تهیه‌کننده برنامه «سمت خدا» درباره بحث بِرندسازی در حوزه دینی در صداوسیما و اینکه چرا به ندرت چهره‌ای به عنوان ستاره در برنامه‌های مذهبی تلویزیون معرفی کرده‌ایم، معتقد است: در برندسازی باید سلسله کار‌هایی انجام شود که اغلب برنامه‌سازان و تهیه‌کنندگان از این مجموعه کار‌ها غفلت می‌کنند و در واقع آن گوشواره‌هایی را که باید تکمیل کنند، تکمیل نمی‌کنند، لذا بِرندسازی اتفاق نمی‌افتد.

بیشتربخوانید

• تاثیراتی که اجرای برنامه مذهبی بر مجری دارد

سید عبدالمجید رکنی که ۱۵ سال از ساخت برنامه‌اش «سمت خدا» در تلویزیون و شبکه سه سیما می‌گذرد، در عین حال از جایگزین درست برای چنین برنامه‌ای که به عنوان یکی از معدود برنامه‌های برند تلویزیون در حوزه دینی و معارفی شناخته می‌شود، استقبال می‌کند و معتقد است: ما قاعدتا خودمان را رها نمی‌کنیم که به پیری ناخواسته برسیم، ولی نمی‌شود لزوم تولید برنامه‌های جدیدی که جای این برنامه را پر کند یا در کنار آن قرار بگیرد را منکر شد. مخاطب زمانی با برنامه‌ای مثل «سمت خدا» وداع می‌کند که جایگزینی از این جنس با کیفیت بهتر متولد شود. این اتفاق باید بیفتد و بنابراین تلویزیون باید برنامه جدید مطابق ذائقه‌های مخاطب تولید کند.

سید عبدالمجید رکنی ـ تهیه‌کننده برنامه «سمت خدا» ـ درباره بحث برندسازی در حوزه دینی معارفی در صداوسیما و اینکه چرا به ندرت چهره‌ای مذهبی به عنوان ستاره در تلویزیون معرفی کرده‌ایم، به گفتگو پرداخت.

به تعداد خیلی محدود توانستیم برندسازی کنیم

این تهیه‌کننده که برنامه‌اش از مخاطب قابل قبولی در تلویزیون برخوردار است، در پاسخ به اینکه چرا در حوزه‌ی برنامه‌های دینی ـ معارفی به ندرت چهره‌ای را به عنوان ستاره معرفی کرده‌ایم؟ معتقد است: باید ابتدا بررسی کنیم آیا دیگر حوزه‌ها در امر برندسازی موفق بوده‌اند؟ به عنوان مثال در حوزه ورزشی به غیر از برنامه آقای فردوسی‌پور ما چه برندسازی داشته‌ایم؟ این موضوع چند وجه دارد؛ اینکه تلویزیون آیا از بِرندسازی غافل است یا برایش دارای اهمیت نیست؟ معتقدم ما در بقیه حوزه‌ها هم به تعداد خیلی محدود توانستیم برندسازی کنیم و خیلی کم موفق بوده‌ایم. به عنوان مثال در حوزه ورزش برنامه «نود» به ذهنمان می‌آید، در حوزه سلامت با وجود اینکه شبکه‌ای برای آن راه اندازی شده، برنامه‌ای به ذهنم نمی‌آید و در این حوزه می‌توانم از برنامه «طبیب» یاد کنم که در شبکه سه پخش می‌شود. یا در حوزه طنز برنامه‌هایی داشته ایم، در حوزه اجتماعی هم برنامه‌هایی قبلا داشته ایم و حالا نداریم. در حوزه اقتصادی در گذشته «پایش» بوده و حالا نیست. در حوزه دینی هم شاید برنامه «سمت خدا» هم توانسته به نوعی بِرند شود.

مجری بِرند فقط در یک برنامه اجرا می‌کند

رکنی در ادامه یکی از دلایل برند شدن برنامه‌های معارفی را به اجرا نسبت داد و عنوان کرد که ثبات مجری کمک بسیاری به بِرند شدن برنامه می‌کند. او در عین حال مطرح کرد که در حال حاضر مجریان در تلویزیون در هر حوزه‌ای به اجرا می‌پردازند و این اتفاق خوبی نیست و نباید اینگونه باشد. «اگر برنامه‌ای قراراست بِرند باشد مجری باید تابلوی معرف آن برنامه باشد و این کمک می‌کند که بِرندسازی اتفاق بیفتد.»

او در این زمینه توضیح داد: یکی از دلایل بِرند بودن برنامه این است که یک مجری نباید در برنامه‌های مختلف و در هر برنامه‌ای اجرا داشته باشد. به عنوان مثال عادل فردوسی‌پور غیر از برنامه «۹۰» در هیچ برنامه‌ای اجرا نداشت. ولی ما بسیاری از برنامه‌ها را می‌بینیم که مجریان آن‌ها در حوزه‌های دیگر هم اجرا می‌کنند. این اتفاق منجر به آن می‌شود که مخاطبان ندانند مجری، مربوط به کدام برنامه است.

تهیه کننده «سمت خدا» ثبات در پخش یک برنامه معارفی را یکی از دلایل برند شدن آن عنوان کرد. او در این زمینه گفت: نسبت به اغلب برنامه‌های تلویزیون چنین تقیدی نیست که برنامه در پخش استمرار داشته باشد و این در حالی است که اگر یک برنامه نامنظم پخش شود، نمی‌تواند شکل برنامه برند را به خود بگیرد.

در برندسازی باید به فضای مجازی فکر کرد

این تهیه‌کننده در پاسخ به پرسشی درباره ساعات پخشی که برای برنامه‌های معارفی در نظر گرفته می‌شود، توضیح داد: در نگاه این است که اگر ساعت پخش برنامه ثابت باشد، مخاطب هم نسبت به زمان پخش آگاهی بهتری خواهد داشت. از سویی ساعت‌های پرتقاضا و پیک شب تقاضا زیاد دارد. به عنوان مثال شبکه‌ای که برنامه پربیننده خود را ساعت ۲۱ گذاشته، دو شبکه دیگر هم در همان ساعت برنامه پربیننده خود را روی آنتن می‌برند، اما برای برخی برنامه‌های معارفی از جمله «مثل ماه» در ساعت ثابت پخش شدن و تخلف نکردن از قرار با مخاطب، مهم‌تر از این است که در ساعت پیک و پربیننده پخش شود. اما یک برنامه، غیر از زمانی که برای پخش آن در نظر گرفته می‌شود، باید ظهور و بروز‌هایی در سایر عرصه‌ها داشته باشد. به عنوان مثال در حوزه مجازی، خیریه و یا به عنوان مثال آیتم‌هایی را با برند خود بسازد و پخش کند و همه این موارد برند شدن را تقویت می‌کند. اما اینکه چرا در برنامه‌های دینی اتفاقات اینچنین به ندرت می‌افتد، باید گفت این مساله نه تنها به برنامه‌های معارفی برمی گردد، بلکه در سایر برنامه‌ها نیز خیلی سخت برندسازی اتفاق می‌افتد و عوامل تمام هم و غم خود را روی برنامه می‌گذارند؛ در حالی که در برندسازی نیازمند این است که شما به اتفاقات دیگری هم فارغ از چهارچوب برنامه فکر کنید.

سقوط یک برنامه معارفی چه زمانی است؟

تهیه کننده «سمت خدا» درباره برندسازی برنامه‌های معارفی در تلویزیون همچنین معتقد است: در برندسازی باید سلسله کار‌هایی انجام شود که اغلب برنامه سازان و تهیه کنندگان از این مجموعه کار‌ها غفلت می‌کنند و در واقع آن گوشواره‌هایی را که باید تکمیل کنند، تکمیل نمی‌کنند، لذا برندسازی اتفاق نمی‌افتد. به عنوان مثال صفحات مجازی ما در «سمت خدا» پرقدرت عمل می‌کنند. کار‌هایی که مخاطب را در برنامه مشارکت می‌دهد و احساس می‌کند که تعامل مثبتی دارد، این‌ها مواردی است که به شیوه‌های مختلف در طول سال این روش‌ها را برای همراه کردن مخاطب به کار می‌بریم تا به اندازه خودمان بالا بمانیم و اگر هر کدام را انجام ندهیم یک درجه سقوط می‌کنیم و اگر سقوط ما ادامه پیدا کند تبدیل به برنامه گفت و گوی محوری می‌شویم که تعلقی هم به ما ندارد.

قدم‌هایی که نیاز به مراقبت دارد

رکنی در پاسخ به اینکه چه راه‌هایی را برای ستاره سازی در حوزه برنامه‌های معارفی به تلویزیون پیشنهاد می‌دهد؟ اینگونه گفت: البته باید گفت قدم‌هایی در تلویزیون برداشته شده است. به عنوان مثال تلویزیون امسال برنامه «محفل» را روی آنتن برد که جا دارد برند هم بشود؛ اما مهم‌ترین عنصر مراقبت است، یعنی اینگونه فکر کنیم که برنامه تلویزیونی یک موجود زنده است و نیاز به مراقبت زیادی دارد که باید به آن رسیدگی شود و در آن صورت است که رشد خواهد کرد، اما اگر به چشم یک فرد بی جان به آن نگاه کنیم، رشدی نخواهد داشت.

برند بودن مجری به رفتار او در خارج از برنامه هم برمی گردد

رکنی در عین حال درباره برند شدن مجریان برنامه‌های معارفی در تلویزیون معتقد است: برند بودن مجری تا حدی به رفتار او در خارج از برنامه هم برمی گردد. البته مجری هم یکی از عناصر زنده بودن برنامه است و زمانی که در برنامه‌ای بالندگی وجود دارد، مجری هم در آن بستر رشد خواهد کرد. به عنوان مثال برخی مجریان سال‌ها دیده نشدند، اما زمانی که در یک برنامه خوب اجرا کردند، به خوبی دیده شدند و یا بالعکس مجریان خیلی خوبی هم وجود دارند که در برخی برنامه‌های ضعیف، دیده نشدند؛ بنابراین بستر برنامه باید صاحب حیات و زنده باشد.

اگر از برنامه مراقبت نکنیم عمر مفید آن ۶ ماه خواهد بود

وی در بخش پایانی گفت و گوی خود در پاسخ به اینکه در برنامه «سمت خدا» چه مراقبت‌هایی صورت گرفته که سال هاست پخش آن در تلویزیون ادامه دارد؟ گفت: به هر حال این برنامه مراقبت‌های داشته است، اما در نهایت شما حسین رضازاده هم که باشید، خیلی هم مراقبت از خودتان داشته باشید، در نهایت عمر ورزشی تان تمام می‌شود. از نگاه من اگر از برنامه مراقبت نکنیم عمر مفید آن شش ماه خواهد بود؛ اما اگر مراقبت کنیم، هر روز به روز رسانی کنیم و همه ملزومات برنامه را به درستی که انجام دهیم، در نهایت پیری سراغ مان می‌آید. ما قاعدتا خودمان را رها نمی‌کنیم که به پیری ناخواسته برسیم، ولی نمی‌شود منکر بود به آمدن برنامه‌های جدیدی که جای این برنامه مان را پر کنند. مخاطب زمانی با برنامه‌ای مثل «سمت خدا» وداع می‌کند که یک جایگزینی از این جنس با کیفیت بهتر متولد شود. این اتفاق باید بیفتد و تلویزیون باید برنامه جدید مطابق ذائقه‌های مخاطب تولید کند.

ادامه داشتن «سمت خدا» منوط بر فکر و حرف نو

رکنی درباره‌ی برنامه «سمت خدا» در پاسخ به اینکه ساخت آن همچنان ادامه دار خواهد بود؟ نیز توضیح داد: «سمت خدا» ۱۵ سال است روی آنتن است، اما به هر حال هر برنامه‌ای نیازمند انرژی فکری بسیاری است تا اتفاقات خوب در آن رقم بخورد. اینکه هر روز فکری داشته باشیم، ایده‌ای داشته باشیم و حرفی داشته باشیم که ۱۵ سال پیش نگفتیم، انرژی مضاعفی می‌خواهد و مخاطبان انتظارات دیگری از ما دارند؛ بنابراین ادامه داشتن «سمت خدا» منوط بر این است که ما به عنوان برنامه ساز، فکر و حرف نویی برای گفتن داشته باشیم.

منبع: ایسنا