوان یکی از نویسندگان در این حوزه باشید؟
به طور کلی نویسنده، نوشتن را برای پاسخ به نیاز وجودی خود انتخاب می‌کند و البته نوشتن نیز نویسنده را انتخاب می‌کند. کودکان و نوجوانان پایه و اساس معماری فرهنگ ما هستند. مانند یک بذر که در زمین می‌کاریم امکان باروری بالایی دارد.
همچنین کسی که می‌نویسد باید بداند برای چه می‌نویسد؟ و یا اینکه بداند از خودش از طبیعیت و هستی چه انتظاراتی دارد؟
*روند فعلی داستان‌نویسی در حوزه کودک و نوجوان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
می‌توانم بگویم، خوب است اما تو باور نکن، ما در حوزه کودک و نوجوان مشکلات عدیده‌ای داریم که حیطه کودک و نوجوان از آن جدا نیست. به عنوان مثال کتاب من در سال 1368 نزدیک به 20 هزار تیراژ داشت اما الان این به یک دهم سابقه خود در سال 68 رسیده است.
این یک هشدار جدی است که نیاز به واکاوی و کنکاش جدی دارد.
*چه موانعی بر سر راه این روند هستند؟
اگر این مسأله را به عنوان یک پازل (جورچین) در نظر بگیریم، قطعه‌ای از آن را کودک و نوجوان تشکیل می‌دهند اما متأسفانه میل و اشتیاق به خواندن در این نسل کاهش پیدا کرده است. همچنین دانشجویان و دانش‌آموزان ما از تلاش کردن و رنج بردن لذت نمی‌برند. در آموزش و پرورش خبری از پرورش و آموزش نیست. آموزش پیک‌محور و جزوه‌محور شده که این به فرهنگ آسیب می‌زند.
*برای حل این مشکلات چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟
حل این مشکل یک عظم ملی و عمومی که به شکل تشکل‌های مردم نهاد باشد می‌خواهد. همچنین دستگاه‌های دولتی مردمی هم لازم است. ایجاد پایگاه کتاب در مدارس، ایجاد ارتباط بین نویسنده و دستگاه‌های رسمی و تعامل نویسنده با مخاطبان خود از جمله راهکارهای حل این موانع است.
*بازخورد کتاب‌های کودک و نوجوان کشور ما در خارج از کشور چگونه است؟
تعدادی از کتاب‌های من به زبان ترکی، عربی و اردو ترجمه شده ولی این آمار اندک است. زیرا ما حرف‌های زیادی برای خارج از محدوده جغرافیایی خود داریم به شرطی که تسهیلات فراهم شود و لازمه این تسهیلات به وجود آوردن گروه‌ها و هسته‌های کارشناسی است که با بررسی تعدادی از آثار و ترجمه کتاب‌های منتخب آن‌ها را به جهان انتشار دهد.
*از نظر شما امروزه فضای مجازی نقش پررنگ‌تری نسبت به کتاب دارد؟
فضای مجازی تا اندازه‌ای مفید است. ولی نباید در آن افراط شود و وقت نوجوانان به مسائلی نازل بگذرد. این زیان‌کاری بزرگی است که مدارس، خانواده و آموزش باید از پتانسیل و انرژی نوجوانان و کودکان به جای هدر رفتن در فضای مجازی استفاده بهینه شود.
*از کتاب‌های خودتان چه کتابی را برای مطالعه به نوجوانان پیشنهاد می‌کنید؟
کتابی که این اواخر به چاپ رسید با عنوان «راز دره فانوس‌ها» از انتشارات قدیانی را معرفی میکنم که به زلزله هرسین در آذربایجان اشاره دارد.
*نقطه ایده‌آل ادبیات را در زمینه چیزی می‌بینید؟
باید کارکرد و جایگاه ادبیات را در فرهنگ و فرهنگ را در گل زندگی جدی بگیریم و فرهنگ هنر و ادبیات را به عنوان زنگ تفریح در نظر نگیریم زیرا این همان پاشنه مشکلات خواهد بود.
*تفاوت کار کودک و نوجوان با دیگر حوزه‌ها در چیست؟
سلامت روح و پاکی و فرشته‌گونه‌بودن کودک و نوجوان از جاذبه‌های این قلمرو برای نویسندگان، گرافیست‌ها و نقاشان و فعالان این حوزه است.
*برای سوق دادن نسل جوان به سمت کتابخوانی چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟
باید سعی کنیم با آن‌ها دوست باشیم و به آن‌ها اعتماد کنیم وگرنه راه به جایی نمی‌بریم.
گفتگو از: اکرم رضایی ثانی
انتهای پیام/
-مادرحوزه فرهنگ وهنر مشکلات داریم که حوزه کودک نوجوان ازآن مستثنی نیست.
-پاشنه آشیل مشکلات درست است.
-زلزله هریس وورزقان درست است نه هرسین -که منطقه ای درکرمانشاه است-
-درآموزش وپرورش خبری از پرورش وآموزش نیست غلط است.گفتم درآموزش وپرورش خبری ازپرورش نیست وآموزش هم به آزمون محوری وجزوه فروشی تقلیل پیدا کرده است.
-توصیه میکنم دستگاه ضبط صوت تان را تعمیر فرمایید.