بسترسازی در جهت افزایش مشارکت مردم برای بهبود کارآیی و اثربخشی نظام مالیاتی کشور و گذر از شیوه سنتی پرداخت مالیات، رویکرد جدیدی است که تحت عنوان نشاندار کردن مالیات مودیان مشمول تبصره ماده ۱۰۰در کشور در حال پیگیری و پیادهسازی است.
در این رویکرد افراد از طریق تصمیمگیری مستقیم در رابطه با نحوه هزینهکرد مالیات پرداختی خود، در مسیر تحقق هرچه سریعتر توسعه هدفمند، بهبود مالیات انطباقی، افزایش شفافیت مالیاتی و در نهایت تحقق عالیترین هدف نظام مالیاتی یعنی اجرای عدالت مالیاتی گام برمیدارند.
مردمیسازی نظام مالیاتی در سال جاری با روش منحصر به فرد و امکان انتخاب مستقیم و برخط پروژه توسعهای مدنظر توسط مودیان انجام پذیرفته است. در این رویکرد تلاش شده با توجه ویژه به تخصیص عادلانه مالیات و تمرکززدایی از کلانشهرها، پروژههای زیرساختی و توسعهای مربوط به استانهای محروم در اولویت تخصیص مالیات قرار گیرد. به گونهای که طبق آمار ۹۰ درصد از ظرفیت نسبی مالیات دریافتی استان تهران بین ۱۶ استان محروم کشور تقسیم و صرف تکمیل پروژههای زیرساختی این استانها شده است.
مهرداد لاهوتی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در رابطه با تمرکززدایی در هزینه کرد مالیات با مشارکت مردم در قالب رویکرد جدید مردمیسازی مالیات بیان کرد: با استمرار اجرایی کردن رویکرد پیشرو، انگیزه بیشتری برای مشارکت مردم ایجاد خواهد شد چرا که فرد با پرداخت مالیات میداند برای مثال این مالیات در محل زادگاه خود هزینه خواهد شد و منافع عمومی آن توسط خود فرد تعیین شده که شامل حال مردم شهر یا استان خودش خواهد شد. از این رو باید تلاش کرد که سیستم مالیاتی کشور هرچه بیشتر و سریعتر به سمت اجراییسازی این رویکرد حرکت کند.
او همچنین در رابطه مهمترین اثر نشاندار کردن مالیات تصریح کرد: قاعدتا دولت در قبال مالیاتی که دریافت میکند خدماتی ارائه میدهد که آثار این خدمات به این جهت که عمومیت دارد خیلی واضح نیست.
او بیان کرد: در واقع مردم شاید خیلی متوجه نباشند که این خدمات در قبال مالیات پرداختی توسط خود آنها ارائه میشود، اما نشاندار کردن مالیات این فایده را دارد که همه چیز را شفاف کرده و فرد آگاه است که مالیات پرداختی در کجا و چگونه هزینه خواهد شد و به این دلیل که فرد خود در نحوه هزینهکرد مالیاتش روی یک پروژه خاص مشارکت میکند هم دولت و هم مردم متنفع خواهند شد.
لاهوتی افزود: قطعا با روش نشاندار کردن مردم آثار و نتایج ملموس پرداخت مالیات رو واضحتر و سریعتر مشاهده خواهند کرد و از طرفی به این دلیل که انگیزه پرداخت مالیات بوجود میآید فرآیند دریافت مالیات برای دولت هم راحتتر خواهد شد. در رویکرد جدید تمرکز ویژهای بر پروژههایی با پیشرفت فیزیکی بالا صورت گرفته به گونهای که تامین مالی کامل ۱۳۲۳ پروژه حاصل شده است.
وی ادامه داد: کلیدیترین نتیجه شیوه جدید تعیین مالیات توسط مودیان و تحقق مشارکت مردم در توسعه کشور افزایش رضایت از پرداخت مالیات و شفافیت در توزیع منابع مالیاتی در جهت پیشرفت کشور است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: تفاوت نظام سنتی پرداخت مالیات و رویکرد جدید این است که در گذشته دولت تصمیم میگرفت مالیات دریافتی کجا هزینه شود و چه بسا حجم قابل توجهی از مالیات صرف هزینههای جاری میشد، ولی در رویکرد جدید تصمیمگیرنده مردم هستند و این رویکرد جدید قطعا به تحقق شفافیت نزدیکتر است.