حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، استاد جامعه‌شناسی و کارشناس دینی برای تبیین علت نامگذاری روز جوان یادداشتی با عنوان «لزوم شخصیت‌شناسی حضرت علی‌اکبر (ع)» نوشته است که در ادامه می‌خوانید:

«در برخی منابع تاریخی، ولادت حضرت علی‌اکبر (ع) روز ۱۱ شعبان سال ۳۳ قمری ذکر شده است. آنچه از تعیین تاریخ دقیق ولادت آن حضرت مهم‌تر است، آشنایی با شخصیت ایشان است. شخصیتی که به تعبیر امام حسین (ع)، شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (ص) است، این آشنایی از آن جهت اهمیت صدچندان دارد که از حُسن قضا در جامعه ما، به‌منظور الگو قرار دادن شخصیت حضرت علی‌اکبر (ع)، روز ولادت ایشان را روز جوان، نام گذاشتند.

جوانی از مهم‌ترین دوران حیات آدمی است و از ویژگی‌های دوران جوانی، الگوپذیری است. چنانکه در متون دینی ما قلب جوان به‌مثابه مزرعه آماده کِشت است. جوانان در پی آن هستند که با گزینش الگوی مناسب، بتوانند دوران بی‌نظیر جوانی را باافتخار، عزت، شکوهمندی و سعادت سپری کرده و آرزو‌های گوناگون خود را محقق سازند؛ اما چه کسانی می‌توانند، الگوی مناسب و برآورده‌کننده حقیقی آرزو‌ها و کامیابی‌های جوانان باشند؟ چه الگویی بالاتر و بهتر از پیامبر (ص) و کسانی که شبیه ایشان هستند.

امام حسین (ع) در دوران سخت و خاص حیات پربرکت خود درباره شخصیت حضرت علی‌اکبر (ع)، فرمودند او شبیه‌ترین مردم به پیامبر خدا (ص) است. کلام کوتاه امام درباره شخصیت حضرت علی‌اکبر (ع) نشان می‌دهد که ایشان الگو شایسته‌ای برای جوانان است! در توصیف که امام حسین (ع) درباره شخصیت حضرت علی‌اکبر (ع) فرمودند، افزون بر شباهت ظاهری (قیافه و شکل) که امری موروثی است! در شجاعت، صبر، عطوفت، مردم‌داری، رزم‌آوری و سایر فضائل اخلاقی همچنین شیوه سخن گفتن شبیه‌ترین مردم به جدشان رسول خدا (ص) است. شاید از این منظر ما کمتر شخصیتی در تاریخ سراغ داشته باشیم که در همه ابعاد وجودی شبیه حضرت محمد (ص) باشد.

حضرت علی‌اکبر (ع) صفات جد بزرگوار خود را می‌دانستند، ازاین‌رو، همواره در آینه اخلاق و رفتار ایشان نظر می‌کردند و خود را بدان صفات می‌آراستند. ایشان به هنگام‏ جوانی در میان جمع و با دوستان خود، گشاده‌رو و شادمان بودند؛ ولی در تنهایی اهل تفکر و همراه با حزن بودند.

حضرت علی‌اکبر (ع) علاقه فراوانی به‏ خلوت با خدای خود و پرداختن به راز و نیاز و گفتگو با خالق هستی‏ داشتند. در زندگی آسان‌‏گیر، ملایم و خوش‏خو بودند، به روی کسی خیره نمی‌شدند. بیشتر اوقات بر زمین چشم می‌دوختند و با بینوایان و فقرا که از نظر ظاهری در جامعه و نگاه دنیاطلبان ‏احترام چشمگیری نداشتند، نشست و برخاست می‌کردند و با آنان هم‌سفر‏ می‌شدند.

ایشان هرگز عیب‌جویی نمی‌کردند و از مداحی نابجا و شنیدن چاپلوسی افراد دوری می‌کردند. تمامی انسان‌ها را بندگان خدا می‌دانستند و از تحقیر آنان خودداری می‌ورزیدند. در طول عمر خویش به کسی دشنام ندادند و ناسزا نگفتند. از دروغ تنفر داشتند و صداقت و راست‌گویی شیوه همیشه ‏ایشان بود. بخشنده بودند و آنچه به دست می‌آوردند، به دیگران به‌ویژه ‏نیازمندان انفاق می‌کردند.

حضرت علی‌اکبر (ع) به عیادت بیماران می‌رفتند و برای همسالان برادری مهربان و برای کودکان پدری پرمحبت ‏بودند و مسلمانان را مورد لطف و عطوفت‏ خویش قرار می‌دادند. امور دنیوی و اضطراب‌های مادی ایشان را متزلزل نمی‌ساخت. زندگی حضرت علی‌اکبر (ع) ساده بود و در آن از تجمل و اسراف اثری دیده نمی‌شد. آنان که اخلاقی نیکو و فضایلی شایسته‏ داشتند، همیشه موردتکریم و احترام ایشان بودند. از صبری عظیم برخوردار بودند و از هیچ‌کس ‏توقع و انتظاری نداشتند.

در میدان رزم؛ سلحشوری شجاع، نیرومند و پرتوان بودند و انبوه‏ دشمن هرگز ایشان را بیمناک نمی‌ساخت. در اجرای عدالت و دفاع از حق، قاطع و استوار بودند. به یاری محرومان و مظلومان می‌شتافتند و در برابر ظالمان می‌ایستادند. به دانش‌اندوزی و فراگیری معارف اهمیت زیادی می‌دادند و همواره پیروان خود را از جهالت و بی‌خبری باز می‌داشتند.

حضرت علی‌اکبر (ع) به پاکیزگی و آراستگی علاقه‌ای وافر داشتند و این صفت از دوران‏ کودکی در ایشان دیده می‌شد. از این رو همواره بر تمیزی لباس و بدن ‏اهتمام می‌ورزیدند. بسیار فروتن بودند و از تکبر نفرت داشتند. نه‌فقط بر انسان محبت داشتند بلکه با حیوانات نیز با مهربانی و انصاف با آنان‏ رفتار می‌کردند.

در بخشی از کتاب وسائل‌الشیعه که مرحوم شیخ حر عاملی آن را جمع‌آوری کرده آمده است که پیامبر فرمودند فردی که از همه به من شبیه‌تر است، هشت ویژگی دارد که اخلاق او از همه نیکوتر است، تواضع او از همه بیشتر است، به دوستان از همه بامحبت‌تر است، محبت او به پدر و مادر از همه بیشتر است، از همه حق‌پذیرتر است، زمانی که ناراحت می‌شود بیشتر از باقی افراد خشم خود را کنترل می‌کند، بهتر از همه گذشت می‌کند و در آخر انصاف او از همه بیشتر است و پیامبر فرمودند که دلیل شباهت حضرت علی‌اکبر (ع) به من وجود این هشت ویژگی در او است.»

منبع: خبرگزاری ایکنا