میعاد صالحی مدیرعامل راه آهن در برنامه صف اول به سوالات زیر در حوزه حمل و نقل ریلی پاسخ داد:

الحاق ۴۱۳ ناوگان به بخش ریلی کشور با چه میزان سرمایه گذاری انجام شده و چه مقدار تولید داخل است؟

صالحی : ارزش ریالی الحاق ۴۱۳ ناوگان به بخش ریلی کشور بیش از هزار میلیارد تومان بوده که این ناوگان به طور کامل ساخت داخل است. کل این سرمایه گذاری از سوی بخش خصوصی کشور بوده با حمایت راه آهن انجام شده است.

به لحاظ تعداد ناوگان ۱۱۹ درصد رشد داشتیم که این تعداد کلا در ۳ ماهه دوم امسال ساخته شده است.

در ناوگان باری تکنولوژی لازم  را داریم و  نیاز است بخش خصوصی سرمایه گذار سفارش دهد بنابراین باید فضای کسب و کار ریلی را توجه داشته باشیم.

این سرمایه گذاری برای سرمایه گذار توجیه اقتصادی دارد؟

صالحی : باید فضای بروکراسی را سرعت ببخشیم و موانع را از سر راه برداریم. افزایش بیش از دو برابری ساخت ناوگان نشان می دهد که توجیه دارد. در حوزه واگن باری سفارش گذاری بیشتری داریم.

ورود این ناوگان جدید چقدر به تسهیل حمل و نقل ریلی کالا کمک می کند؟

صالحی: در حوزه حمل کالای داخلی، ۱۵۰ میلیون تن بار ریل پسند داریم اما در طول سال ها تنها یک سوم این میزان جذب حوزه ریلی شده است. وقتی ناوگان توسعه یابد بخش بیشتری را می تواند پوشش دهد.

چه مقدار از اهداف برنامه ششم در حوزه راه آهن و ریلی محقق شده است؟

صالحی: در این خصوص اول باید بگوییم چه چیزی تحویل گرفتیم.

طبق ماده ۵۷ برنامه ششم بند ب ،  ۳۰ درصد حمل بار و ۲۰ درصد حمل مسافر  باید توسط بخش ریلی انجام شود اما  در بند الف این ماده آمده است که یک درصد بودجه نفت باید به حمل و نقل ریلی اختصاص یابد که  معادل ۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان است.

حتی یک ریال آن  را به حوزه حمل و نقل ریلی اختصاص ندادند.  طبیعی است که هدف گذاری ۳۰ و ۲۰ درصدی جلو نرفته و حتی  عقب گرد هم داشته است.

سال گذشته که این مسئولیت را تحویل گرفتیم،  صنعت ریلی ۲ هزار میلیارد تومان  بدهی به تعمیرات و نگهداری لوکوموتیو ، ۳ هزار میلیارد تومان عقب ماندگی تعمیرات و  ۳ هزار میلیارد تومان بهسازی خطوط نیاز داشت.

در این دولت تلاش شده و سازمان برنامه و بودجه هم مساعدت داشت بخشی از  بدهی ها تسویه شده است.اما عقب ماندگی از برنامه ششم به دلیل عدم تخصیص بودجه داریم.

صنعت ریلی کشور به چه تعداد ناوگان جدید نیاز دارد؟

صالحی: در هدف گذاری ها باید واقعی تر نگاه کنیم. کشور ما در موقیعت مکانی بی نظیری در دنیا قرار دارد  که می تواند از فرصت توسعه حمل و نقل ریلی استفاده کند.

در سال گذشته رکورد صد ساله تاریخ راه آهن در ترانزیت ریلی شکسته شد. مجموع حمل و نقل ریلی به ۴ میلیون و ۳۴۰ هزار تن رسید.

در حال حاضر ۳۰ هزار ناوگان باری، کمتر از هزار دستگاه لوکوموتیو و کمتر از ۲ هزار ناوگان مسافری داریم که خیلی از این ها نیاز به بازسازی و نوسازی دارند.

اگر بخواهیم هدف گذاری داشته باشیم باید در کنار ناوگان به بحث خطوط ریلی هم توجه شود. در حال حاضر ۱۲ هزار کیلومتر خط اصلی داریم و با احتساب خطوط فرعی  به ۱۵ هزار کیلومتر می رسد.

با این مقدار خطوط ریلی باید ۵ تا کوریدور شمالی و جنوبی و شرقی غربی داشته باشیم اما توسعه خطوط ریلی ما مبتنی بر آمایش سرزمینی نبوده در جایی که بار داریم، ریل نداریم  و جایی که خطوط است نیاز به حمل بار نبوده است.

الان ترانزیت هر تن کالا چه میزان درآمد دارد؟

صالحی: مسیرهای مختلف داریم. یک نوع کالای خاص از سرخس تا بندرعباس ۴۰ تا ۵۰ دلار به ازای هر تن درآمد دارد که اگر هدف گذاری اتفاق بیفتد به میلیارد دلار هم می توانیم برسیم که نقد هم است. باید از مزیت موقعیت مکانی کشور برای توسعه حمل و نقل ریلی استفاده کنیم.

برنامه های راه آهن برای توسعه بخش ریلی چیست؟

صالحی: در حوزه خطوط ریلی، یک سری خطوط نیاز به بهسازی و بازسازی دارد. باید تقلیل سرعت ها را با حفظ ایمنی کاهش دهیم که این کار نیاز به بودجه دارد.

موضوع دوم هدفمند شدن خطوط ریلی است که  باید بین ۳۶ پروژه مختلف ریلی نیمه تمام اولویت بندی کنیم. اولویت های ما در حال حاضر تکمیل خطوط ریلی  چابهار-زاهدان، بیرچند-زاهدان، شلمچه-بصره، سرخس-بافت و رشت- آستارا است.

آخرین وضعیت خط ریلی شلمچه-بصره چگونه است؟

صالحی: این خط ریلی یکی از اولویت های ما است که موانع متعدد سیاسی، امنیتی و  اقتصادی دارد.  بخشی از آنها مربوط به داخل کشور است و بخشی در خاک عراق است. 

در عراق باید ۱۶ کیلومتر مین روبی شود. بعد از آن در خاک بصره ۳ کیلومتر را عراقی ها صاف کردند. سپس به عبور از اروند رود می رسیم که در این خصوص در حال انجام مطالعات تکمیلی هستیم. اکنون آماده تحویل این ۱۶ کیلومتر از عراقی ها هستیم.

نکاتی هم باید داخل ایران حل شود. اختلاف مرزی بین ایران و عراق وجود داشت که سال ۹۹ یک تفاهم برای رفع اختلاف مرزی امضا شد. جلسات متعددی با ستاد کل نیروهای مسلح داشتیم. برای عمل به این تفاهم نامه نیاز به وفاق در دستگاه ها ی داخلی کشور بود که اکنون موانع مرتفع شده است.

هم اکنون در حال تکمیل ریل گذاری هستیم و دیوارهای جدید مرزی هم گذاشته شده است.

خط ترکیبی راه آهن تهران-کربلا چرا متوقف شد و چه زمانی دوباره راه اندازی می شود؟

صالحی:  برخی ایستگاه ها در خاک عراق تجهیزات لازم برای توقف قطار راه نداشتند. اکنون ایستگاه ها در حال تجهیز شدن بیشتر هستند.

این قطار ترکیبی در پیک اربعین فعال بود و برای تجهیز بیشتر متوقف شده است. طبق توافقاتی که با طرف عراقی داشتیم تا پایان ماه ربیع الاول و یا اوایل ماه بعد دوباره راه اندازی می  شود و قیمت بلیت هم متعادل خواهد شد.

در ایام اربعین ظرفیت قطار به سمت خرمشهر دو برابر و در مقطعی از زمان حتی ۳ برابر شد و قیمت افزایشی نشد.

در خصوص استفاده از ظرفیت تهاتر نفت در حوزه ریلی توضیح دهید.

صالحی: برای تجهیز ناوگان از همه ظرفیت ها استفاده می کنیم و برای اینکه تولید داخل  را فعال کنیم باید توزیع نقدینگی صورت گیرد.

یکی از ظرفیت ها تهاتر نفت است. این موضوع در هیات دولت مطرح شده و دستور خوبی گرفته است. ما آماده عملیاتی کردن آن هستیم و با اجرایی شدن آن چند میلیارد دلار به حوزه ریلی تزریق می شود.

در خصوص اتصال به پنجره ملی خدمات چه اقدامی انجام داده اید؟

صالحی: راه آهن مجوزهای زیادی نمی دهد و در برخی خدمات لازم بود به این پنجره متصل شویم که این موضوعات در شرف تکمیل است. در حوزه ریلی به سمت هوشمند سازی حرکت می کنیم.