هادی اسدی رحمانی در "همایش بزرگداشت روزجهانی خاک" در شیراز گفت: پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز در کشور نیازمند زمین است، نمی‌توان جلوی سیاست‌های توسعه عمرانی، صنعتی و مسکن را گرفت.

این مقام مسئول با بیان اینکه برای صیانت از خاک چند راهکار وجود دارد که برخی کلان است، گفت: برخی از سیاست‌ها و برنامه‌ها قابلیت اجرایی دارد، اولین آن اینست که ما آمایش سرزمینی انجام دهیم و الگوی کشت را اجرا کنیم.

به گفته او، یکپارچه سازی اراضی، تکمیل طرح کاداستر برای اقتصادی شدن کشاورزی، ممانعت از خرید و فروش مشاعی اراضی و نقل و انتقالات قولنامه‌ای از دیگر سیاست‌هایی است که از تغییر کاربری‌های اراضی کشاورزی جلوگیری خواهد کرد.

اسدی رحمانی، قوانین حاکم بر موضوع ارث را از آسیب‌زاترین مسائل در بحث اراضی دانست و با بیان اینکه در این خصوص فق‌ها باید کمک کنند، گفت: اگر کشاورزی فوت کند، زمین به راحتی براساس قوانین تفکیک می‌شود و تغییر کاربری پیدا می‌کند در حالی که در کشور‌های دیگر مالکیت اصلا به این شکل نیست، به این خاطر دولت‌ها می‌توانند جلوی تغییر کاربری را بگیرند.

اسدی رحمانی با بیان اینکه موسسه تحقیقات آب و خاک کشور پیشنهاد داده واگذاری زمین برای طرح‌ها قطعا باید براساس کلاس اراضی یا همان قابلیت کشاورزی انجام شود، گفت: پیشنهاد تجدید نظر در قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی نیز به مقام عالی وزارت جهاد کشاورزی ارائه شده است.

رئیس موسسه تحقیقات آب و خاک کشور توضیح داد: پیشنهاد کرده‌ایم در تبصره ۲ ماده ۹ قانون مذکور که می‌گوید اراضی کلاس یک و دو از اجرای پروژه‌های مسکن مستثنی شود، اصلاح و اراضی کلاس یک تا چهار مستثنی شود. زیرا عمده تولید محصولات کشاورزی در اراضی کلاس سه و چهار انجام می‌شود.

اسدی‌رحمانی با اشاره به شعار امسال روز جهانی خاک "خاک سرآغاز غذا است"، گفت: تاکید می‌کنم و از همه می‌خواهم که در حفظ و حراست از خاک این سرمایه ملی کوشش کنیم.

تشکیل انجمن خاک با محوریت تولیدکنندگان

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز گفت: پیشنهاد می‌شود با رویکرد مشارکت تولیدکنندگان در حفاظت از خاک‌های کشاورزی استان فارس، انجمن خاکی تشکیل شود که گرداننده اصلی و نقش محوری آن را تولیدکنندگان ایفا کنند و بخش اجرا و تحقیقات در کنار آن‌ها قرار بگیرند.

مجتبی دهقان‌پور گفت: دو پارادایم فکری مطرح است یکی حفظ محیط زیست و دیگری قرار گرفتن محیط زیست در خدمت توسعه اقتصادی، انسان باید با انعطاف پذیری از محیط زیست بهره‌برداری داشته باشد و اگر دست‌اندازی در محیط زیست به وجود آمد اقدامات جبرانی و حمایتی هم توسط همان جامعه انسانی مورد توجه قرار گیرد و در این رهیافت راه حل مشارکتی دنبال می‌شود یعنی کار با مردم، به وسیله مردم و برای مردم باشد.

دهقان‌پور  گفت: در بحث امنیت غذایی مولفه‌هایی که داریم مشتمل بر فراهم بودن غذا، دسترسی به غذا، سلامت غذا و نهایتا پایداری تولید و امنیت غذایی است، از این مولفه‌ها سلامت غذا، پایداری تولید و بستری که غذا در آن تولید می‌شود به خاک بر می‌گردد.

او گفت: در حوزه خاک باید اقدامات علمی و از بستر مرکز تحقیقات انجام شود، اما کشاورزان به عنوان گروه هدف باید مورد توجه قرار گیرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس گفت: امروزه اکثر خاک‌های کشور ما از لحاظ مواد آلی فقیر است، در همین راستا طرح افزایش مواد آلی خاک توسط جهادکشاورزی دنبال می‌شود.

ایران در فرسایش خاک رکورددار است

مدیر کل دفتر امور خاک وزارت جهاد کشاورزی نیز با تاکید بر اینکه مشارکت عموم مردم در رفع معضلات خاک الزامی است، گفت: مشکلاتی که در حوزه‌ی خاک وجود دارد نه با یک دفتر، سازمان و تشکیلات بلکه با حضور آحاد مردم و با اراده و همکاری همه‌ی مردم حل و فصل خواهد شد.

جهانبخش میرزاوند با بیان اینکه متاسفانه ایران در زمینه فرسایش خاک رکوردار دنیا است و بررسی‌هایی انجام شده که فرسایش کجا و چرا اتفاق می‌افتد، گفت: در زراعت آبی حداقل فرسایش خاک حادث می‌شود.

او با اشاره به اینکه آنچه در زمینه فرسایش خاک، فاجعه آفریده در اراضی دیم است، گفت: کاشت بی رویه و بدون صرفه اقتصادی به دلیل مسائل اجتماعی- حقوقی و استفاده نکردن از تکنولوژی مناسب کاشت از دلایل فرسایش خاک در اراضی دیم است.

میرزاوند، فرسایش بادی را از دلایل اجتناب ناپذیر فرسایش خاک برشمرد و گفت: فرسایش بادی ذات ایران است، بخشی از استان‌های خوزستان، یزد، جنوب خراسان و بخشی قابل توجهی از سیستان و بلوچستان به دلیل ساختار زمین‌شناسی، سبک‌بودن بافت سطحی خاک و وجود باد‌های موسمی فرسایش بادی دارند که البته دانش بومی در این زمینه وجود دارد و اقدامات زیادی هم انجام شده است.

او با بیان اینکه خردشدن اراضی کشاورزی منجر به اجرای نوعی از فرآیند مدیریت کاشت، داشت و برداشت محصول می‌شود که فقرماده آلی خاک را به دنبال دارد، از تغییر کاربری‌های غیرمجاز به عنوان یک فاجعه در کشور یاد کرد که به فرسایش خاک کمک می‌کند.

میرزاوند با بیان اینکه ۷۰ درصد زباله، ماده آلی است و فرهنگ جداسازی زباله باید از منازل شروع شود، گفت: کمپوست‌های تولیدی شهرداری‌های ایران مجوز مرکز تحقیقات و در نتیجه قابلیت مصرف در آب و خاک را ندارند.

مدیریت نشدن لجن کشاورزی حاصل از تصفیه خانه فاضلاب شهری، آلودگی‌های محیط زیست، بررسی و مدیریت نشدن دلایل شوری خاک از دیگر چالش‌های مطرح شده توسط میرزاوند بود که بر لزوم آسیب‌شناسی و شناسایی دقیق علل و حل و فصل آن‌ها تاکید کرد.

تعیین ارزش اقتصادی خاک از دیگر مباحثی بود که میرزاوند، به آن اشاره و گفت: در این زمینه باید توجه داشته باشیم که خاک تجدید ناپذیر است و در ارزش گذاری خاک، تنوع زیستی، اکوسیستمی، زیست‌محیطی، منظری مثل خاک‌های جنوب که مثلا رنگی هستند و قابل قابلیت جذب توریست دارند همه‌ی این‌ها باید در نظر گرفته شود.

شهرداری شیراز به عنوان خادم خاک معرفی شود

مدیر کل دفتر امور خاک وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه شهرداری شیراز در کشور رکورد جمع آوری خاک در پروژه‌ها و استفاده دوباره در فضای سبز را دارد، گفت: در ۱۵ سال گذشته بالغ بر ده هزار هکتار جنگل کاری در اطراف شهر توسط شهرداری انجام شده است که از این رو شهرداری شیراز به عنوان خادم حقوقی خاک باید معرفی شود.

میرزاوند گفت: باید به دنبال خادمان خاک باشیم تا فرهنگ سازی شود، فردی که گفت خاک مهم‌تر از نفت است و تابلوی خیابان نفت را به خیابان خاک شناسی تغییر داد خادم خاک است.