دلایل تأخیر در بهره‌برداری از متروی قم مشخص شد
مدیرعامل سازمان قطار شهری قم با تشریح دلایل تأخیر در بهره‌برداری از متروی قم گفت: نمی‌توان گفت که سوء جریان در این پروژه وجود دارد.
محمدرضا انگشت‌باف،مدیرعامل سازمان قطار شهری قم در گفت و گویی اظهار کرد: وجود اختلافات بی‌شمار قراردادی و مالی با پیمانکاران در پروژه‌های کلان امری عادی و طبیعی است و ازآنجائی‌که رویه حل این گونه اختلافات نیز در قرارداد پیش‌بینی‌شده است، نمی‌توان گفت که سوء جریان در پروژه‌های قطار شهری قم وجود دارد.
وی افزود: در خصوص اتفاقات پیش آمده موضوع در سازمان بازرسی استان جمع بندی شده است و نتایج آن در اختیار آن مرجع ذی‌صلاح قرار دارد.
انگشت‌باف با اشاره به موضوع عقب‌ماندگی مترو قم، بیان داشت: نرخ احداث یک مترو به طول ۱۰ کیلومتر در سایر کلان‌شهرها، بین ۱۰ تا ۱۵ سال است و ازاین‌رو متروی قم از پروژه‌های مشابه در شهر‌های دیگر عقب‌تر نیست و علاوه‌برآن، بودجه شهرداری قم نیز کمتر از کلان‌شهر‌هایی مانند اصفهان، شیراز و تبریز است.
مدیرعامل سازمان قطار شهری مباحث مربوط به زمان اسناد مناقصه و انعقاد قرارداد را مهم‌ترین مشکل قطار شهری قم نام برد و گفت: تا قبل از سال ۹۳ هیچ اعتبار دولتی به این طرح تزریق نشده است و علاوه‌برآن دستگاه حفاری نیز باید سال ۹۰ تأمین می‌شد که این دستگاه با ۲۴ ماه تأخیر به‌خاطر تحریم‌ها در پروژه مستقر شد.
انگشت‌باف با اشاره به برخی از مهم‌ترین معایب پروژه‌های طرح و ساخت در ایران که به‌صورت مقطوع منعقد می‌شوند، تصریح کرد: وجود تحریم، نوسانات نرخ ارز و … مهم‌ترین این معایب است که تمام این مشکلات در متروی قم رخ‌داده به‌نحوی‌که ارز ۱۵۰۰ تومانی این طرح در سال نخست هم اینک بیش از ۳۰ برابر افزایش‌یافته است.
مدیرعامل سازمان قطار شهری قم با اشاره به زمان‌بر بودن گرفتن مجوز‌های لازم برای تغییرات در ساخت قطار شهری قم از شورای فنی کشور، ادامه داد: روند مترو قم از سال ۱۴۰۱ با کسب مجوز‌های جدید وارد مرحله جدیدی شده و تا قبل از آن بصورت مستمر مشکلات مالی و قراردادی وجود داشت.
انگشت‌باف اضافه کرد: همچنین خاتمه قرارداد در سال ۹۵ با پیمانکار فعلی از نظر ریالی و فنی، منطقی نبود چرا که هم اینک نیز قرارداد این طرح ارزان‌تر از برخی از طرح‌های مشابه است و علاوه بر آن فسخ قرارداد مسوولیت‌های جدیدی را برای شهرداری قم بوجود می‌آورد.
وی یادآور شد: در پروژه‌های طرح و ساخت، مسئولیت صفر تا صد احداث تا بهره برداری برعهده پیمانکار است و وظیفه کارفرما صرفانظارت بر اجرا و پرداخت صورت وضعیت‌های مورد تأیید مشاور است؛ از این رو وظیفه خرید تجهیزات بر عهده پیمانکار بوده و شهرداری قم تا قبل از اصلاح قرارداد در سال ۱۴۰۱ امکان خریداری تجهیزات مندرج در محدوده کاری پیمانکار را نداشت که در قالب مصوبه سوم شرایطی دیگری در پیش گرفته شده است.
انگشت‌باف با بیان اینکه تا سال ۹۵ اسناد مهندسی و طراحی واگن‌های مترو قم نهایی نشده بود؛ افزود: سال ۹۶ قرار بود یک خط اعتباری بین ایران و روسیه فعال شود تا خرید واگن‌ها از یک شرکت روسی صورت پذیرد که در نهایت با توجه به فعال نشدن آن خط اعتباری و همچنین بخاطرعدم انعطاف و توجیه قیمتی به نتیجه نرسید.
وی خاطرنشان کرد: از سال ۹۵ قرار بود که وزارت کشور با خرید ۲ هزار واگن، نیاز قطار شهری قم را نیز تامین کند که این قرارداد پس از گذشت ۷ سال، امسال نهایی و در حال اجراست، وجود چنین مصوباتی سبب شد تا شهرداری قم نسبت به خرید واگن از دیگر شرکت‌ها، اقداماتی نداشته باشد.
وی همچنین با اشاره به موضوع انتقال دستگاه حفاری TBM طبق بند ۴-۱۷ شرایط پیمان، خاطرنشان کرد: مالکیت این دستگاه در صورتی برای شهرداری قم بود که ۶.۵ میلیون یورو به پیمانکار پرداخت می‌شد که شهرداری قم این رقم را پرداخت نکرد، همچنین در راستای رعایت صرفه و صلاح شهرداری و بیت المال، اسناد مربوط به دستگاه حفار در سال ۱۴۰۰ توسط این سازمان در اختیار هیئت مستقربازرسی قرار گرفت.
انگشت‌باف خاطرنشان کرد: طی توافق سال ۱۳۹۸، چهار ست قالب سگمنت می‌بایست در اختیار شهرداری قم قرار می‌گرفت که هزینه آن به روز از پیمانکار کسر می‌شود و این روش برای شهرداری قم به صرفه‌تر است.
مدیرعامل سازمان قطار شهری قم گفت: هم اینک سیستم تهویه متروی قم از پیشرفت ۶۰ درصدی برخوردار است و ایستگاه میدان مطهری و کشاورز نیز در آستانه بهره برداری قرار دارد.
انگشت‌باف عنوان کرد: متروی قم بر اساس PPHPD حدود ۲۳هزار نفر طراحی و احداث شده است و پیش بینی می‌شود قیمت تمام شده بلیط متروی قم بر اساس شرایط کنونی و استعلام از سایر شهر‌ها حدوداً ۲۴ هزار تومان باشد که بیش از ۸۰ درصد آن توسط دولت و شهرداری، می‌بایست در قالب یارانه به قطارشهری‌ها پرداخت شود.
خط یک متروی قم به طول ۱۴.۸ کیلومتر و ۱۴ ایستگاه عبوری در حال احداث است. فاز نخست خط یک مترو قم در قالب ۶ ایستگاه حدفاصل قلعه کامکار تا میدان مطهری قرار دارد.
همچنین خط ۲ مترو نیز به طول ۲۸ کیلومتر از اراضی ۵۶۰ هکتاری طرح نهضت ملی مسکن در شهرک پردیسان آغاز و در محدوده میدان ۷۲ تن و بلوار شهید خداکرم به پایان می‌رسد.
