خطر بعضی از اسباب‌بازی و بازی‌ها برای کودکان فراتر از آن‌چیزی است که اغلب تصویر می‌شود؛ بلعیدن باتری‌های ساعتی، قطعه‌های لگو، آسیب اجرای شکسته اسباب‌بازی‌ها به کودک و ... تنها بخشی از این خطرات است. موضوعی که یک کارشناسان ایمنی درباره آن هشدار داده است.

علی صباغی- آتش‌نشان و کارشناس ایمنی- درباره ویژگی‌های اسباب‌بازی‌های ایمن و نا ایمن برای کودکان و نوجوانان اظهارکرد: بازی یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی کودکان است و اسباب بازی نیز قاعدتا در کنار سرگرم کردن کودکان کمک می‌کند تا توانمندی‌های جسمی و ذهنی نیز کسب کنند. به همین دلیل آگاهی والدین و مربیان نسبت به نکات ایمنی یک اسباب بازی حائز اهمیت است. این آگاهی زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بر اساس آمار بسیاری از کودکان زیر ۶ سال آسیب‌های بسیاری را از اسباب‌بازی‌های ناایمن دچار شدند.

وی با بیان اینکه آمار مصدومیت و آسیب دیدن کودکان با اسباب‌بازی‌ها بیش از آن چیزی است که معمولا از سوی والدین و مربیان تصور می‌شود ادامه داد: ایمنی و استاندارد بودن اسباب بازی بسیار ضروری و مهم است، علاوه بر آن ایمن ماندن این وسایل هم دارای اهمیت است. یعنی همانطور که ممکن است خودرویی در هنگام خرید، ایمنی لازم را داشته باشد و بعد از چندسال ایمنی خود را از دست بدهد، ممکن است یک اسباب بازی استاندارد هم بعد از مدتی ایمنی خود را از دست بدهند، پس والدین باید به این موارد هم توجه کنند.

به شناسنامه ایمنی اسباب‌بازی‌ها توجه کنید

این کارشناس ایمنی با اشاره به وظیفه شرکت‌های سازنده اسباب‌بازی برای تولید کالا‌های ایمن اظهار کرد: شرکت‌های تولید کننده اسباب بازی باید دستورالعمل و اخطار لازم را بر جعبه اسباب بازی درج کنند، این موضوع ساده‌ای به نظر می‌رسد، اما حتما باید رعایت شود و هنگام خرید اسباب بازی برای کودکان هم باید به این شناسنامه و دستورالعمل توجه شود. والدین باید نکات نوشته شده بر جعبه اسباب بازی را بررسی کرده و متوجه شوند که آیا اسباب بازی با توانایی‌های کودکشان مطابقت دارد یا خیر. به عنوان مثال کاملا مشخص است که کودکان زیر سه سال هر جسمی را داخل دهانشان می‌گذارند پس نباید اسباب‌هایی در دسترسشان باشد که دارای قطعات ریز و جداشونده است.

وی با بیان اینکه اسباب‌بازی کودکان باید متناسب با سن آن‌ها انتخاب شود گفت: اسباب بازی کودکی که دو یا سه ساله است باید متفاوت از کودکی پنج ساله باشد. کودکان معمولا اسباب بازی‌ها را داخل دهانشان می‌گذارند، اگر اسباب بازی قطعه کوچکی داشته باشد یا برای ساخت آن از رنگ و مواد سمی استفاده شده باشد کودک آسیب خواهد دید. بهتر است اسباب‌بازی کودکان کمتر از سه سال قابل شست‌وشو باشد.

صباغی با اشاره به وزن، شکل و جنس یک اسباب بازی گفت: اگر اسباب بازی سنگین باشد ممکن است است هنگام بازی، از دست کودک رها شود، روی سر یا دست و پایش بیفتد و به او آسیب بزند. همچنین توجه به ظاهر اسباب بازی نیز حائز اهمیت است، اگر اسباب بازی دارای گوشه‌های تیز باشد ممکن است بدن کودک را خراش دهد و زخمی کند، همچنین ممکن است به داخل بدن کودک فرو رود و او را مصدوم کند. جنس اسباب بازی نیز یکی دیگر از فاکتور‌هایی است که حین خرید این وسیله برای کودک باید به آن توجه کنیم. اغلب خرید اسباب بازی‌هایی که جنس پلاستیک فشرده، چوب، فلز و ... دارند برای کودکان حدود دو تا سه سال توصیه نمی‌شود و بهتر است برای آن‌ها عروسک‌های پولیشی یا پلاستیک نرم و یک تکه خریداری شود؛ البته عروسک‌های پولیشی هم نباید سوراخی داشته باشند که محتوای داخل آن بیرون بیاید. این عروسک‌ها باید دوخت محکمی داشته باشند.

خطر اسباب‌بازی‌های نخ دار برای کودکان

این کارشناس ایمنی اظهارکرد: اسباب‌بازی‌هایی که طناب یا نخ بیشتر از طول ۳۰ سانتی متر دارند نیز برای کودکان مناسب نیستند و نباید در دسترس کودک قرار گیرد چرا که ممکن است این نخ یا طناب دور گردن کودک پیچیده شود و او را در غفلت والدین دچار خفگی کند. حادثه‌هایی از این دست رخ داده است که متاسفانه نه فقط مرتبط با اسباب‌بازی‌ها، بلکه به وسیله نخ پرده‌های کرکره‌ای اتفاق افتاده است و مستنداتی از وقوع آن در خارج از کشور هم موجود است.

وی با اشاره به خطر باتری‌های اسباب بازی برای کودکان گفت: بسیاری از اسباب بازی‌های کودکان به وسیله باتری کار می‌کنند. برخی از این باتری‌ها، از جمله باتری‌های ساعتی کودک را با خطر خفگی یا سایر آسیب‌ها به دلیل بلعیدن باتری مواجه می‌کند. کارشناسان درباره خطر باتری‌های ساعتی بار‌ها هشدار دادند. از آنجایی که این باتری‌ها به دلیل اینکه ولتاژ الکتریکی دارند، حاوی مواد شیمیایی هستند و حرارت ایجاد می‌کنند بسیار خطرناک هستند. این سه عامل موجب می‌شود که طی چند ساعت مری یا معدی کودک را سوراخ کند یا دچار سوختگی کند. به همین دلیل این باتری‌ها نباید به راحتی داخل وسایل اسباب بازی کودک قرار بگیرند و محفظه‌ای که برای باتری طراحی می‌شود حتما باید پیچ داشته باشد تا به راحتی باز نشود.

خطر بازی بزرگتر‌ها برای کودکان

صباغی با بیان اینکه کودکان برخی از اسباب بازی‌ها با قطعات ریز را داخل گوش یا دماغ خود فرو می‌کنند؛ گفت: مواردی وجود داشته که مثلا در حین بازی دبرنا کودک حبوباتی را داخل بینی خود فرو برده و پس از مدتی والدین مواجه علائم تنگی نفس او شدند؛ که بعد از مراجعه به پزشک متوجه شدند لوبیایی را هنگام بازی دبرنا وارد بینی خود کرده، یعنی فقط خطرات اسباب بازی‌های کودکان آن‌ها را تهدید نمی‌کند. در برخی موارد والدین و بزرگ‌تر‌ها در حال انجام بازی‌هایی هستند که با مهره‌ها سر و کار دارند، بازی‌هایی مانند منچ، شطرنج، دبرنا، بازی‌های رومیزی و ... از جمله این مواردند و در این شرایط لازم است که والدین دقت داشته باشند که کودک قطعه‌ای را برندارد که بعدا برایش خطر خفگی ایجاد کند. گاهی کودک به دلیل کنجکاوی خود را در معرض چنین خطراتی قرار می‌دهند.

این کارشناس ایمنی اضافه کرد: حتی در مواردی ممکن است بزرگتر‌ها آنقدر سرگرم بازی خودشان شوند که توجهی به کودکشان نداشته باشند و در این حین ممکن است، کنجکاوی کودکان منجر وقوع حادثه یا آسیب‌دیدگی آنان شود.

وی درباره خطر اسباب‌بازی‌های لیزری نیز گفت: برخی اسباب‌بازی‌ها نور‌های لیزی از خود ساطع می‌کنند که این به چشم کودک آسیب می‌زند. حتی ممکن است موجب وحشت او هم شود. درمجموع نباید فراموش کرد که از آسیب روانی برخی از بازی‌ها به کودکان هم غافل نشویم. برخی از ماسک‌های صورت، برخی بازی‌ها و لوازم بازی و ... می‌تواند کودک را دچار وحشت کرده و آثار بدی بر روحیات او بر جای بگذارد.

این کارشناس ایمنی با اشاره به استفاده برخی کودکان از تفنگ‌های ترقه‌ای، ساچمه‌ای، توپکی و ... گفت: این اسباب بازی نیز برای کودکان ایمن نیست. تفنگ‌هایی که ترقه‌ای هستند کودک را با خطر سوختگی مواجه می‌کنند؛ البته طی سال‌های گذشته استفاده از این تفنگ‌ها کاهش پیدا کرده، اما همچنان نیز به خصوص زمان چهارشنبه سوری استفاده از آن مشاهده می‌شود. آسیب برخی از این تفنگ‌ها نیز به چشم، صورت و ... وارد می‌شود.

ممنوعیت اسباب‌بازی‌های شوخی برای کودکان

این کارشناس ایمنی با بیان اینکه بعضی از لوازم هستند که هم به عنوان بازی و هم شوخی استفاده می‌شود گفت: مثلا یکی از این‌ها جعبه آدامسی است که وقتی در آن باز می‌شود یک شوک الکتریکی خیلی ضعیف را به فرد وارد می‌کند. این‌ها گاهی برای ترسناندن استفاده می‌شود، که البته گاهی خطر شوک را در پی خواهد داشت که این می‌تواند خطرناک باشد و در سنین متفاوت موجب ایست قلبی نیز بشود. درمجموع می‌توان گفت که استفاده از لوازم شوخی برای کودکان توصیه نمی‌شود.

صباغی با بیان اینکه گیر کردن دست یا پای کودکان در برخی از اسباب‌بازی‌ها نیز یکی از خطراتی است که آن‌ها را تهدید می‌کند گفت: ساخت بعضی از اسباب‌بازی‌های به شکلی است که دارای حفره هستند و ممکن است که دست یا پای کودک داخل آن گیر کند. به عنوان مثال یک سری از اسباب‌بازی‌ها از چند حلقه تشکیل شدند که کودک باید آن‌ها را به ترتیب داخل یک ستون بگذارد. در مواردی کودک دست خود را داخل این حلقه‌ها می‌برد، اما دیگر نمی‌تواند در بیاورد که در این شرایط ممکن است حتی نیاز به برش دادن قطعه اسباب بازی شود.

خطرات خاله‌بازی!

وی با اشاره به اینکه «خاله بازی» نیز خطرات خاص خود را در پی دارد گفت: گاهی کودکان برای «خاله بازی» وسایل داخل خانه استفاده می‌کنند که ممکن است دستشان داخل لیوان، قوری یا و ... گیر کند. همچنین این نکته نیز حائز اهمیت است که این وسایل اگر پلاستیکی نباشند ممکن است دچار شکستگی شوند و دست کودکان را ببرد. این وسایل باید مخصوص باشد و با لوازم خانه بازی نکنند. سایز و جنس این لوازم باید متناسب با سن کودک باشد.

این کارشناس ایمنی اظهار کرد: والدین حتما باید وسایل بازی شکسته کودکان را دور بیندازند چرا که قطعات باقی مانده از این لوازم بسیار خطرناک است. طی هفته‌های گذشته عکسی در فضای مجازی منتشر شده بود که قطعه‌ای از یک اسباب بازی شکسته داخل بدن کودک فرو رفته بود. با توجه به تصویر و توضیحاتی که ارائه شده بود این چرخ یک ماشین اسباب بازی به همراه میله متصل کننده آن از وسیله جدا شده بوده و روی زمین رها شده بوده است؛ متاسفانه کودک به زمین می‌افتد و میله این چرخ داخل بدنش فرو می‌رود. خطر اسباب بازی‌هایی که شکسته هستند بسیار زیاد است و والدین باید در این باره حساسیت داشته باشند.

وی ادامه داد: بعضی از وسایل نیز، اسباب بازی نیستند، اما کودکان آن‌ها را از میان لوازم خانه برمی‌دارند و به عنوان اسباب‌بازی استفاده می‌کنند. مثلا فندک، کنترل تلویزیون، قاشق، چنگال و ... از جمله این وسایل هستند. به همین دلایل باید بر این مورد نیز نظارت شود که کودک از چه لوازمی برای بازی استفاده می‌کند.

صباغی با اشاره به خطر استفاده از برخی رنگ‌های انگشتی و خمیر بازی‌ها برای کودکان گفت: استفاده از این لوازم محدودیت سنی دارد و حتما باید به سنی که برای استفاده از آن تعیین شده توجه کرد. کودک ممکن است خمیربازی یا رنگ را داخل دهانش قرار دهد. اگر چه که روی بسته بندی بسیاری از این لوازم نوشته شده که با استفاده از نشاسته و رنگ خوراکی تهیه شدند، اما به هر حال باید پس از سن مشخصی از آن استفاده کرد.

وی با بیان اینکه والدین باید نسبت به لوازمی که در دسترس کودکان است حساسیت داشته باشند گفت: بریدگی، فرورفتگی، خفگی، گیر کردن دست و پا داخل حفره‌های اسباب‌بازی، ضربه ناشی از اسباب بازی‌های سنگین و... از جمله خطراتی است که اسباب‌بازی‌هایی که داخل خانه استفاده می‌شوند ممکن است برای کودکان ایجاد کند. اگر چه که اصلا نباید از بازی کودکان با اسباب‌بازی‌ها جلوگیری کرد، اما باید به تهیه وسایل بازی این برای کودکان دقت کرد.

اسباب‌بازی‌ها را از روی زمین جمع کنید

این کارشناس ایمنی اظهار کرد: جمع آوری اسباب بازی کودکان از روی زمین نیز یکی از نکات مهم است. وسایل بازی کودکان باید دارای نظم باشد و پس از هر بار بازی از روی زمین جمع آوری شود. دیده می‌شود که گاهی هر کدام از اسباب بازی‌های کودک در نقطه‌ای از منزل سرگردان هستند، این اتفاق می‌تواند علاوه بر آسیب به پای کودک خطر پرت شدن روی زمین را در پی داشته باشد که خود کودک و سایر اعضای خانواده را تهدید می‌کنند.

صباغی با اشاره به برخی از بازی‌ها مانند گرگم به هوا، قایم باشک و ... نیز گفت:‌در این نوع از بازی‌ها با وسیله خاصی مواجه نیستیم، اما حتما باید به سن کودک توجه شود و والدین بر بازی آنان نظارت داشته باشند، گاهی ممکن است کودک برای قایم شدن به جا‌هایی برود که امکان خروج از آن را نداشته یا برایش خطرناک باشد.

وی با بیان اینکه بازی از سوی بسیاری از کارشناسان برای کودک توصیه شده است، اظهارکرد:، اما این بازی باید متناسب با سن و روحیات و همچنین تحت نظارت والدین انجام شود تا خدای نکرده پیامد‌های دیگری نداشته باشد.

منبع: ایسنا