به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، هفته گذشته سردار سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس در سخنانی از طراحان برجام ۲ انتقاد کرد و گفت: کسانی که در پی چنین توافقی هستند می‌خواهند جریان‌های اسلامی خشکانده شود. وی در عین حال خاطرنشان کرد: البته تلاش آن‌ها به اینجا منتهی نخواهد شد و برجام ۳ هم خواهند داشت، چون دشمنان معتقدند چشمه باید خشکانده شود و این چشمه ایران است.

هشدار‌ها و نگرانی‌های سردار‌ سلیمانی به‌ ویژه آن‌که در سخنرانی خود به این مساله تاکید داشت که طراحان برجام ۲ در پی خشکاندن ریشه‌های جریان‌های اسلامی هستند، اشاره مستقیمی به نفوذ منطقه‌ای ایران در شرایط کنونی دارد. جمهوری اسلامی با تمام قوا و توان خود در محوریت جریان مقاومت اسلامی قرار دارد و تمامی تلاش خود را برای حفظ تمامیت ارضی کشور‌های دوست و حمایت از جریان‌های ظلم‌ستیز منطقه مصروف کرده است.

این کوشش‌های منطقه‌ای البته پیامد‌های مثبتی برای بازگشت آرامش در بین برخی کشور‌های همسایه و شکست برنامه‌های خاورمیانه‌ای آمریکا و متحدان عبری و عربی او داشته است. صرفنظر از فشار‌های خارجی، در عرصه‌های داخلی برخی با طرح این موضوع که ایران در شرایط کنونی از ضعف شدید اقتصادی رنج می‌برد، با توجه به حمایت‌های خود از محور مقاومت و اصرار بر حفظ قدرت دفاعی در معرض انواع بهانه‌جویی‌های خارجی و تحریم قرار دارد. از این رو مناسب است برای جلب اعتمادسازی دوباره در برابر غرب با بهره‌گیری از تجربه برجام، به توافقی مصالحت آمیز با معارضان خود در حوزه‌های سیاست خارجی از جمله موضوعات منطقه‌ای و توان دفاعی برسد. باورمندان به چنین نظریه‌ای البته معتقدند رسیدن به چنین توافقی زمینه را برای کاهش فشار‌های اقتصادی و زدودن مصائب تحریم فراهم خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: چرا دشمن اصرار به برجام ۲ دارد؟ + فیلم

پیشینه ادبیاتی برجام ۲

حسن روحانی، رئیس‌جمهور اولین کسی بود که اصطلاح برجام ۲ را وارد ادبیات سیاسی کشور کرد. وی ۱۴ بهمن ۹۴، در مراسم روز «فناوری‌فضایی»، بعد از بر شمردن زیان‌هایی که از ناحیه تحریم بر اقتصاد کشور وارد شد و نیز تلاش‌های دولت او برای دستیابی به «برنامه جامع اقدام مشترک» چنین گفت: «ما از برجام یک عبور کردیم و امروز باید برجام ۲ را آغاز کنیم و همه از جمله موافق دولت و منتقد همه باید دست به دست هم دهیم؛ چرا که در اهداف ملی و در توسعه کشور با یکدیگر اختلاف نداریم.»

دقت در سخنان او نشان می‌دهد که منظور وی از برجام ۲ مبتنی بر حل مشکلات اقتصادی است. وی در عین حال شیوه مرتفع شدن این معضل را در ادامه این سخنرانی توضیح می‌دهد و می‌گوید: ما به‌دنبال رونق اقتصادی و به‌دنبال اشتغال هستیم و در این زمینه اختلاف نداریم و به نظر من باید با دنیا تعامل کنیم.

طرح موضوع برجام ۲ البته مورد استقبال اعضای کابینه نیز قرار گرفت و سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی وزیر وقت بهداشت و درمان در نوشته اینستاگرامی خود از توجه به برجام ۲ سخن به میان آورد. وی اجرای برجام را مسیری برای کاهش شکاف‌های اجتماعی، تحکیم وحدت ملی، همگرایی سلیقه‌های مختلف و حداکثری کردن منافع ملی دانست.

وی به موضوع اجرای برجام تحت عنوان «برجام ۲» اشاره کرده و گفته است: تحریم‌ها ظلم بزرگی به ملت بود، اما فقط به اقتصاد ملی ما صدمه نزد. نباید از لطمه‌های بزرگ اجتماعی تحریم‌ها غافل شد. سلامت ملت ما هم آماج ظلم بود. دسترسی دانشمندان پراستعداد ما نیز به منابع علمی محدود بود، دارو و تجهیزات پزشکی و... هم تحریم بوده است.

واکنش‌های مقامات

بعد از طرح این موضوع موافقان و مخالفان به بیان نقطه نظرات خود پرداختند. در همان مقطع رهبر انقلاب در سفر نوروزی به مشهد طی بیاناتی در اولین روز سال جدید طرح موضوع برجام ۲ را مورد انتقاد قرار دادند و با بیان این‌که آمریکا در توافق هسته‌ای به وعده‌هایش عمل نکرد، فرمودند: می‌خواهند برجام‌های دیگری را در مسائل منطقه و حتی قانون اساسی تحت عنوان برجام ۲ و ۳ و ۴ به نخبگان ما بقبولانند.

موافقان برجام ۲ امید داشتند که بعد از اجرایی شدن توافق برجام و بهره‌گیری احتمالی از منافع آن زمینه برای شکل‌گیری برجام ۲ فراهم شود. با وجود این‌که برخی سعی در القای این موضوع داشتند که برجام ۲ صرفا به موضوعات داخلی اختصاص دارد، اما در ادامه و بعد از خروج آمریکا از برجام و عهدشکنی‌های اروپا و ادامه پایبندی ایران به تعهداتش در اجرای برجام، زمینه طرح برخی از موضوعات دیگر مبنی بر رسیدن به توافقی با جهان غرب و عرب برای کاهش تضاد و دشمنی‌ها با ایران از سوی برخی از موافقان برجام ۲ مطرح شد.

مصطفی تاج‌زاده خرداد ماه، گفته بود: می‌توانیم با یک دیپلماسی تهاجمی ترامپ را در یک دوراهی قرار دهیم با این راهبرد که اگر ترامپ حاضر باشد همان روشی را که در کره شمالی دنبال کرد، درباره ایران نیز پی بگیرد، جمهوری اسلامی نیز حاضر به مذاکره دوجانبه مستقیم و راهبردی با آمریکاست. کافی است ایالات متحده آمادگی خود را برای خروج نیروهایش از خلیج‌فارس اعلام کند، تا تهران نیز درباره نحوه حضورش در کشور‌های همسایه مذاکره و تجدیدنظر کند و به این سمت برود که هم نیرو‌های آمریکایی را بعد از چهار دهه از منطقه دور کند و هم خود راهبرد تازه‌ای در سوریه و یمن و... برگزیند و امتیازاتی بدهد که در تحلیل نهایی بیش از آمریکا به نفع ایران باشد.

علی خرم در گفت‌وگویی در مرداد ماه گفته بود: درست است که ترامپ از برجام خارج شده است، اما واکنش ایران می‌تواند تعیین‌کننده باشد. در این شرایط باید اولویت ما بازگشت و نگه داشتن ترامپ در توافق هسته‌ای باشد. اگر ما در میز مذاکره سایر نقاط اختلافی را هم حل کنیم می‌توان به توافقی بهتر از برجام رسید و یا حداقل برجام را با بازگشت آمریکا به آن حفظ کرد. طرح موضوعاتی مبنی بر پذیرش بی‌چون و چرای لوایح اف. ای. تی. اف و اصرار برای تصویب هر چه سریع‌تر آن که اخیرا در نامه‌نگاری‌های برخی چهره‌های اصلاح‌طلب به اعضای مجمع تشخیص مصلحت نیز مطرح بود نشان می‌دهد برخی از این افراد بر‌ این باورند که تا ایران از اهرم‌های قدرت خود در منطقه و تلاش برای حفظ توانمندی موشکی دست برندارد مشکلات اقتصادی کشور حل نخواهد شد.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/

بررسی مواضع اخیر سردار سلیمانی درباره برجام ۲