به گزارش خبرنگار حوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ هر زمان که فیلمی ساخته می‌شود و با اقبال عمومی مواجه نمی‌شود، عوامل فیلم‌ساز، مشکل اصلی را نداشتن فیلمنامه خوب و قوی می‌دانند و سینما از این بابت ضرر می‌کند.

آیا در کشور ما، استعداد فیلمنانه‌نویسی وجود ندارد؟ و یا مشکل جای دیگریست؟

حامد عنقا، نویسنده تلویزیون به بخشی از سؤالات ما پاسخ می‌دهد.

در پاسخ به این سؤال باید گفت که مردم و کارشناسان سینما، فقط با اثر ساخته شده روبرو هستند نه با فیلمنامه. هیچ کدام از مخاطبان یک فیلم، فیلمنامه را نمی‌بینند، مگر در موارد نادر. زمانی منتقدان و مخاطبان، فیلم را نقد می‌کنند و می‌گویند مشکل فیلمنامه داریم که حق با آنهاست، اما زمانی فرا می‌رسد که کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان یک اثر، می‌گویند مشکل اصلی، فیلمنامه است. اگر کارگردانی فیلمی را ساخت و بعد مصاحبه کرد که مشکل این فیلم ساخته شده، فیلمنامه است، پس چرا قبل از ساخت فیلم، به فیلمنامه توجه نکرده است! اگر یک کارگردان به این درک و شعور رسیده است که فیلمنامه خوبی در اختیار نداشته است، پس چرا این اثر را ساخته است!

به هیچ عنوان این صحبت‌ها را قبول ندارم. یک کارگردان، وقتی متوجه می‌شود فیلمنامه مشکل دارد،‌ یا توانایی حل آن مشکل را دارد یا ندارد، کارگردان‌هایی که فیلم را می‌سازند و بعد از بازخورد بد کارشناسان سینما و مردم، مشکل اصلی را فیلمنامه می‌دانند و بعد می‌گویند: «چاره‌ای جز ساختن این فیلم نداشتم»، بسیار دروغ‌گو و ریاکار و در فیلم‌سازی ناشی هستند، زیرا مسئولیت ناتوانی‌های خود را به گردن دیگری می‌اندازد، این کارگردان‌ها برای حل مشکلات مالی خود بهتر است راننده آژانس شوند و با این حرف خداحافظی کنند، ما باید برای شعور مخاطب ارزش قائل شویم.

قطعاً‌ همین‌طور است.

بله. چون فیلمنامه نقطه شروع یک اثر است.

اصل صحبت می‌تواند درست باشد، اما نکته مهمتر این است که فیلم‌سازان قبل از اینکه برای خود شأنی قائل باشند، باید به مخاطب خود احترام بگذارند. برای عوامل فیلم‌ساز از قبیل کارگردان، نویسنده، تهیه‌کننده و سایر دست‌اندرکاران، اوج بی‌شرافتی است که برای پول، کاری را انجام دهند و مخاطب را مهم‌ فرض نکنند. هر هنرمندی مسلما دوست دارد که مخاطب بیشتری داشته باشد و اگر کسی این موضوع را قبول نداشته باشد، شغل و حرفه خود را اشتباه انتخاب کرده است و باید شغل‌هایی مثل پارچه‌فروشی و کارهایی از این دست را انجام دهند، همچنان که در سینمای ایران این افراد وجود دارند.

به طور کامل با این صحبت‌ها موافقم، امروز سینمای ایران گرفتار افراد به ظاهر روشن فکری شده است که در عمل کاملاً بی‌سواد هستند و فکر می‌کنند اگر فیلم‌های غربی را می‌بینند، می‌توانند با ادا درآوردن، مثل آن‌ها شوند و فراموش کرده‌اند که حتی سینمای روشن فکرانه غرب نیز، قصه تعریف می‌کند. در جشنواره سال قبل فیلم فجر، حدود بیست فیلم بود که انسان از خود می‌پرسید که این فیلم‌ها برای چه ساخته شده‌اند؟ من در جایی صحبتی انجام دادم و گفتم: «فیلمنامه‌نویسان ما بهتر است، شغل خود را عوض کنند و طراحی جلوه‌های ویژه انجام دهند».

ما فراموش کرده‌ایم که برای چه منظوری در این حرفه وارد شدیم و بیشتر دنبال ارضای عقده‌های درونی جهت روشن‌فکری هستیم، فیلم‌سازی می‌کنیم برای تعدادی از دوستان خود تا در کافه‌های آخر شب تحسین شویم، به نظر من بودجه‌ای که صرف ساخت این‌گونه فیلم‌ها می‌شود بهتر است یک دهم آن صرف روان‌شناسی در جامعه شود و مطمئن باشید با این کار قطعاً جواب بهتری می‌گیریم.

بله همین‌طور است، زیرا هر اثری ابتدا از فیلمنامه آن آغاز می‌شود.

من متأسفانه و یا خوشبختانه در این کانون عضو نیستم، اظهار نظر خاصی ندارم.

دلایل من شخصی است، به طور کلی دوست ندارم عضو هیچ کانونی باشم.

به نظر من، هیچ هنرمندی در کار خود انتها ندارد، زیرا به طور دائم با جامعه در ارتباط است و ارتباط با مردم به او ایده می‌دهد اما اگر من بتوانم چند بار قصه خوب بنویسم که حال مردم پس از ساخت فیلم خوب شود، به هدفم رسیده‌ام. حال خوب، فقط خنداندن مردم نیست، گاهی مردم با اشک ریختن، حالشان خوب می‌شود. مثل این روزهای سریال «تنهایی لیلا» که صحنه‌ای برای خنداندن مردم ندارد، اما مردم با آن ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند.

زیادتر از حد انتظار بود، همین اختلاف نظرها، واکنش وکلا و روحانیون، همه این‌ها نشان‌دهنده این است که مردم و کارشناسان با این سریال ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند.

محمدحسین لطیفی، یکی از بااستعدادترین و با قریحه‌ترین کارگردان‌‌هایی است که در حال حاضر در سینمای ایران وجود دارد، امروز اگر من در این حوزه کار می‌کنم، بخش زیادی از آن را مدیون لطیفی هستم و او را از این بابت نقد می‌کنم که همیشه با ده درصد توانایی‌های خود، ‌کار انجام می‌دهد، امیدوارم روزی با تمام توانایی خود کارگردانی کند.

برای همه دوستان هنرمند خود که در این حرفه دغدغه دارند، آرزوی سلامتی می‌کنم.

گفتگو از: محمدرضا فلاحی

انتهای پیام/