در این گزارش سعی شده تا مخاطرات استفاده از  تلگرام‌های فارسی و فیلترشکن‌ها از نگاه محمدجواد مطهری شریف کارشناس فضای مجازی مورد بررسی قرار گیرد.

به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ شبکه‌ی اجتماعی تلگرام که یک پیام‌رسان خارجی است، مدت‌ها بدون رعایت هیچ ضابطه‌ای و بدون اینکه که کسی بداند بر اساس کدام قانون کار می‌کند، در کشور ما فعالیت می‌کرد. همین امر موجب شده بود تا این پیام‌رسان به بستری برای ارتکاب جرائم امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده و بروز مشکلات جدی و فراوانی در کشور را به همراه داشته باشد. به همین دلیل از 10 اردیبهشت با صدور دستور قضایی پایان کار تلگرام در ایران اعلام شد.

آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که تلگرام‌های فارسی و فیلترشکن‌ها به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

محمدجواد مطهری شریف کارشناس فضای مجازی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص فعالیت تلگرام‌های فارسی پس از فیلترینگ پیام‌رسان تلگرام اظهار داشت: در حال حاضر تلگرام به دستور مقام قضایی فیلتر شده است، یعنی دیتاهایی که ما با استفاده از تلفن همراه خود ارسال می‌کنیم، از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت امکان انتقال ندارند و این مسیر مسدود شده است. تمام اینترنت کشور تحت حاکمیت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است؛ سؤال اصلی این است که این تلگرام‌های فارسی چگونه به تلگرام متصل هستند.

تلگرام‌های فارسی از اِی‌پی‌آی‌های تلگرام استفاده می‌کنند

مطهری شریف در تشریح این موضوع گفت: تلگرام‌های فارسی از اِی‌پی‌آی‌های تلگرام استفاده می‌کنند، یعنی سروری که در داخل کشور در اختیار آن‌ها قرار گرفته، به تلگرام متصل است. آن‌ها دیتاهای مردم را برای تلگرام ارسال می‌کنند، جواب آن را از تلگرام دریافت می‌کنند و دوباره آن را برای ما می‌فرستند؛ این روند مشابه همان کاری است که فیلترشکن‌ها انجام می‌دهند. اما نکته مهم در این خصوص این است که این تلگرام‌های فارسی در کجای دنیا قرار دارند؛ در نگاه اول این تصور ایجاد می‌شود که این شرکت‌ها در کشورهای خارجی و تحت حاکمیت معاندین جمهوری اسلامی قرار دارند، اما واقعیت این است که تلگرام‌های فارسی نه تنها در خارج از کشور قرار ندارند بلکه در داخل بوده و به صورت علنی فعالیت می‌کنند.

وی ادامه داد: همانطور که گفته شد، از طرق شرکت ارتباطات زیرساخت امکان انتقال دیتا به تلگرام وجود ندارد اما در همین شرایط دیتاهای این شرکت‌های تلگرام فارسی به تلگرام منتقل می‌شوند. این جا دو حالت وجود دارد؛ اول اینکه ممکن است این شرکت‌ها به روش‌هایی مشابه استفاده از فیلترشکن‌، اقدام به دور زدن فیلترینگ تلگرام می‌کنند که این نقض آشکار حاکمیت جمهوری اسلامی در فضای مجازی است. در این صورت قوه قضائیه باید با قاطعیت با آن‌ها برخورد کند؛ زیرا اگر این‌ها امروز فیلترینگ تلگرام را دور می‌زنند، در آینده ممکن است با انتقال محتواهای غیر قانونی، اقدام به نقض حاکمیت جمهوری اسلامی کنند. اما حالت دوم این است که دسترسی‌های غیر معمول و خطوط بدون فیلتر در اختیار شرکت‌های تلگرام فارسی قرار گرفته باشد. از بین این دو حالت که ذکر شد، مورد اول محتمل‌تر است؛ اما در هر دو حالت، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید پاسخگو باشد؛ این که برخی از مسئولان می‌گویند فیلترینگ تلگرام‌های فارسی به وزارت ارتباطات مربوط نمی‌شود، قابل قبول نیست، زیرا مسئولیت فیلترینگ کامل تلگرام با این وزارتخانه است. شاید بتوان گاهی استفاده برخی از مردم از فیلترشکن‌ها را نادیده گرفت اما نقض حاکمیت نظام توسط یک شرکت که ماهیت حقوقی دارد، قابل قبول نیست. به هیچ وجه این قصور از شرکت ارتباطات زیرساخت قابل پذیرش نیست که یک شرکت از طریق هر یک از دو روش فوق، فیلترینگ تلگرام را دور بزند.

جاسوسی تلگرام‌های فارسی از اطلاعات کاربران

این کارشناس فضای مجازی همچنین تأکید کرد: مردم هم بدانند که استفاده از این تلگرام‌های فارسی موجب جاسوسی از آن‌ها خواهد شد، زیرا آن‌ها ضمن اینکه مثل سابق به تلگرام وصل می‌شوند، از فیلترشکن‌ و سرورهای معاند جمهوری اسلامی استفاده می‌کنند. همچنین این شرکت‌ها بی‌شناسنامه هستند و به راحتی کار خلاف قانون انجام می‌دهند و با توجه به اینکه به همه‌ی اطلاعات کاربران دسترسی دارند، استفاده از آن‌ها می‌تواند بسیار خطرناک باشد. از این منظر هم اهمیت برخورد قاطع دستگاه قضایی با تلگرام‌های فارسی بیشتر نمایان می‌شود؛ این برخورد باید صورت گیرد تا دیگر کسی جرأت نداشته باشد حریم خصوصی مردم و حاکمیت جمهوری اسلامی را نقض کند، زیرا همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، نقض حریم خصوصی مردم حرام شرعی است.استفاده رد

افزایش دوبرابری هزینه اینترنت در صورت استفاده از فیلترشکن

مطهری شریف همچنین در رابطه با فیلترشکن‌ها که امروز فیلترینگ تلگرام را تا حد زیادی دچار چالش کرده‌اند، اظهار داشت: وقتی مردم فیلترشکن‌ها را به کار می‌گیرند، از پهنای باند خارجی استفاده می‌کنند؛ در نتیجه هزینه‌ی اینترنت آن‌ها دو برابر می‌شود. مورد بعدی در استفاده فیلترشکن‌ها این است که وقتی شما از این طریق به تلگرام متصل می‌شوید، در حقیقت اطلاعات شما ابتدا به یک سروری غیر از تلگرام منتقل می‌شود و بعد به آن متصل می‌شود؛ این به آن معناست که همه‌ی اطلاعات مردم قابل کپی‌برداری و سوءاستفاده است. در حال حاضر موارد متعددی در پلیس فتا و قوه قضاییه وجود دارد که از اطلاعات مردم سوءاستفاده و حریم خصوصی آن‌ها نقض شده و همچنین از این طریق از آن‌ها باج‌خواهی‌ صورت گرفته است.

وی در همین راستا ادامه داد: همه‌ی فیلترشکن‌ها یک بدافزار محسوب می‌شوند؛ این امکان برای آن‌ها فراهم است که به همه‌ی اطلاعات گوشی یا کامپیوتر کاربران دسترسی داشته باشند و از آن‌ها کپی‌برداری کنند. در نتیجه استفاده از فیلترشکن‌ها هم به لحاظ امنیتی و هم به لحاظ نقض حریم خصوصی، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و دولت هم باید این فیلترشکن‌ها را مسدود کند.

این کارشناس فضای مجازی همچنین در خصوص فیلترشکن‌ها اظهار داشت: چند روز پیش یکی از مجریان تلویزیون گفتند که فیلترینگ تلگرام باعث شده که چون این پیام‌رسان از محبوبیت بالایی برخوردار بوده، مردم به شکل گسترده‌ای به فیلترشکن‌ها رو بیاورند و این موضوع می‌تواند به خصوص برای کودکان خطرناک باشد؛ زیرا با این روش، محتواهای مضر و خطرناک در دسترس مردم قرار می‌گیرد. دغدغه این مجری از این جهت که محتواهای غیر اخلاقی و ضد دینی نباید در دسترس مردم باشد، کاملاً درست است. اما در خصوص فیلترینگ تلگرام احتمالاً ایشان اطلاع ندارند که در این پیام‌رسان چه می‌گذرد؛ یکی از اصلی‌ترین دلایل مسدودسازی تلگرام همین مشکلی بود که این مجری مطرح کرد؛ همان محتوای مضری که ایشان این نگرانی را دارند که مردم و به خصوص کودکان با فیلترشکن و با سرعت پایین به آن دسترسی داشته باشند، در دوره‌ی قبل از فیلترینگ تلگرام، از طریق این پیام‌رسان به راحتی در دسترس مردم بود. در واقع اصل نگرانی ایشان درباره‌ی فیلترشکن‌ها درست است اما نادیده گرفتن مخاطرات تلگرام و ابراز مخالفت با مسدودسازی آن اشتباه است.

انتهای پیام/