به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان،مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت در نامه‌ای به معاونت بهداشت دانشگاه‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی دستور داد که واکسیناتور‌ها در مراکز واکسیناسیون فقط افرادی باشند که رده شغلی و دانشگاهی مرتبط داشته باشند. در این دستورالعمل بر لزوم جدیت در امر رعایت جوانب واکسیناسیون تاکید شده است و اگر واکسیناتور در تزریق خطایی دچار شود بایستی مسئولیت حقوقی آن را بپذیرد.
متن کامل نامه به شرح زیر است:
معاون محترم بهداشت دانشگاه/ دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی
با سلام و احترام
ضمن تشکر از اقدامات و تلاش همکاران محترم گروه بیماری‌های واگیر برای تامین و توزیع و نظارت بر تجویز واکسیناسیون کووید -۱۹. با توجه به نیاز به افزایش روزافزون پایگاه‌های واکسیناسیون و تعداد خدمات واکسیناسیون، ورود واکسن‌های متنوع و جدید کووید -۱۹ و به کارگیری نیرو‌های انسانی جدید داوطلب و غیره)، ضروری است که موارد ذیل به دقت در آموزش کارکنان و نظارت محیطی مورد تاکید قرار گیرد تا احتمال خطا در فرایند نگهداری و تزریق به حداقل برسد:
١- فقط افرادی بعنوان واکسیناتور به کار گرفته شوند که قابلیت انجام واکسیناسیون حسب رده شغلی و مدرک دانشگاهی را داشته باشند. سایر افراد بعنوان ثبات و یا سایر خدمات مورد نیاز در مراکز تجمیعی مورد استفاده قرار گیرند.
۲- تمام واکسیناتور‌ها حتی افرادیکه قبلا سابقه فعالیت بعنوان واکسیناتور داشته اند مثل بهورزان، بایستی آموزش‌های ضروری نگهداری صحیح واکسن‌ها در زنجیره سرما و تزریقات ایمن را ببینند.
۳- در خانه‌های بهداشت که تعداد محدودی و یال واکسن کووید -۱۹ توزیع و نگهداری می‌شود، جداسازی ریال‌های واکسن کووید -۱۹ از ویال‌های واکسیناسیون جاری کودکان بدقت انجام و حساسیت دقت در
تزریق نوع صحیح واکسن به بهورزان تاکید شود.
۴- در مراکز بهداشت استان و شهرستان‌ها از صحت عملکرد ژنراتور‌های برق برای موارد اضطراری اطمینان حاصل شود.
۵- تامین امنیت یخچال‌های واکسن در همه مراکز (زنجیره سرمای شهرستان و یا در واحد‌های عملیاتی بسیار ضروری است، فقط افراد مجاز (فرد مسئول مشخص شده) مجاز به باز کردن و خروج واکسن از یخچال باشند.
٦- ویال‌های واکسن در یخچال داخل سید مخصوص و یا ظروف لیبل گذاری شده واضح قرار داده شوند تا از ایجاد خطا جلوگیری شود، به طور مثال ویال‌های واکسن سینوفارم یا برکت در سبد‌های مجزا و یا
طبقه مجزا با برچسب واضع مخصوص به خود قرار داده شوند.
٧-آموزش نحوه کشیدن دوز مناسب از ویال واکسن (حسب راهنمای ارسالی و بروشور واکسن) ضروری است به طور مثال در مورد واکسن‌های با پلتفرم آدنوویروس از تکان دادن شدید ویال خودداری و چند حرکت ملایم ریال کافی است، ولی ویال‌های واکسن‌های ویروس غیرفعال شده قبل از تزریق باید تکان
داده شوند.
۸- تاکید شود که واکسیناتور‌ها قبل از تزریق هر نوع واکسنی حتما برچسب روی وبال واکسن را خوانده و از صحت واکسنی که باید تزریق شود مطمئن شوند. بدیهی است در صورت خطا و تزریق اشتباه، مسئولیت حقوقی خطا بر عهده فرد تزریق کننده خوهد بود.
۹- در زمان تزریق نوبت دوم بدقت از نوع واکسن تزریق شده نوبت اول پرسش شده و قبل از تزریق از صحت نوع واکسن نوبت دوم اطمینان حاصل شود.
۱۰- جمع آوری و امحای ویال‌های خالی و یا باقیمانده در پایان وقت، حتما با حضور نماینده حراست دانشگاه انجام پذیرد.
۱۱- داده‌های واکسیناسیون در همان زمان تزریق و با در اولین فرصت ممکن در سامانه‌های الکترونیک سلامت ثبت شود چرا که توزیع واکسن بر مبنای واکسن مصرف شده انجام می‌شود و کارت دیجیتال واکسن نیز فقط بر مبنای داده‌های ثبت شده در سامانه‌ها صادر می‌شود.
۱۲- پزشکانی که در مراکز تجمیعی واکسیناسیون کووید -۱۹ فعالیت می‌کنند ضرورتا باید با نحوه تشخیص و درمان آنافیلاکسی آموزش دیده و راهنمای آموزشی ارسالی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر باید در اختیارشان باشد.
۱۳- سرنگ مورد استفاده بلافاصله بعد از تزریق و بدون سرپوش گذاری در داخل ظروف ایمنی safety box انداخته شود.
١۴-جمع آوری و امحای ظروف ایمنی پر شده باید طبق دستورالعمل و نظارت مرکز سلامت محیط و کار انجام شود.
١۵- در خصوص عوارض رایج و شایع واکسیناسیون آموزش اولیه به افراد واکسینه شده داده شود استفاده از بنر و پلاکارد‌های آموزشی در این زمینه در محل سالن انتظار کمک کننده است.
انتهای پیام/
همیشه در این مدت که واکسن کووید 19 به کشورمان آمده و تولید هم می شود از خودم می پرسیده ام که آیا واکسنی که با زحمت و تلاش مردمان بسیاری به تولید رسیده و یا با هزینه هنگفتی و به سختی وارد کشور شده است و امروز دارد سرسوزنش وارد بدن هموطن من می شود به اندازه کافی موثر هست؟ آیا آن کارمند محترمی که حمل واکسن را بر عهده دارد توجیه هست که چه کار بزرگی دارد انجام می دهد و در عین حال، چه مسئولیت سنگینی بر عهده اش گذاشته شده؟ آیا می دانه که این واکسن چه امانت مهمی است که به دستش سپرده شده؟ و آیا می داند که افرادی که واکسینه می شوند بر این باورند که کارمندان وزارت بهداشت بهترین تلاششان را برای سلامتی او کرده اند و امروز که واکسنی را دریافت می کند، اعتماد دارد که جانش برای تک تک این عزیزان و کارکنان مرکز واکسیناسیون هم مهم بوده و آنها تمامی دقت خود را در بکارگیری امکانات و تجهیزاتشان برای واکسیناسیون او صرف کرده اند؟
آیا آن واکسیناتور محترم و یا حمل کننده واکسن اصلا در طی روز زمانی به این موضوع فکر می کند و آیا اگر فکر می کند، برایش اهمیت کافی دارد یا نه؟
آیا آموزش لازم را برای این کار دیده، آیا رسته شغلی او به او اجازه این کار را می دهد؟ آیا در این لحظه که در مرکز واکسیناسیون در ساعات عصر، یا اول صبح مشغول کار است، از کارش راضی است و به آن اهمیت می دهد و یا فقط صرفا مسئولیتی که بر دوشش گذاشته شده را دارد رفع می کند؟ آیا خودش امروز و در این لحظه خسته نیست؟ یا نگرانی خاصی در زندگی اش ندارد؟
در هر صورت همه شان دارند کار بزرگی می کنند و من فقط می توانم زبان به دعا و تحسین بگشایم.
اما!
گاه به این هم فکر کرده ام که در قطعی برق های ممتد و متعدد در تابستان، آیا زنجیره سرمای واکسن ها حفظ می شود و یا مثلا خدای ناکرده مرکزی که برق اضطراری و یا سردخانه مناسب با ترموگراف و سیستم اتوماتیک رله نداردبه دلیل حجم و تراکم زیاد فعالیت مجبور است که فعال بماند و گاه این واکسن ها دچار شوک حرارتی هم می شوند اما کارمندان احساس می کنند که چاره دیگری ندارند؟
آیا ویال ها قبل از مصرف همگن می شوند؟
آیا مثلا ممکن است واکسیناتور من به دلیل بسیج تمام امکانات وزارت بهداشت، یک ماما یا یک بینایی سنج باشد؟
آیا ممکن است در کشور ما در مکانهایی باشد که دقت و کیفیت فدای کمیت و سرعت و حجم واکسیناسیون بشود؟
امروز این نامه به من این حس را منتقل می کند که شاید بله در برخی نقاط حتما تعدادی از این اتفاقات رخ داده که شاید به دلیل بر نیامدن انتظارات از نحوه عملیات واکسیناسیون رخ داده باشد.