شصت روز مدت خوبی برای ارزیابی عملکرد یک مدیر عالی رتبه نیست. اما مدت قابل قبولی برای ارزیابی اولویت‌ها و هدف گذاری‌های اوست. شصت روز از معارفه محمدصادق معتمدیان در سمت استانداری خراسان جنوبی می‌گذرد و نخستین نشانه‌ها برای تعیین عیار مدیریت او دارد، آرام آرام ظاهر می‌شود. نخبگان و اهالی خراسان جنوبی کم کم خواهند توانست به این پرسش پاسخ بدهند که معتمدیان با هر یک از شش استاندار قبلی چه تفاوت‌هایی دارد؟    

بازارچه ها، مرز، افغانستان

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ، یک ماه و سه روز پس از معارفه، معتمدیان راهی کابل شد. هدفش طبعا توسعه و تسهیل مراودات تجاری با کشوری بود که حدود ۴۶۰ کیلومتر مرز مشترک با ما دارد. معتمدیان بار‌ها با تعابیر مختلف تاکید کرده بود که «مرز برای ما فرصت است؛ اگر رها شود تبدیل به تهدید خواهد شد و حجم واردات کالا از مرز‌های استان هم باید افزایش یابد».

آنطور که در رسانه‌ها منتشر شده نتیجه مذاکرات استاندار با مقامات افعانستان ایجاد شعبه ارزی بانک در مرز ماهیرود بود و یادآوری مشکلات پیش آمده برای تجار ایرانی در بازارچه‌های استان خصوصا بازارچه ماهیرود برای مسوولان افغانستان.   استاندار همچنین از مسئولان دولت افغانستان خواست به مقررات بین المللی احترام بگذارند تا محدودیت‌ها و موانع تجارت و مبادلات دوطرفه برداشته شود.

۱۹ روز پس از بازگشت استاندار مدیرکل گمرک خراسان جنوبی دو موعد را برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی تعطیل استان اعلام کرد. خاشی گفت که وزارت مالیه افغانستان به گمرک این کشور تکلیف کرده که تا شهریور ۹۸ در بازارچه یزدان و تا سال ۱۴۰۰ در بازارچه‌های دوکوهانه وگلوره تاسیسات گمرک مستقر کند.

صحبت‌های مطرح شده در نشست استاندار با فعالان بخش خصوصی در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی نشان داد تجار از آنچه در مرز می‌گذرد راضی نیستند و ممنوعیت اعمال شده از طرف افغانستان برای صادرات چهار قلم کالای اصلی از مرز‌های استان فوری‌ترین مساله پیش روی مسؤلان استانی و کشوری در حوزه مرز‌های خراسان جنوبیست.  

استاندار در مصاحبه‌ی بعد از سفر همچنین اعلام کرد که بازگشایی دفتر نمایندگی وزارت خارجه در دستورکارش قرار دارد. دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در  آبان ۹۳  با حضور معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه، نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، استاندار، امام جمعه و جمعی ازمدیران اجرایی، راه اندازی شد. چراغ این نمایندگی در دوران  غلامحسین ابراهیمی نخستین مسؤل آن روشن بود و وقتی او رفت چراغ نمایندگی هم خاموش شد.

استاندار یک موضوع دیگر را هم در سطوح کارشناسی و رسانه‌ای مطرح کرد: تکمیل جاده ماهیرود به فراه؛ پروژه‌ای که با ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی تعطیل شده. بگفته استاندار «تاکنون ۳ میلیارد تومان برای تکمیل آن تخصیص یافته و قرار است تا پایان سال ۶ میلیارد تومان دیگر نیز برای تکمیل جاده ماهیرود - فراه تخصیص یابد».

خبر طلایی بخش معدن  

طلای‌ترین خبر استاندار در این شصت روز، بدون رقیب، خبر کشف ۲۰ تن طلای قابل استحصال در خوسف و نهبندان بود. این خبر را معتمدیان در ۳۰ دی ماه در گفتگو با شبکه تلویزیونی خاوران بیان کرد.

از نگاه او خراسان جنوبی استانی غنی از نظر معادن و ذخایر معدنی است و با دارا بودن رتبه چهارم کشوری در «تعداد» معادن ظرفیتی بی نظیر در حوزه معدن و صنایع معدنی دارد. استاندار معتقد است این داشته‌های معدنی می‌تواند منطقه را به «عسلویه معدنی «ایران تبدیل کند.

معتمدیان در سفر به نهبندان باز هم به پتانسل‌های معدنی اشاره کرد و گفت: «اگر به دنبال ایجاد عسلویه معدنی در خراسان جنوبی هستیم، شهرستان نهبندان پیشانی توسعه معدنی است. «در کنار صحبت از اینکه خراسان جنوبی کلکسیونی از مواد معدنی است در جلسات گوناگون و بویژه در سفر به نهبندان این وعده را داده است «برای جذب سرمایه گذار تمام توان خودمان را به کار می‌گیریم و تلاش می‌کنیم تا زمینه حضور سرمایه‌گذارن در این حوزه فراهم شود «آنطور که استاندار گفته قرار است در بهمن ماه امسال ۹۰ محدوده را برای انجام مطالعات اکتشافی به مزایده خواهیم گذاشت.

آنطور که آمار‌ها نشان می‌دهد خراسان جنوبی ۵۸۹  معدن متنوع از بیش از ۴۰ نوع ماده معدنی دارد؛ که قریب به ۲۰۰ معدن از این معادن غیر فعالند.

خشکسالی، آب و گزینه‌های روی میز

کشاورزان خراسان جنوبی ۲۰ سال است پنجه در پنجه خشکسالی کشاورزی شان را سرپا نگه داشه اند. کاهش بارندگی‌ها حکایت از ادامه این روند دارد.  

از نگاه معتمدیان آب جزو اولویت‌های استان است. این را از بخش‌های منتشر شده از صحبتهایش در جمع مدیران رسانه‌های استان می‌شد فهمید: «باید مشکلات اولیه مردم را حل کنیم، گاهی اولویت‌ها را اشتباه می‌گیریم، در یک روستا مردم آب خوردن ندارند و ما هزینه میلیاردی برای گازکشی می‌دهیم.»

در مصاحبه‌های استاندار در این شصت روز تمام گزینه‌ای روی میز برای تامی آب استان آمده: از آب‌های ژرف و بارورسازی ابر‌ها گرفته تا اجرای پروژه بزرگ انتقال آب از دریای عمان. استاندار به صراحت اعلام کرده که «طرح انتقال آب از دریای عمان در یک برنامه ۵ ساله اجرا می‌شود که در سال سوم، آب به خراسان جنوبی می‌رسد.»

رویای ۱۷ ساله  و اولویت‌های  مهمتر

«پروژه راه آهن خراسان جنوبی در حد تیتر زنی مطبوعات و وعده‌ها باقی مانده است.» این نخستین اظهارنظر استاندار درباره این آرزوی اهالی خراسان جنوبی بود. خبرگزاری تسنیم از نشست مدیران رسانه‌های استان با استاندار گزارش داده که از نگاه استاندار «راه آهن نیز از اولویت‌های استان است، اما او معتقد است رفع برخی از محرومیت‌ها اولویت ماست که مهمتر از راه آهن است.»
پرونده پروژه راه آهن بیرجند- گناباد که مرکز خراسان جنوبی را به راه اهن سراسری وصل می‌کند، اولین بار در نهم آذر ۱۳۸۰ قبل از تقسیم خراسان باز شد.
وجه الله خدمتگزار استاندار اسبق خراسان جنوبی  در ۱۶ آذر ماه سال ۹۳  نوید اتصال خراسان جنوبی به شبکه ریلی کشور را به مردم داد و مدت تکمیل پروژه را پنج سال پیش بینی کرد و گفت که «این پروژه تا سال ۹۹ به بهره برداری خواهد رسید.»
چهار سال از این تاریخ گذشته و یک متر از این راه آهن ساخته نشده است.   آمار‌های وزارت راه و شهرسازی درباره پروژه راه آهن تهران – همدان نشان می‌دهد ساخت دویست و شصت کیلومتر راه آهن در در ۱۱ سال ممکن است. راه آهن بیرجند گناباد ۲۵۰ کیلومتر است.

تهرانی‌ها در خراسان جنوبی

درست یا غلط، تعداد سفر‌های مقامات کشوری جزو شاخص‌های موفقیت یک مسؤل استانی تلقی می‌شود. در شصت روز استانداری معتمدیان یک معاون رئیس جمهور، یک معاون معاون رئیس جمهور و دومعاون وزیر به خراسان جنوبی آمد.
در سفر نبیان مدیر عامل سازمان ملی زمین و مسکن که در اول بهمن ۹۷ به خراسان جنوبی سفرکرد  مصوباتی از جمله  اتمام ۸۰۰ واحد مسکن مهر در استان قبل از آغاز سال ۹۸، آماده سازی ۴۵۰ هکتار زمین در  زعفرانیه بیرجند، تخصیص زمین برای احداث واحد مسکونی در راستای تکلیف احداث ۱۰۰ هزار واحد مسکونی طی دو سال آینده، پیگیری مشکلات سند مالکیت ۸۰۰ واحد مسکونی در شهرستان سربیشه تصویب شد.
 در این سفر معتمدیان در نشست شورای مسکن استان خراسان جنوبی گفت: امیدواریم با اجرایی شدن مصوبات تا پایان سال پروژه مسکن مهر بدون ۴۳ واحدی که مشکل دارند به اتمام برسد و چهارمین استانی باشیم که پرونده مسکن مهر را می‌بندد. استاندار همچنینامیدواری داد تا طرح جدید ساخت مسکن در قالب بازآفرینی شهری و بنیاد مسکن در خراسان جنوبی با سرعت دنبال شود.

نمکی معاون علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور در سفر خود اعلام کرد: آماده ایم برای اعتلای استان قدم‌های بزرگی برداریم. او، با اشار به تنگنا‌ها و مشکلاتی که در استان خراسان جنوبی وجود دارد، گفت: امید است بتوان بخشی از این مشکلات را با توجه به ظرفیت‌های قانونی موجود در بودجه سال ۹۷ مرتفع نمود.
معاون علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: با مشارکت سرمایه گذار در بخش خصوصی به ویژه در صنعت گردشگری و جاذبه‌های توریستی به خصوص اکوتوریسم در منطقه، به جز مناطق حفاظت شده، دیگر موارد می‌توانیم با دعوت از بخش خصوصی به فعالیت‌های اقتصادی رونق بخشیم.
ستاری معاون علمی رئیس جمهور هم در ۷ دی ماه به خراسان جنوبی آمد و به شرط تامین ساختمان قول «حمایت کامل از شرکت‌های کوچک فناور» را داد.  

ستاری همچنین قول داد برای رفع کمبود زیرساخت و پایین بودن میزان استقرار شرکت‌ها در مراکز رشد حداقل ۳ میلیارد تومان کمک کند.

علاوه بر این‌ها با توافق استاندار خراسان جنوبی تجهیز و نوسازی فضای هزار مترمربع برای افزودن شدن به مرکز رشد واحد‌های فناور قاین در دستور کار گرفت و مقرر شد صندوق سرمایه گذاری خطر پذیر و صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی خراسان جنوبی تا پایان سال شروع شود.

حسام مقدم علی معاون اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی کشور در سفر به خراسان جنوبی گفت: شهرستان طبس حجم زیادی از ذخایر معدنی زغال سنگ استان را داراست.

به گفته وی «این مهم یک ظرفیت بسیار بی‌بدیل است و بزودی اولین معدن زغال سنگ حرارتی را نیز فعال می‌کنیم».

معاون اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی کشور با تأکید براینکه دنبال بهره‌برداری و پیگیری ظرفیت‌های طلای خراسان جنوبی نیز هستیم گفت: تاکنون ۶۰ میلیارد تومان در حوزه اکتشاف و شناسایی مواد معدنی در خراسان‌جنوبی هزینه شده است.

به گفته وی در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی سال گذشته ۱۰ پروژه را در کشور بر عهده گرفتیم که از این تعداد ۶ پروژه مربوط به خراسان‌جنوبی بوده  و ۶۰ درصد فعالیت‌های شرکت نیز از سال قبل در خراسان‌جنوبی بوده است.

برنا مشاور مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی کشور هم  در این سفر ظرفیت‌های معدنی استان را اینگونه توصیف کرد: از ۷۰ نوع ماده معدنی شناسایی شده در کشور ۴۰ نوع در خراسان‌جنوبی است که تعداد زیادی از آن منیزیت و بازالت است.

مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی کشور در خراسان‌جنوبی ذخایر قابل توجهی از عناصر فلزی با ارزش مس و طلا شناسایی شده که در کمربند اکتشافی خوسف، فردوس از ماهرآباد و خونیک و هیرد وجود ۳۰ تن طلا محرز است. خراسان‌جنوبی دومین استان پرافتخار طلادار کشور بعد از آذربایجان است که با اکتشافات تکمیلی وجود ذخیر ۱۰۰ تن طلا را خواهد داشت.

نهبندان، دو شب و سه روز

سفر استاندار به نهبندان را رسانه‌ها آغاز خوبی برای سفر‌های استانی استاندار تلقی کردند. سفری کم سابقه با دو شب اقامت استاندار و همراهانش در نهبندان.  

از موضوعات این سفر جاده‌های نهبندان و شوسف، سی تی اسکن و اورژانس بیمارستان شهید آتشدست، بازارچه مرزی دوکوهانه، دانشکده معدن نهبندان و مشکلات مدارس شبانه روزی نهبندان بودند.

این سفر چند تعهد زمان دار هم برای دستگاه‌های اجرایی به همراه داشت: تامین برق منطقه شاهکوه، ساخت ۱۰۰ واحد مسکونی در مناطق عشایری و روستایی تا پایان سال ۹۸، گازرسانی به تمامی روستا‌های بالای ۲۰ خانوار تا پایان سال۹۹ و پوشش اینترنت  ۹۶ درصد از روستا‌های بالای ۲۰ خانوار این شهرستان تا پایان سال ۹۸.

۲۰۰ میلیون تومان هم در این سفر برای مرمت بازسازی و بهسازی قنوات کنار گذاشته شد.  میز خدمت در حاشیه نماز جمعه نهبندان هم در نوع خودش جالب بود.

استاندار علاوه بر نهبندان پیش از سفر به افغانستان سرکشی کوتاهی از سه شهرستان مرزی سربیشه و درمیان و زیرکوه هم انجام داد.

معتمدیان در حاشیه بازدید از بازارچه گلورده (میل ۷۳) گفت: تلاش می‌کنیم با استفاده از ظرفیت دیپلماسی و رایزنی با کشور دوست و مسلمان افغانستان بازارچه مرزی گلورده (میل ۷۳) از طریق رسمی فعال شود.

استاندار کارخانه سیمان باقران را یکی از زیر ساخت‌هایی معرفی کرد که در خراسان جنوبی مقابل مرز ایجاد شده است. به دنبال این هستیم که با رایزنی،   این بازارچه شروع به فعالیت کند و بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم تا تجار افغانستان هم از این ظرفیت بهره‌مند شوند.

معتمدیان گفت: با توجه به سرمایه گذاری که در این حوزه انجام شده است به دنبال این هستیم میزان تولید سیمان را در این واحد صنعتی افزایش دهیم و بازار‌های جدیدی پیدا شود.»

استاندار گفته است که سفرهایش به شهرستان‌های استان «با رویکردی جدید و عملیاتی دنبال می‌شود».

پرواز‌ها و لغو پروز‌ها

۲۷ روز بعد از آمدن استاندار ۶ پرواز جدید به پرواز‌های استان اضافه شد. معتمدیان در نخستین بازدید خود یک روز بعد از معارفه، سیزدهم آذرماه به همراه معاونانش به فرودگاه بیرجند رفته بود.

به گفته  مدیرکل فرودگاه‌های استان خراسان جنوبی «پس از حضور معتمدیان به عنوان استاندار خراسان جنوبی پیگیری‌ها به صورت جدی شروع شد از این رو کارگروه تخصصی بررسی و رفع مشکلات لغو پرواز‌های فرودگاه بین المللی بیرجند با نظارت مستقیم استاندار تشکیل شد و اداره کل فرودگاه‌های استان نیز به عنوان دبیرخانه کارگروه، مسئول پیگیری رفع این مشکلات شد.

بگفته سلامی طی نامه نگاری‌ها و پیگیری‌های فراوان این اداره کل با تمامی شرکت‌های هواپیمایی فعال در سطح کشور و طی جلسات حضوری که با برخی از این شرکت‌ها برقرار شد چند شرکت هواپیمایی قول مساعد برای برقراری پرواز‌ها را دادند که در  نخستین گام بنا بر مذاکره حضوری استاندار، تعداد ۶ پرواز توسط شرکت هواپیمایی آتا به مجموع پرواز‌های فرودگاه بیرجند اضافه شد.

به امید شصت روز‌های بعدی...

بومی بودن یا نبودن، پروازی بودن یا نبودن، اقامت یا عدم اقامت خانواده استاندار در محل کار موضوعات قابل بحثی هستند، اما مهمتر از آن‌ها عملکرد یک استاندار است. شصت روز اول استانداری معتمدیان نشان می‌دهد اولویت‌های اول او مرز و تبادلات مرزی، توسعه بخش معدن و تامین آب است.

خراسان جنوبی، استاندار و رئیس جمهور  

رئیس جمهور ۷ اذر ماه در جلسه هیات دولت استاندار جدید خراسان جنوبی را معرفی کرد. متن کامل صحبت‌های رئیس جمهور را دوباره بخوانیم.

«خوشحالیم امروز ۴ استان صاحب استاندار جدید می‌شوند که هر ۴ استان، استان‌های مرزی هستند. استان‌های مرزی در شرایط تحریم بار سنگین ویژه‌ای را بر دوش دارند. ما باید تبادلات مرزی را گسترش دهیم و بازارچه‌های مرزی را فعال‌تر کنیم. تصمیمی چند روز پیش اتخاذ کردیم در خصوص مناطق آزاد که یک مقدار تسهیلاتی در مناطق آزاد فراهم شود و اینکه بتوانند بدون انتقال ارز فعالیت واردات داشته باشند و این یک تسهیل بسیار خوبی در مناطق آزاد بوده است. اگر بود در آینده برای استان‌های مرزی، بازارچه‌های مرزی هم باید فکر کنیم و اگر لازم باشد تسهیلاتی هم برای آن‌ها قائل باشیم. در حدی که بانک مرزی ما هم بتواند مدیریت خودش را هم به خوبی اعمال کند...

امیدواریم استان‌های مرزی ما بتوانند فعال‌تر بشوند اگر هم مشکلی دارند در این زمینه دارند حتماَ بانک مرزی کمک شان خواهد کرد تا مشکلات شان حل شود. استان‌های مرزی ما باید تبدیل به دپوی کالا‌های مورد نیازمان مخصوصا تامین مواد اولیه کارخانه‌ها بشوند. تولیدات برای ما هم در بخش کشاورزی، صنعت و خدمات مهم هستند. این تولید گاهی نیاز به کالای خارجی و خدمات خارجی دارند و ما باید این کار را تسهیل کنیم...

این ۴ استان یک بعدش این هست که مرزی هستند و هم از لحاظ مبارزه با تحریم و رفت آمد تجاری با همسایگان و فعال کردن بازارچه‌های مرزی فعال باشند و برخی مشکلاتی که برای این‌ها وجود دارد حل و فصل شود. مسئله بعدی در این استان‌ها این است که در همه این استان‌ها ما تنوع قومی – مذهبی هم داریم که برای ما مهم است. استان‌هایی که دارای تنوع قومی هستند، این تنوع را باید یک فرصت بدانند و به هیچ وجه ایت تنوع قومی را نباید یک تهدید تلقی کنند...

خراسان جنوبی از استان‌های مرزی کشور است.  آقای معتمدیان مسئولیت آنجا را به عهده دارد. هم امادگی دارد و هم تفکر این چنینی برای توسعه، چون ما در خراسان جنوبی مشکل امنیتی  امروز نداریم بلکه مشکل توسعه داریم. باید خراسان جنوبی توسعه پیدا کند. زمینه و استعداد‌های خوبی در انجاست از لحاظ کشت محصولات صادراتی که می‌تواند تحول بزرگی در صادرات بویژه  در مسأله زعفران ایجاد کند. معادن هم در انجاست و معادن هم می‌تواند خراسان جنوبی را آباد کند؛ و هم مرز هستند با افغانستان، تا حدی به پاکستان نزدیک هستند، مرز‌های شرقی هم می‌تواند برای ما صادرات و واردات خوبی را برای ما به همراه داشته باشند. کشور‌های همسایه ما امروز بسیار برای ما اهمیت دارد و برای روابط سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، توریستی و علمی و دانشگاهی از آن‌ها استفاده کنیم.   همه این‌ها می‌تواند با همسایگان روابط نزدیک تری داشته باشیم و خراسان جنوبی یکی از ان‌هایی است که می‌تواند واقعاَ در این زمینه فعال باشد.»

این صحبت‌ها خیلی بدیهی و واضح آنچه را که رئیس جمهور در سال‌های آینده از استاندار محمدصادق معتمدیان انتظار دارد، مشخص می‌کند. با میزان موفقیت در تحقق این انتظارات به تدریج مشخص خواهد شد.

انتهای پیام / ط ا

گزارش از طیبه اکبرآبادی