تفتیش یا بازرسی عبارت است از عمل تفحص و تجسس که با هدف کشف ادله و اشیای مادی مربوط به جرم در جریان تحقیقات مقدماتی که معمولاً در منزل شخص متهم به ارتکاب جرم یا سایر اماکن و اشیایی که احتمال وجود ادله در آن محل‌ها وجود دارد بوسیله بازپرس یا به دستور او توسط ضابطان دادگستری، صورت می‌گیرد.

مطابق ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری، تفتیش و بازرسی منازل، اماکن بسته و تعطیل و همچنین تفتیش و بازرسی اشیاء در مواردی که حسب قرائن و امارات، ظن قوی به حضور متهم یا کشف اسباب، آلات و ادله وقوع جرم در آن وجود دارد، با دستور بازپرس و با قید جهات ظن قوی در پرونده، انجام می‌شود.

به عبارت دیگر در موارد زیر حق بازرسی و تقتیش منازل، اماکن بسته و تعطیل و بازرسی اشیاء وجود دارد:

جرایم مشهود

مواردی که ظن قوی به حضور متهم در آن وجود دارد.

مواردی که ظن قوی به کشف اسباب و ادله وقوع جرم در آن وجود دارد.

ضابطان نیز باید هنگام ورود به منازل، اماکن بسته و تعطیل، ضمن ارائه اوراق هویت ضابط بودن خود، اصل دستور قضایی را به متصرف محل نشان دهند و مراتب را در صورتمجلس قید نموده و به امضاء شخص یا اشخاص حاضر برسانند.

منبع: میزان