آیا در کهکشان غیر از زمین، سیاره‌ای وجود دارد که در آن زندگی جاری باشد؟ اخترشناسان و دانشمندان از زمان آغاز حیات بشریت این سوال را مطرح کرده‌اند؛ با این حال، این راز همچنان باقی است. به تازگی ناسا در این زمینه ماموریتی را برای کشف حقیقت انجام داده است.

از مارس ۲۰۰۹ که آژانس فضایی تلسکوپ کپلر را پرتاب کرد، یک برنامه اکتشاف برای جست‌وجوی سیارات احتمالی که حیات دارند طراحی شد. «کپلر» تاکنون تقریبا ۴۵۰۰ سیاره را کشف کرده است. در این مطلب با ۸ سیاره‌ای که در کهکشان بیشترین شباهت را به زمین دارند و امکان حیات در آن‌ها وجود دارد، آشنا می‌شوید.

Kepler-b۲۲ | احتمال وجود آب در آن جا

تصویری که در این جا می‌بینید سیاره Kepler-b۲۲ است، اولین سیاره فراخورشیدی کشف شده توسط کپلر که در یک منطقه قابل سکونت به دور ستاره‌ای می‌چرخید. این موضوع به آن معناست که این سیاره ممکن است مانند زمین آب مایع روی خود داشته باشد و آن را به نزدیک‌ترین سیاره خواهر ما تبدیل کند. ناسا درباره این سیاره می‌نویسد: «این سیاره ۴/۲ برابر زمین است و آن را به کوچک‌ترین سیاره‌ای تبدیل می‌کند که تاکنون در وسط منطقه قابل سکونت، ستاره‌ای مانند خورشید ما دور آن می‌چرخد.»

Kepler-b۱۶ | شبیه‌ترین سیاره به زمین

این تصویر Kepler-b۱۶ است، سیاره‌ای که شبیه‌ترین سیاره به زمین است که تاکنون پیدا شده. ناسا به دو خورشید اشاره می‌کند که شبیه سیاره اصلی لوک اسکای واکر در «جنگ ستارگان» هستند. با این که این سیاره دور دو ستاره می‌چرخد، اما گمان می‌رود که بسیار سرد است و سطحی گازی دارد.

Planet HDb۲۰۹۴۵۸ | دارای مولکول‌های حیات‌زا

کپلر تنها ابزار فضایی آموزش دیده در سیارات فراخورشیدی نیست. در این جا نمایی از سیاره گازی داغ دیگری را می‌بینیم که با اطلاعات به دست آمده توسط تلسکوپ فضایی هابل و اسپیتزر به تصویر کشیده شده است. این دو ابزار نشان دادند که مولکول‌های متان، بخار آب و دی اکسید کربن در جو سیاره وجود دارد. این سیاره در مداری ۵/۳ روزه به دور ستاره‌ای شبیه خورشید در فاصله ۱۵۰ سال نوری از ما در صورت فلکی پگاسوس می‌چرخد و قابل سکونت نیست، اما کارشناسان می‌گویند وجود مولکول‌های حیات‌زا می‌تواند نشان دهنده حیات در سیارات مشابه، با سطح سنگی باشد.

 ۱۲، Psr B۱۲۵۷ | دارای باران و شفق‌های باشکوه

آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که پس از طی ۵ یا چند میلیارد سال خورشیدی، برای منظومه‌شمسی چه اتفاقی می‌افتد؟ در این جا تصویری از سیستم سیاره تَپ اختر را می‌بینیم. تَپ‌اختر یا تَپار، یک ستاره نوترونی است که به سرعت در حال چرخش است و هسته فروپاشیده یک ستاره مرده را نگه می‌دارد. در سال ۱۹۹۲، ستاره شناس الکساندر ولسچان این تپ اختر را کشف کرد که تصویرش را می‌بینید. در این جا حداقل دو سیاره به اندازه زمین را می‌بینیم که دور آن می‌چرخند. تشعشعات تپ اختر احتمالاً روی سیارات مثل باران می‌بارد و باعث ایجاد شفق‌های باشکوه در سراسر جو آن‌ها می‌شود.

Kepler-b۱۰| سنگی‌ترین سیاره و بسیار داغ 

سال ۲۰۱۱ با کشف هزاران سیاره فراخورشیدی، یک سال متمایز برای مأموریت کپلر بود. در اوایل سال ۲۰۱۱، ناسا کشف کپلر b۱۰ را اعلام کرد، کوچک‌ترین سیاره‌ای که تاکنون کشف شده و با اختلاف بسیار زیاد سنگی‌ترین سیاره است. در حالی که این سیاره برای داشتن حیات بسیار داغ است، اما این کشف نشان داد که کپلر قادر به یافتن سیاراتی نزدیک‌تر به هدف تحقیقات است، سیاره‌ای که می‌تواند مانند زمین حیات داشته باشد. این تصویری از صخره‌های مذاب Kepler-b۱۰ است که گمان می‌رود دمای آن تا ۲۵۰۰ درجه فارنهایت می‌رسد. به این معنا که سطح آن گرم‌تر از هر جریان گدازه‌ای روی زمین و آن قدر گرم است که آهن را ذوب کند.

۱۱۳۷۶۶ HD | سیاره‌ای با سن مناسب

تصویری که در این جا می‌بینید از یک سیستم دو ستاره‌ای به نام ۱۱۳۷۶۶ HD است، جایی که ناسا معتقد است سیاره‌ای سنگی و زمین مانند در فاصله ۴۲۴ سال نوری از ما در حال شکل‌گیری است. حلقه قهوه‌ای و صخره‌ای از مواد در تصویر، یک سیاره اولیه را قبل از این که به یکدیگر متصل شود و شکل کروی‌تری ایجاد کند، نشان می‌دهد. این ستاره بین ۱۰ تا ۱۶ میلیون سال دارد که سن مناسبی برای تشکیل سیارات است. اما آیا این سیاره‌ای است که حیات دارد؟ تلاش‌ها برای پاسخ به این سوال ادامه دارد.

کوتوله‌های M و کوتوله‌های قهوه‌ای

آیا یک سیاره باید دقیقاً مانند زمین باشد تا حیات داشته باشد؟ ناسا مطمئن نیست! در این جا ما تصویر یک سیاره در اطراف ستاره‌ای را می‌بینیم که خنک‌تر از خورشید ماست. این‌ها کوتوله‌های M (کوتوله سرخ) و کوتوله‌های قهوه‌ای نامیده می‌شوند. هنوز مشخص نیست که آیا ستارگان سردتر می‌توانند سیارات جوان را با همان ترکیب شیمیایی تشکیل‌دهنده حیات که باعث جریان زندگی در زمین می‌شوند، پشتیبانی کنند یا خیر؟ برای این که یک سیاره بتواند حیات را حفظ کند، باید آب را زیر نقطه جوش و در عین حال بالاتر از نقطه انجماد حمل کند. علاوه بر این، باید هوای کافی داشته باشد، اما نه بیش از حد. این تعادل ظریف به نزدیکی ستاره به سیاره بستگی دارد. ناتالی باتال‌ها معاون سرپرست تیم علمی کپلر است. او به Space.com گفت: «ما به دنبال سیاراتی به اندازه زمین و قابل سکونت هستیم.»

منبع: روزنامه خراسان