علوم انسانی "بن مایه" توسعه سیاسی یک نظام
علوم انسانی و زیرشاخه های ان اصلی ترین نقش را در فرآیند توسعه سیاسی و ملی هر نظام ایفا می کند.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، یکی از اولویت های هر نظام سیاسی، رسیدن به توسعه سیاسی-اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی درخور شآن مردم ان سرزمین می باشد.
علوم انسانی بعنوان یک دانش راهبردی، اصلی ترین نقش رادر توسعه سیاسی و ملی هر نظام ایفا می کند.
فلسفه علوم انسانی چیست؟
علوم انسانی به رشته ای از دانشها گفته می شود که، به مسايل پیرامون نوع بشر چون جامعه،فرهنگ،زبان،نحوه رفتار انسان،روان شناسی واندیشه افراد یک جامعه وکنشهای رجال سیاسی(مربوط به روان شناسی سیاسی) تمرکز می کند.
علوم سیاسی-جامعه شناسی- روان شناسی -مدیریت واقتصاد از اعم زیر شاخه های این دانش راهبردی می باشند.
ضرورت کارکردعلوم انسانی در توسعه وبسط نهاد سیاست در یک دولت:
سرزمین پهناور ایران، به واسطه برخورداری از منابع انسانی هوشمند، خلاق و نوآور از مزیت نسبی قابل توجه ای در عرصه جهانی برخوردار است.
نقش انکار ناپذیر شهروندان در تحرکات سیاسی -اجتماعی و نیز بازیگری انها در تبیین، تفسیر وتوزیع قدرت و ثروت در یک نظام(امکان بهره مندی از رویه سالم انتخاباتی) در کانون مبانی علوم انسانی قرار می گیرد.از این رو علم مذکور به مثابه بخش عمده ای از مجموعه دانش بشری،سکاندار حرکت وچرخش افراد در بروز و افول تمدن ها-حیات سیاسی احزاب و دسته ها وهمینطور گردش نخبگان(نظریه پارتو-جانشین پروری مدیران) می باشد.
بنابراین صریح ترین نتیجه از این رهگذر،می بایست ما را به اصلاح- ارتقا - بازنگری- ترویج نظریه پردازی- نقد درون گفتمانی وسرانجام ایجاد فضای آزاد اندیشی در میدان سیاست رهنمون سازد.
علوم انسانی در کالبد روابط بین الملل:
روابط بین الملل به مطالعه مناسبات میان کشورها و نقش آنها در معادلات جهانی می پردازد.هدف روابط بین الملل، درک مسایلی چون جهانی شدن، امنیت بین المللی،پایداری زیست محیطی،چرایی اشاعه سلاح های نامتعارف هسته ای، توسعه اقتصادی وهمچنین معضل تروریسم می باشد.موضوع روابط بین الملل بعنوان یک فعالیت سیاسی بدلیل اینکه امروزه بشر در یک دهکده جهان وطنی زیست می کند در طی بیش از نیم قرن اخیر در راس برنامه حاکمیتی کشورها قرار گرفته است.
در این میان لازمه برقراری یک ارتباط دو سویه مطلوب بین دول، شناخت وفهم درست از فرهنگ- ارزشها- هنجارها ودر نهایت امر مشی سیاسی کشور مقصد از طرف دولت مبدا است.
حال هر اندازه بین علوم انسانی ونظام سیاسی یک دولت پیوند ودرک متقابل وجود داشته باشد استراتژی برتر و محکم تری در مراودات دیپلماتیک با معادله گران میدان سیاست بین الملل خواهد داشت.
کارآمدی علوم انسانی در در سیاست خارجی ایران:
در طول سالیان گذشته پیش فرض سیاست خارجی کشورمان در راستای استکبار ستیزی-تنش زدایی در منطقه-نقش آفرینی سازنده در روندهای سیاسی جهان- ایجاد روابط بین تمدن های اصیل دنیا(از طریق گفتگوی تمدنها)-تبیین الگوی مردم سالاری دینی ونیز ترغیب نظام بین المللی به دیپلماسی انرژی با رویکرد«انرژی پاک وصلح آمیز برای همه» ترسیم گردیده است.
بدون شک ساختار ژئواستراتژیک و ژئوپولتیکی جغرافیای این سرزمین کهن(به لحاظ وجود ذخایر نفت وگاز-اتصال به شاهرگ مراسلاتی خلیج فارس ودریای عمان و نیز پایگاهی امن برای عبور انرژی به اقصی نقاط دنیا)نوع گفتمان ایران را بویژه برای تصمیم سازان جامعه جهانی در سطح کلان حایز اهمیت ساخته است.
مذاکرات هسته ای ایران؛برگی در جریده روابط بین الملل:
نتایج مثبت پرونده هسته ای ایران در مذاکرات موسوم به ایران وگروه1+5 (Iran and5+1 Negotiation) دشوارترین و در عین حال پیچیده ترین موضوع(ابعاد فنی وسیاسی)طرف مناقشه در تاریخ روابط بین الملل است.
مذاکرات هسته ای و توفیق ملی که در آن کارزار به غایت تاریخ ساز،بدست آمد، بیانگر جایگاه بارز علوم انسانی در ادبیات گفتمانی جهان است.
بدون تردید، سایر علوم در حوزه های مختلف (فنی و مهندسی)اثر بخشی اجتناب ناپذیری در این دستاورد شگرف دولت-ملت داشته اند لیکن،نمی توان از راهبری علوم انسانی در این عرصه چشم پوشی نمود.
شیوه درک دولتمردان از مسایل پیرامونی در جهان وهمینطور نحوه اندیشه دولتها برای رسیدن به یک اجماع با جامعه بین الملل، آوردگاه حیات سیاسی یک حکومت را رقم خواهد زد.
مذاکره؛کلید تفاهم:
امروز مفهوم مقابله با امپریالیسم بین المللی و همچنین اصول مبارزه با استکبار در دیپلماسی جمهوری اسلامی هیچ تغییری نداشته است، لذا شیوه ونوع ادبیات در مواجه با آن متفاوت گشته است.
مردان دستگاه دیپلماسی ایران با هدایت و ارشادهای رهبری انقلاب به دنیا آموختند که، در یک فضای ذهنی نوین می توان در عین استکبارستیزی، در جهت منافع ملی مردم یک کشور گام برداشت.
فهوای مذاکره:
برخی به مذاکره بعنوان یک نبرد و میدان جنگ/بعضی به مثابه رسیدن به یک توافق جامع (برجام) به آن می نگرند.واقعیت ان است که،در خلال دهه اخیر، جدای چند سال ابتدایی مذاکرات هسته ای ما بیشتر نظاره گر یک نوع مجادله فرسایشی و طولانی مدت بوده ایم تا اینکه روند مطلوبی در جهت نایل آمدن به نتیجه نهایی را بنگریم.
اما امروز نهاد بین المللی، دیپلماتهای ایرانی را تحت نام مذاکره کننده خوب و سیاستمدار عاقل می شناسند،گو اینکه در حوزه داخلی کشور برخی در کنج دلواپسی ازلت گزیده بودند. در جایی که رهبری نظام به شجاع- مدیر-متدین وآگاه بودن مدیران دستگاه دیپلماسی تاکید داشتند.
به هر روی یک مذاکره کننده خوب می داند که، افراد دارای شیوه های فکری گوناگون هستند و در اینجا روان شناسی سیاسی به آشنایی اصول و تفکرات طرف مذاکره کننده یار ی می رساند(رویکرد علوم انسانی در دستیابی به اهداف سیاسی) در نظر گرفتن شاخص های مذاکره موثر با حفظ کیفیت-اصول و خطوط نظام با حداقل هزینه وصرف زمان،موجب دستیابی به مذاکره موفق می شود.
لازمه این مهم آن است که، شخص مذاکره کننده به این سطح از درک رسیده باشد که خورشید حق وحقیقت تنها به روی او نتابیده است(از آموزهای دین اسلام) و ممکن است طرف مقابل هم محق باشد.
نبرد-جنگ- مبارزه-سلطه وغلبه، واژه هایی متفاوت هستند که، در مذاکرات کلمات متضاد آنها یعنی: تفاهم-صلح-وحدت-عدالت وسازش بایستی جایگزین گردند.
خرسندیم که بگوییم امروز سبک گفتگوی ایرانی در مهمترین مسئله چالش برانگیز میهنمان با جامعه جهانی (طرف مذاکره کننده ایران علاوه بر شش قدرت جهانی The P5+1Is a Group Of Six word Power با احتساب کشورهای عضو اتحادیه اروپا نزدیک به پنچاه کشور می شوند) به یک الگوی نظری (پارادایم) به دنیا معرفی شده است.
اما در مقابل تیم مذاکره کننده غربی با شناخت نسبی از فرهنگ غنی مردم ایران زمین که، به هیچ روی تابع قدرت و زور نبوده اند واینکه کادر گفتگو کننده ما از هوشمندی متناسب با شرایط و تحولات عصر حاضر بهره مند است؛ ناگزیر به پذیرش حقوق ایران به دارا بودن فعالیت صلح آمیز هسته ای (The Nuclear Peace Ativity) ایران برآمدند.
آسیب شناسی اجمالی-"نفوذ نگرشها "در عرصه علوم انسانی:
رشته علوم سیاسی ، مادر زیر شاخه های علوم انسانی است. علوم سیاسی خود در برگیرنده سیاستمدار ودولت مرد است،براساس آنچه که در فلسفه غرب آمده:علم سیاست،علم حکومت ودولت است.
این موضوع می تواند «سند مهمی » دال بر نفوذ در علوم سیاسی تلقی گردد. همان طور که عرض شد،علوم انسانی رشته هایی مانند،اقتصاد- مدیریت- جامعه شناسی - روان شناسی و...
را در برگرفته است.پس دور از تصور نیست که مخالفان یک نظام سیاسی زاویه نفوذ خویش را به سمت این حوزه از علوم متمرکز گردانند.
آنطور که می دانیم علوم انسانی وبطور کلی اندیشه وفلسفه سیاسی غرب دارای یک شالوده سکولاریستی (Secularism دوری دین از نهاد دولت) است که، بیش از سیصد سال از حیات سیاسی آن می گذرد.
بدین منظور ضرورت دارد دولتها براساس آنچه که، جامعه و شهروندان یک کشور بدان نیازمند است،ملزم به اصلاح وبازتولید نظریه های علوم انسانی برای پیشبرد روزافزون اجتماع هستند.
باید پذیرفت،برخی از تئوریهای اداره حکومت در عصر پیش رو قابلیت هدایت و حکمرانی یک محدوده جغرافیایی را ندارد.بطور مشخص، در عصر حاضر مکتب کمونیسم را تنها باید در تاریخ جستجو کرد؛ آنچنانکه، با عنایت به افول ساختارهای موجود در متغییرهای سیاستجهانی،سایر «ایسم ها» نیز در معرض دگردیسی قرار گرفته اند.
سرانجام بحث:
مطابق آنچه که به نظر خوانندگان ارجمند رسید،خمیر مایه هر دولت ونظام سیاسی از شاخه های متعدد علوم انسانی نشآت گرفته است. بنابراین بکارگیری درست از مفاهیم وعبارات سیاسی در میدان های بین المللی وعرصه سیاست خارجی (ایراد تعابیر وسخنان در عرصه روابط بین المللی با توجه به مقررات حقوق بین الملل ذاتا"الزام آورند یا حداقل ایجاد تنش و یا ثبات تعریف می گردد)
می تواند موجبات قوام سیاسی- اجتماعی یک دولت ودر نهایت مردم یک «جمهور» را فراهم آورد.
ضمن اینکه نظر به مقتضایت و آسیب شناسیها در سیاستهای کلان نظام،علوم مذکور می تواند در مسیر اصلاح وبازبینی قرار گیرد تا از نفوذ پذیری مخالفان «دولت-ملت» مصون بماند.
پروژه نفوذ در هر کشور امکان عملیاتی شدن از طرف بیگانگان را در چهار حوزه پیش بینی می کند:
1) نفوذ درمیان نخبگان سیاسی
2) نفوذ بین گروه ها و احزاب سیاسی
3) نفوذ در محافل اجتماعی
4) نفوذ فرهنگی و عقیدتی
خوشبختانه دولت جمهوری اسلامی،با کنش های متناسب در صحنه داخلی و خارجی ونیز اشراف رهبری نظام برتحولات موجود،تا بدین لحضه به مدد«اقتدارملی ایران» سدی در برابر هرگونه نفوذ بوده است .
لذا نظر به اصل مزیت نسبی در فلسفه طبیعت،امکان نفوذ به منزله تخریب-تتمیع-تفرقه افکنی -قوم گرایی و...وجود دارد چرا که مزیت مطلق تنها از آن ذات یزدان بخشاینده است.
