پس از گذشت نزدیک به سه ماه از جنگ غزه بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که مقامات ارشد اسرائیلی از جنگ با حماس خسته شده اند و به نتیجه رسیده اند ادامه این جنگ می‌تواند آن‌ها را در آینده‌ای نه چندان دور با مشکلات عدیده اقتصادی و اجتماعی مواجه کند.

بسیاری از مقامات اسرائیلی در سخنرانی‌های خود در این مدت بار‌ها اعتراف کردند که نتانیاهو به اشتباه تصور می‌کرد که قادر است حماس را ظرف مدت کوتاهی از بین ببرد و دست برتر را در منطقه از آنِ خود کند. آن‌ها در همین مدت در مورد ادامه جنگ و پیامد‌های ناگوار آن برای اسرائیل بار‌ها به نتانیاهو هشدار داده اند. در همین راستا باشگاه خبرنگاران جوان به منظور بررسی بیشتر این موضوع مصاحبه‌ای ترتیب داده با دانیل لازار، تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار از نیویورک آمریکا که در ذیل مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.

-روند جنگ در غزه را از زمان آغاز تا به امروز چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دانیل لازار: حقایق شناخته شده آنچه از اوایل اکتبر در غزه رخ داده است خود گویای آن است و واقعاً نیازی به تحلیل ندارد، از جمله این واقعیت که تلفات، ویرانی‌ها و رنج مردم غیرنظامی بسیار نامتناسب با خسارات وارده است. من یک وکیل بین المللی نیستم، اما به وضوح مسائلی در مورد قوانین جنگ وجود دارد که نه تنها در مورد حملات به مراکز پزشکی بلکه در مورد شیوه کلی اعمال خشونت مرگبار علیه غیرنظامیان نیز به درستی مطرح شده است. جنایاتی که حماس در ۷ اکتبر در اسرائیل مرتکب شد نیز نقض قوانین بین المللی بود. به فرض ارتکاب به یکی از این تخلفات، ارتکاب تخلفات دیگر را نمی‌توان توجیه کرد.

-    به نظر شما نتانیاهو و کابینه وی تا چه اندازه به اهداف خود در غزه نزدیک شده اند؟

دانیل لازار: حتی بر اساس آمار خود دولت اسرائیل، حمله اسرائیل تاکنون تنها بخشی از توانایی نظامی حماس را از بین برده است. با توجه به سرعت و روش‌های کنونی ارتش اسرائیل، «حذف» حماس یا حتی نابود کردن شاخه نظامی آن به معنای ادامه عملیات به گونه‌ای است که تلفات غیرنظامیان را به چندین برابر تعداد بسیار نگران‌کننده‌ای که قبلاً رسیده‌اند افزایش دهد. با توجه به اینکه حماس بسیار فراتر از یک شاخه نظامی است و مدیریت مدنی نوار غزه را بر عهده داشته است، «برکناری» چیزی نیست که به هر حال تنها با یک حمله نظامی مخرب قابل انجام باشد.

-آیا می‌توان گفت مقاومت در سرزمین‌های اشغالی تنها به حماس وابسته است و با حذف فیزیکی این جبهه مقاومت در مناطق اشغالی شکسته می‌شود؟

دانیل لازار: یکی از اشتباهات رایج در صحبت درباره حماس این است که با آن به عنوان نوعی محرک اصلی برخورد کنیم که به طور منحصر به فردی بی ثبات کننده است. حماس تنها یکی از مظاهر سازمانی مقاومت فلسطین در برابر اشغال و محاصره است. حتی اگر بتوان حماس را «ویران کرد» - که واقعاً نمی‌تواند، با توجه به میزان خشم از حمله اسرائیل به جذب نیرو‌های جدید و حمایت از حماس - مقاومت به اشکال دیگری از جمله گروه‌هایی که هنوز تشکیل نشده است و اقدامات مقاومتی توسط افراد خشمگین می‌شود، ظهور خواهد کرد. این مقاومت در سرزمین‌های اشغالی یک فرهنگ است چیزی شبیه هواست که در میان فلسطینی‌ها جریان دارد.

-به نظر شما مردم فلطین حق دفاع از سرزمین خود و ایستادگی در مقابل ظالم را دارند؟

دانیل لازار: اصول مورد بحث منحصر به خاورمیانه یا درگیری اسرائیل و فلسطین نیست. یک اصل این است که وقتی با جمعیتی بدرفتاری شود و آرمان‌های ملی گرایانه اش سرکوب شود، مقاومت خواهد کرد. اصل دیگر این است که وقتی مردم از کانال‌های مسالمت آمیز برای پیگیری شکایات خود محروم می‌شوند، برخی به خشونت متوسل می‌شوند. مردم فلسطین به عنوان جمعیتی که سال‌ها و حتی دهه هاست زیر بار ظلم و ستم رفته اند و کسی حرف‌های حق آن‌ها را نشنیده است امروز مسلماً از نظر هر قانون بین المللی حق دارند از حقوق خود دفاع کنند و دست به تلافی و پاسخ متقابل بزنند.

-تحلیل شما از حمایت‌های غرب از جنایات اسرائیل در غزه چیست؟ آیا نتانیاهو بدون پشتیبانی غربی‌ها می‌توانست تا این حد مرتکب جنایت شود؟

دانیل لازار: بدیهی است که حمایت غیرقابل صلاحیت غرب، عامل اصلی در قادر ساختن اسرائیل به ادامه مسیر غم انگیزی بوده است که به وضعیتی که امروز شاهد آن هستیم، منجر شده است. یکی از چیز‌های تاسف بار در این مورد این است که اگرچه این تراژدی قبل از هر چیز برای فلسطینیان است، اما برای اسرائیلی‌ها نیز تراژدی است، که هرگز صلح و امنیت واقعی را نخواهند شناخت تا زمانی که آرزوی تعیین سرنوشت را در میان خود به رسمیت بشناسند. همسایگان فلسطینی کسانی در غرب که اسرائیل را تحسین می‌کنند و به آن‌ها احترام می‌گذارند، تنها در صورتی دوستان واقعی اسرائیل خواهند بود که از این رفتار مخرب دست بردارند. عشق واقعی در این مورد باید به شکل عشق سخت باشد.

تصور اینکه یک دولت اسرائیل با ساختار سیاسی راست افراطی کنونی اش که با یک کشور مستقل فلسطینی موافقت کند دشوار است، اما سیاست در اسرائیل می‌تواند تغییر کند همانطور که در کشور‌های دیگر تغییر می‌کند. در مورد اینکه آیا ساخت شهرک‌های اسرائیلی در سرزمین‌های اشغالی تا آنجا پیش رفته که راه حل دو کشوری را تقریباً غیرممکن کرده است، این سؤالی است که ناظران عینی می‌توانند در مورد آن اختلاف نظر داشته باشند.

این مناقشه، تا زمانی که با یک راه‌حل سیاسی از طریق مذاکره که خواسته‌های ملی‌گرایانه یهودیان اسرائیلی و عرب‌های فلسطینی را برآورده می‌کند، حل و فصل نشود، نمی‌توان آن را کنار گذاشت یا کنار زد یا از آگاهی جهان بیرون راند. بدون چنین راه حلی برای درگیری، خشونت پایان ناپذیری وجود خواهد داشت.

دانیل لازار خبرنگار و استاد دانشگاه از نیویورک آمریکاست. وی در نشست‌های خبری و همایش‌های فراوانی سخنرانی می‌کند و گزارش‌ها و پژوهش‌های او در مجله‌ها و روزنامه‌هایی مانند نیویورک تایمز، گاردین، فایننشال تایمز منتشر می‌شود.