به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ برخی بر این باور هستند، که کلمه باید در متون قدیم وجود داشته باشد، تا بتوان، مهر صحت و سلامت بر آن زد. این افراد، وجود کلمه در متون قدیم را دلیلی برای درستی کلمه می‌دانند. این ملاک، چندان درست نیست، به دلیل آنکه زبان موجودی زنده و پویا است که در طول زمان تغییر می‌کند. گاهی کلمات در یک زبان متروک می‌شوند. اینگونه کلمات در یک دوره کاربرد دارند و در دوره‌ای دیگر از رواج می‌افتند. این مسئله به مرور زمان رخ می‌دهد. دسته‌ای دیگر از کلمات تغییر معنا می‌دهند. به عنوان مثال کلمه «جمعیت» در یک دوره زمانی به معنای «آرامش» به‌کار می‌رفت و امروزه این کلمه در معنایی متفاوت به‌کارمی‌رود. این تغییر معنایی‌، به این کلمه اختصاص ندارد و در کلمات دیگری چون «خط» نیز دیده می‌شود. ساخت کلمه، موضوعی است که در زبان اتفاق می‌افتد. این مسئله علاوه بر زبان فارسی، در زبان‌های دیگر نیز وجود دارد. القصه حضور کلمه در متون کهن را نمی‌توان به عنوان معیار درستی کلمه دانست.

1- «آئورت»‌: معادل آن را کلمه «بزرگ سرخرگ» ساخته‌اند. این معادل از ترکیب صفت با دو اسم ساخته شده است. این کلمات در زبان فارسی به‌کار می‌رود و نمونه‌های آن را می‌توان، در متون کهن مشاهده کرد. از جمله کلمه «بزرگ» در کتاب تاریخ بیهقی دیده می‌شود. 

بزرگا مردا که این پسرم بود، که پادشاهی چون محمود بدو این جهان داد و پادشاهی چون مسعود بدو آن جهان.

همچنین کلمه «سرخ» را می‌توان در این بیت سعدی دید:

بر گل سرخ از نم اوفتاد لآلی   هچو عرق بر عذار شاهد غضبان

این معادل به صورت صفت و موصوف مغلوب ساخته شده است، به همین دلیل این کلمه در زبان فارسی چندان کاربردی ندارد. در صورتی که کلمه معادل به صورت «سرخرگ بزرگ» ساخته می‌شد و ساختار صفت و موصوف مغلوب در آن به‌کار نمی‌رفت، امکان کاربرد کلمه معادل وجود داشت.

2- «آکولاد»: معادل این کلمه را «ابرو» وضع کرده‌اند. این کلمه در متون قدیم وجود داشته است و در زبان امروز نیز به‌کار می‌رود. از جمله در این بیت حافظ:

شیدا از آن شدم که نگارم چو ماه نو    ابرو نمود و جلوه گری کرد و رو ببست

این کلمه به عنوان معادل کلمه لاتین به‌کار می‌رود، اما این مسئله به معنای کاربرد نداشتن کلمه لاتین نیست. ساخت این معادلسازی تنها توانسته است، تا حدودی از میزان کاربرد کلمه لاتین بکاهد.

3- «سندیکا»: معادل این کلمه را «اتحادیه» ساخته‌اند. این کلمه از ترکیب اسم و پسوند «یت» مصدر ساز عربی ساخته شده است. کلمه «اتحاد» نیز کلمه‌ای عربی محسوب می‌شود و در این زبان به عنوان مصدر باب افتعال کاربرد دارد. به دلیل عربی بودن کلمه «اتحاد»، ترکیب آن با پسوند عربی درست است. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود و کاربرد آن توانسته از میزان کاربرد کلمه لاتین بکاهد.

انتهای پیام/